A gaf i ddiolch i Darren am ei sylwadau a’i gwestiynau? Rwy’n falch ei fod wedi defnyddio'r cyfle cynnar a gafodd i ddarllen yr adroddiad ddoe yn effeithiol. Os caf i fynd trwyddynt, pan godais mewn ymateb i'r canlyniadau PISA ym mis Rhagfyr, wnes i ddim esgus am eiliad bod pob dim yn berffaith. Mi wnes i fyfyrio—[Torri ar draws.] Ac mi wnes i fyfyrio ar y dyfyniadau a roddwyd y diwrnod hwnnw yn yr adborth cychwynnol a ddarparwyd i ni gan y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd o ran yr adroddiad hwn. Pe byddwn i’n meddwl bod pob dim yn iawn, ni fyddwn wedi gofyn i'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ddod yn ôl atom. Roeddwn i eisiau asesiad gonest, annibynnol ar y Llywodraeth, o’n sefyllfa ni. Yr hyn y mae'r adroddiad yn ei ddweud yw ein bod yn gwneud rhywfaint o gynnydd. A gadewch i ni fod yn gwbl glir ei fod yn gwneud hynny, oherwydd rwy’n credu bod angen i ni fod yn deg i'r proffesiwn a chydnabod yr ymdrechion y mae'r proffesiwn wedi’u gwneud. O ran dysgu ac addysgu proffesiynol, mae’n dweud bod

Cymru yn haeddu cydnabyddiaeth am wneud cymaint o gynnydd wrth ddatblygu a gweithredu newid yn y maes hwnnw. Mae'n sôn am y ffaith ein bod ni wedi amlygu ein hunain, yn rhyngwladol, o ran y gwaith yr ydym ni wedi'i wneud ar dechnoleg ddigidol a'r fframwaith cymhwysedd digidol. Ond mae'r adroddiad hefyd yn gwbl glir bod llawer iawn o waith i'w wneud o hyd, ac nid wyf yn anwybyddu hynny o gwbl.

O ran rheoli busnes, rydych chi'n iawn, mae'r adroddiad yn sôn am y baich biwrocrataidd yr ydym yn ei roi ar ein penaethiaid, ac rwy’n cydnabod hynny. Mae'n rhywbeth rwy’n ei glywed yn gyson ganddynt. Dylai pennaeth mewn ysgol ganolbwyntio yn bennaf ar y dysgu a’r addysgu yn y sefydliad hwnnw. Mae’r pethau sy'n tarfu ar hyn yn effeithio’n negyddol ar ei allu i wneud hynny. Boed hwnnw y pennaeth y cyfarfûm ag ef yn ddiweddar sy'n treulio llawer iawn o amser yn cael trafferthion i hyd yn oed agor yr ysgol yn y bore oherwydd bod yr ysgol mewn cyflwr mor wael, neu’r pennaeth sy'n cael trafferth wrth gymryd rhan mewn gwasanaethau eraill—boed hynny'n wasanaethau cymdeithasol neu CAMHS—i gael y gwasanaethau sydd eu hangen ar gyfer eu plant, sy'n tynnu sylw oddi ar ddysgu ac addysgu, yn ogystal â'r fiwrocratiaeth sy’n gysylltiedig â rhedeg ysgol. Mae gan reolwyr busnes, yn fy marn i, swyddogaeth bwysig ac rydych chi’n iawn yn dweud y gall buddion hynny fod yn arbennig o drawiadol mewn ysgolion bach a gwledig, lle byddai cyfrifoldeb addysgu mawr ar lawer o'n penaethiaid, yn arbennig yn y sector cynradd. Byddwch chi’n ymwybodol y bydd grant ysgolion bach a gwledig ar gael i awdurdodau lleol ym mis Ebrill eleni, ac y bydd y canllawiau a fydd yn mynd gyda’r adnoddau hynny yn rhoi rheolwyr busnes yn benodol fel enghraifft o'r hyn y byddem yn disgwyl i awdurdodau lleol wario’r arian hwn arno. Gall rheolwr busnes sy’n cefnogi rhwydwaith, grŵp o ysgolion bach, gwledig cynradd, dynnu’r baich hwnnw oddi ar y pennaeth fel ei fod yn gallu canolbwyntio ar ddysgu ac addysgu. Ond, wrth gwrs, ni ddylai hynny fod yn gyfyngedig i ysgolion gwledig. Mae achos i’w wneud, ac yn wir bu achos ers nifer o flynyddoedd, dros werth rheolwyr busnes, neu, mewn termau hen ffasiwn, swydd debyg i fwrsar mewn ysgolion.

O ran ymchwil, un o'r pethau a nodwyd mewn nifer o adroddiadau blaenorol yw'r angen i wneud gwaith ymchwil o ansawdd uchel. Dyna pam, wrth ddiwygio eu darpariaeth addysg athrawon gychwynnol, y byddem yn disgwyl i raglenni prifysgolion gael lefel uchel o ymgysylltu ag ymchwil, a byddwn yn cynnal, ym mis Mawrth, gweithdy dan arweiniad y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd a fydd yn dod â’r proffesiwn ac arbenigwyr byd enwog at ei gilydd i ddatblygu rhai o'r dulliau addysgol y bydd eu hangen arnom i weithredu’r cwricwlwm newydd. Felly, dim ond un enghraifft yw hon o sut yr ydym yn ceisio dod â’r ymchwil a’r wybodaeth ryngwladol i'r system yng Nghymru.

Mae’r Aelod yn sôn am adnoddau, adnoddau ariannol. Gadewch i mi fod yn gwbl glir: Credaf fod lle i ddemocratiaeth leol ac i unigolion sydd wedi’u hethol yn lleol wneud penderfyniadau am yr adnoddau sydd eu hangen i ddarparu gwasanaethau lleol, ond rwyf hefyd eisiau i gymaint o arian â phosibl fynd i mewn i'r gwasanaethau rheng flaen. Er enghraifft, dyna pam mae’r Grant Amddifadedd Disgyblion yn mynd yn uniongyrchol i ysgolion. Byddaf yn ystyried pob agwedd ar yr argymhellion hyn, ond, ar y cam hwn, nid wyf i wedi gweld rhagor o dystiolaeth mai fformiwla ariannu genedlaethol yw’r dull cywir. Yr hyn sy'n wirioneddol bwysig yw, pan fydd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd yn siarad am adnoddau, ei fod yn gwneud hynny, ie, mewn termau ariannol—oherwydd, yn amlwg, mae hynny'n gwbl angenrheidiol—ond maen nhw hefyd yn sôn am ddefnyddio ein hadnoddau dynol mewn modd doethach a gwell.

A ydym ni’n hyderus ein bod nid yn unig yn gwario ein £91 miliwn y flwyddyn nesaf ar y Grant Amddifadedd Disgyblion, ond bod ein hathrawon gorau yn gweithio yn yr ysgolion anoddaf? A ydym ni’n sicrhau bod ein harweinwyr ysgolion gorau yn ein hysgolion yn y cymunedau lle y mae angen mwyaf o gymorth? Nid am adnoddau ariannol yn unig y mae hyn; mae'n ymwneud â defnyddio adnoddau yn ddoethach. Ac mae'n rhaid i mi ddweud, Darren, bod penderfyniadau i dorri cyllidebau ysgolion dros y ffin y byddwch chi’n ymwybodol ohonynt yn effeithio ar ein gallu ni yma i wario arian, oherwydd ein bod yn cael cyfran Barnett o’r arian a gaiff ei wario ar addysg, ac os bydd y Llywodraeth ar draws y ffin yn lleihau’r arian i ysgolion, a bydd yn torri rhyw £3 biliwn y flwyddyn nesaf, mae hynny'n effeithio ar ein gallu ni i ymateb. Ond ni ddylai hynny fyth fod yn esgus dros beidio â bwrw ymlaen â gweithredu, a dyna oedd fy neges glir heddiw. Mae yn golygu bod angen i ni fod yn fwy craff o ran sut yr ydym yn defnyddio ein harian, a bod angen i ni wneud y dewisiadau cywir.

Fe’ch cyfeiriaf, o ran maint dosbarthiadau, at adroddiad y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd yn 2016, sef y llynedd, a oedd yn dweud bod y myfyrwyr hynny mewn dosbarthiadau llai yn adrodd yn gyson bod eu hathrawon yn gallu gwahaniaethu eu haddysgu i’w galluogi i ymateb i'r anghenion unigol hynny ar lefel llawer uwch nag yn y dosbarthiadau hynny lle’r oedd mwy o fyfyrwyr. Y bore yma, yn y gynhadledd, roedd Andreas Schleicher yn dweud ac yn amlygu, y dylem ni fel gwlad efelychu, y dylem ni fod eisiau bod yn debyg i, Ontario—rhanbarth, nid gwlad; nid yw'n wlad ar ei phen ei hun. System addysg ddwyieithog, yn dysgu plant drwy gyfrwng y Ffrangeg a’r Saesneg, gyda rhai heriau sylweddol o ran natur y plant sydd yn y system honno—dangoswyd Ontario fel enghraifft i mi y bore yma, ac mae Ontario wedi bod â pholisi hirsefydlog i leihau maint dosbarthiadau yn y wlad honno, ac mae'r Llywodraeth honno wedi gweithredu hynny.

Mwy abl a thalentog: rydych chi’n hollol gywir. Os yw PISA yn dweud unrhyw beth wrthym, y ffaith nad yw ein plant mwy abl a thalentog yn perfformio cystal ag y gallent yw hynny. Mae ein plant nad ydynt yn perfformio cystal erbyn hyn wedi cyrraedd cyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd; rydym ni wedi gweithio'n galed iawn i gynyddu safonau’r plant hynny, ond nid ydym wedi ymestyn y rhai mwyaf abl a thalentog. Byddwch chi’n ymwybodol o'n rhaglen Seren, ac mae honno’n cael rhywfaint o effaith. Mae gennyf i ddiddordeb mewn dysgu’r gwersi er mwyn cyflwyno hynny yn is i lawr yn y grŵp oedran ysgol, oherwydd, ar ôl 16, mae’n rhy hwyr; mae angen i ni allu symud hynny i lawr. Byddaf i’n rhoi ystyriaeth bellach ac yn gwneud cyhoeddiadau pellach ar sut y gallwn ganolbwyntio ar y rhai mwy abl a thalentog, ac mae rhan o hynny yn ymwneud â’n cyfundrefn atebolrwydd.

Mewn ffordd, mae ein pwyslais ar lefel 2 ac uwch, sydd—rwy’n deall pam y gwnaed y penderfyniad hwnnw, ac mae'n debyg mai hwnnw oedd y penderfyniad cywir ar y pryd yn y sefyllfa yr oeddem ynddi, ond canlyniad anfwriadol hynny oedd canolbwyntio ar wella myfyrwyr sy’n cael gradd D i radd C, ac rydym ni wedi gweld gwelliant yn hynny o beth, ond nid ydym ni wedi gweld gwelliant wedyn yn nifer y myfyrwyr sy'n cael gradd C yn gwella i radd B, myfyrwyr sy’n cael gradd B yn gwella i radd A, a myfyrwyr sy’n cael gradd A yn gwella i radd A*. Ac mae hynny o ganlyniad i'r mesurau atebolrwydd a roddwyd ar waith gan weinyddiaethau blaenorol. Canlyniad y system honno yw hyn; mae bellach yn amser myfyrio ar hynny a chael trefn atebolrwydd nad yw'n arwain at y mathau hynny o ddeilliannau anfwriadol. Credaf fod hynny’n cwmpasu mwy neu lai bopeth.