Buaswn yn cytuno â’r Aelod y dylai pawb allu cael mynediad at fanc o fewn pellter penodol. Mae hyn yn rhywbeth y galwasom ar Lywodraeth y DU i edrych yn ofalus iawn arno. Dof at adolygiad Griggs yn fuan, ond rwy’n meddwl bod yr hyn y mae’r Aelod yn ei ddweud yn gywir. Mae arloesedd a thueddiadau ariannol yn y gymdeithas wedi arwain yn amlwg at gau llawer o ganghennau. Mae llawer o’r Aelodau heddiw wedi siarad am y camau enfawr sydd wedi digwydd o ran y dechnoleg ddigidol sy’n datblygu. Wrth gwrs, arweiniodd yr argyfwng ariannol yn ôl yn 2008 at nifer o ganghennau’n cau wrth i fanciau gyfuno ac uno.

Mae Cymdeithas Bancwyr Prydain yn amcangyfrif bod nifer y bobl sy’n mynd i ganghennau wedi gostwng oddeutu 30 y cant rhwng 2012 a 2015 o ganlyniad i newidiadau i dechnoleg ddigidol a chymwysiadau newydd, ac uno banciau—gostyngiad rhyfeddol mewn cyfnod mor fyr o amser. O ran talu arian i mewn a thynnu arian allan dros y cownter, rwy’n credu ei bod yn bwysig cofio y gall 95 y cant o’r holl gwsmeriaid bancio gael mynediad at eu cyfrifon banc drwy Swyddfa’r Post. Mae hyn yn arbennig o bwysig mewn ardaloedd lle y mae banciau wedi cau. Er bod materion Swyddfa’r Post, wrth gwrs, heb eu datganoli, rydym yn awyddus i gefnogi swyddfeydd post ledled Cymru. Ym mis Ionawr, cyhoeddwyd bod Swyddfa’r Post wedi llofnodi cytundeb i ddarparu gwasanaethau wyneb yn wyneb, megis adneuo arian parod a sieciau ac adolygu balansau banc, i bron bob un o gwsmeriaid personol y banciau mawr a 75 y cant o’u cleientiaid busnes bach. Nawr, cyn y cyhoeddiad hwnnw, roedd amryw o fanciau yn cynnig mynediad mwy cyfyngedig drwy Swyddfa’r Post, gan gwmpasu 40 y cant yn unig o gwsmeriaid busnes. Mae’r cytundeb newydd yn cynnwys y banciau stryd fawr sefydledig a rhai o’r banciau heriol, megis TSB a Virgin Money. Er fy mod yn sylweddoli na all swyddfeydd post gymryd lle canghennau banc, mae croeso i’r datblygiad hwn, a byddaf yn parhau i annog banciau a Swyddfa’r Post i wneud popeth yn eu gallu i sicrhau bod ein cymunedau a busnesau yn elwa o’r fenter hon.

Gan droi at adolygiad Griggs, mae’n gwneud nifer o argymhellion i wella’r ffordd y mae banciau’n ymgysylltu â’r cymunedau sy’n mynd i weld canghennau’n cau. Mae’n cynnwys gweithio gyda chwsmeriaid busnes bach i weld sut y gallant liniaru ymhellach yr her o adneuo a chasglu arian parod i rai ohonynt yn sgil cau. Mae’r argymhellion hefyd yn cynnwys yr angen am ymgysylltu a chyfathrebu gwell rhwng y banciau a’u cwsmeriaid, a’r angen i gynnal ymgynghoriad ystyrlon a dilys os yw cangen yn wynebu bygythiad o gau. Mae hyn yn rhywbeth a drafodais gyda Barclays a HSBC dros yr ychydig fisoedd diwethaf, gan eu hannog i weithredu argymhellion yr Athro Griggs ac i weithio’n agos gyda Swyddfa’r Post i sicrhau bod ein cymunedau a busnesau’n elwa o’r mentrau hyn. Gwn fod y Prif Weinidog wedi trafod y materion hyn gyda phrif swyddog gweithredol RBS yn ddiweddar hefyd.

Mae hyrwyddo cynhwysiant ariannol yn flaenoriaeth allweddol i Lywodraeth Cymru yn ystod y pumed Cynulliad. Mae strategaeth cynhwysiant ariannol 2016 yn nodi sut rydym yn anelu i weithio gyda sefydliadau partner yng Nghymru ac ar lefel y DU i wella mynediad at gredyd fforddiadwy a gwasanaethau ariannol. Cyhoeddwyd y cynllun cyflawni cynhwysiant ariannol ym mis Rhagfyr, ac mae’n nodi’r camau gweithredu a’r mesurau sydd eu hangen i gynyddu cynhwysiant ariannol ar draws y wlad. Nid ar gyfer Llywodraeth Cymru yn unig y mae camau gweithredu a goblygiadau ariannol y cynllun. Mae’n cyd-fynd â’r camau gweithredu a geir mewn strategaethau cysylltiedig, gan gynnwys strategaeth genedlaethol Cymru ar gyfer gallu ariannol, strategaeth undebau credyd Cymru, a’r cynllun gweithredu gwybodaeth a chyngor, i adlewyrchu’r dull strategol sydd ar waith.

Felly, rwy’n falch o ymateb i’r ddadl hon heddiw. Mae’r Aelodau wedi siarad am bwysigrwydd undebau credyd, ac nid oes amheuaeth y gallant ac y dylent dyfu’n gryfach, drwy uno strategol o bosibl. O ran yr awgrym gan Blaid Cymru—banc y bobl—mae trafodaethau eisoes wedi digwydd gyda’r PPIW i asesu cysyniad o’r fath. Dylid gwneud y gwaith hwnnw gan roi sylw dyledus i sefydlu banc datblygu Cymru fel y soniodd yr Aelodau, yn ogystal â thechnolegau digidol newydd a rhai sy’n datblygu, potensial undebau credyd, a sefydliadau ariannol newydd, megis Chetwode, y cefais y pleser o gyhoeddi yr wythnos diwethaf ei fod yn symud i ogledd Cymru o Lundain. Fel y dywedais, rwy’n falch o allu ymateb i’r ddadl hon heddiw ac i sicrhau’r Aelodau—