Part of the debate – Senedd Cymru am 5:12 pm ar 28 Chwefror 2017.
Wel, rwy’n ddiolchgar iawn i Mike Hedges am ein hatgoffa o rywfaint o hanes hyn. Rwy'n cofio’n dda iawn hanner cyntaf y degawd diwethaf pan ddaeth Llywodraeth Cymru yma o dan bwysau enfawr, gan gynnwys gan rai gwleidyddion Llafur yn Llundain, i gytuno i Fenter Cyllid Preifat a benthyg arian yn y ffordd honno. Cafodd ei wrthsefyll—ei wrthsefyll yn gadarn—gan Lywodraethau olynol yn ystod y degawd hwnnw, ac rydym ni’n ddiolchgar iawn erbyn hyn ein bod wedi gwneud hynny, oherwydd byddem wedi gweld cyfran fawr o'n refeniw yn cael ei ddargyfeirio i ad-dalu’r dyledion hynny. Ceir ymddiriedolaethau GIG yn Lloegr lle mae 25 y cant o'u refeniw yn cael ei wario ar dalu dyledion mentrau buddsoddi preifat cyn i’r un bunt gael ei gwario ar ddarparu gwasanaethau i gleifion. Cafodd hynny ei osgoi yma yng Nghymru, ac mae'n rhannol oherwydd i ni ei osgoi ein bod ni bellach mewn sefyllfa i wneud rhywbeth yn y maes hwn heb ergydau refeniw trychinebus.
Rwy'n fwy na pharod i ystyried rhai o'r pwyntiau a godwyd yn y datganiad ynghylch bondiau a chronfeydd pensiwn ac yn y blaen, felly, rwy'n hapus iawn i ddod yn ôl at hynny. Mae'r Aelod yn llygad ei le bod cyfraddau benthyca ar eu hisaf erioed. Nid wyf i’n mynd i gael fy nhemtio i roi cyfraddau penodol iddo, gan y byddwn mewn trafodaethau cyfrinachol, yn anochel, gyda darpar fenthycwyr, a'r digwyddiad ar 23 Mawrth, yr wyf yn gobeithio y gall nifer o Aelodau'r Cynulliad fod yn bresennol ynddo, fydd dechrau’r broses drafod honno.
A gaf i ymdrin â'r mater o ailstrwythuro yn y dyfodol? I ddechrau, Ddirprwy Lywydd, mae'n annhebygol iawn y bydd ailstrwythuro o'r math a welsom yn y cytundebau menter cyllid preifat gwreiddiol, oherwydd iddynt gael eu strwythuro ar adeg pan roedd cyfraddau llog yn uchel ac yna gostyngodd cyfraddau llog, ac roeddech chi’n gallu ailstrwythuro i gael set o elw annisgwyl o ganlyniad i hynny. Gan fod cyfraddau llog ar eu hisaf erioed, nid yw hynny'n ymddangos yn debygol iawn yn y dyfodol, ond mae gennym, wedi’i ymgorffori yn y cytundeb hwn, pe bai unrhyw ailstrwythuro o'r math hwnnw, a phe byddai elw annisgwyl, byddai'r sector cyhoeddus yn cymryd traean ohono yn awtomatig, ac yna byddem yn cael ein cyfran ecwiti o'r ddwy ran o dair sy'n weddill, hefyd. Felly, pe byddem yn cymryd cyfran ecwiti o 20 y cant, byddwch chi’n cael 20 y cant o ddwy ran o dair o’r elw hefyd. Felly, rydym ni wedi cynllunio’r model hwn yn fwriadol iawn mewn modd sy'n ein hamddiffyn rhag rhai o'r arferion llai derbyniol a oedd yno yn y modelau menter cyllid preifat gwreiddiol hynny.