Part of the debate – Senedd Cymru am 5:09 pm ar 28 Chwefror 2017.
Rwyf innau hefyd yn croesawu'r datganiad. Rwy’n meddwl efallai mai'r peth cyntaf y dylem ni ei wneud yw diolch i Rhodri Morgan a wnaeth, fel Prif Weinidog, wrthsefyll y demtasiwn i lofnodi’r hyn sydd wedi bod yn gynlluniau Menter Cyllid Preifat costus iawn yn Lloegr a'r Alban. Credaf fod angen i ni ddiolch iddo am hynny gan fod tua £400 miliwn, efallai, o arian yn cael ei wario ar wasanaethau eleni, yng Nghymru, na fyddai wedi bod ar gael pe byddem wedi cytuno â’r meddylfryd ‘Gadewch i ni fynd am Fenter Cyllid Preifat, nid yw'n mynd i gostio rhyw lawer. Wir nawr!’
Rwy’n croesawu’r ymrwymiad i ddefnyddio'r cyfleuster benthyca cyfalaf newydd. Rwy'n tybio y bydd y benthyca gan y Bwrdd Benthyciadau Gwaith Cyhoeddus. Yn dilyn ymlaen o'r hyn a godwyd gan Adam Price, fel y gwyddom, mae Transport for London yn codi symiau sylweddol o arian trwy gyhoeddi bondiau. Siaradodd Adam Price am ddefnyddio cronfeydd pensiwn—maen nhw’n gwerthu bondiau Llywodraeth i gronfeydd pensiwn awdurdodau lleol Cymru a dweud y gwir. A yw hynny'n rhywbeth sydd wedi cael ei ystyried? Os nad yw, a yw'n rhywbeth y gellid ei ystyried? Oherwydd, rydych chi’n ailgylchu arian sector cyhoeddus, ond rydych chi’n ei ddefnyddio mewn modd sydd o fudd i’r ddwy ran.
Heddiw, ymwelais ag Ysgol Gynradd Pentre'r Graig yn Nhreforys, sydd, er nad yw wedi ei adeiladu o'r newydd, wedi cael ei hailfodelu bron yn gyfan gwbl y tu mewn. Mae cynllun ysgolion yr unfed ganrif ar hugain yn gweddnewid adeiladau addysg ac addysg yn fy etholaeth i, felly rwy'n falch iawn bod hyn yn mynd i barhau. Mae'n gwneud gwahaniaeth enfawr ac rwy’n meddwl os oes un peth y bydd Llywodraethau Llafur Cymru ar yr adeg hon o'r unfed ganrif ar hugain yn cael ei chofio amdano ymhen 50 mlynedd, yna gweddnewid addysg gyda'r cynllun ysgolion yr unfed ganrif ar hugain fydd hwnnw.
Er fy mod ni’n croesawu'r model buddsoddi cydfuddiannol—a chan fod rhai ohonoch chi’n gefnogwyr brwd o gwmnïau cydweithredol, rwyf i bob amser yn hoffi’r gair ‘cydfuddiannol’ i mewn yno yn rhywle—sut y bydd budd y cyhoedd yn cael ei ddiogelu gan gyfarwyddwr budd y cyhoedd? Yn y bôn, faint yn uwch na’r gyfradd sylfaenol y mae Ysgrifennydd y Cabinet yn disgwyl ei dalu am y gost o fenthyg, pan fydd y cyfan wedi’i gyfrifo? Mae'n rhaid ad-dalu’r holl fenthyciadau, a dyma lle’r wyf i’n sefyll rhywle rhwng Mark Reckless ac Adam Price ar hyn. Faint, yn flynyddol, y mae Ysgrifennydd y Cabinet yn meddwl y mae hi’n ddoeth gorfod ei ad-dalu? Gan anghofio faint y mae’n rhaid i chi ei fenthyg, gan y bydd y swm a fenthycir yn amrywio, yn dibynnu ar beth yw’r cyfraddau llog. Mae benthyca yn syniad da iawn bellach, gan fod cyfraddau llog yn hynod isel. Naw mlynedd yn ôl, byddwn i wedi dweud na fyddent yn aros ar y lefel isel honno; maen nhw wedi, ond maen nhw’n siŵr o godi ar ryw adeg, yn ôl i’r hyn a fyddai wedi bod yn arferol yn hanesyddol, felly byddai unrhyw beth sy'n cael ei fenthyg nawr, a hynny ar gyfradd sefydlog nawr, yn hynod fanteisiol.