1. Cwestiwn Brys: Ford ym Mhen-y-bont ar Ogwr

Part of the debate – Senedd Cymru am 1:43 pm ar 1 Mawrth 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour 1:43, 1 Mawrth 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch, Lywydd, ac a gaf fi ddiolch i chi am ganiatáu’r cwestiwn brys hwn heddiw? Mae’n fater sydd wedi achosi llawer o bryder, ond a gaf fi ddweud nad pryderon newydd yw’r rhain heddiw, ar sail yr adroddiadau hyn yn y wasg; maent wedi bod yn bryderon parhaus ers peth amser? Diolch i Ysgrifennydd y Cabinet, yn gyntaf oll, am gydnabod y sgiliau, y teyrngarwch a’r aberth y mae’r gweithlu eisoes wedi’i wneud i sicrhau bod y ffatri hon yn gynhyrchiol. Ond fel y gallwn weld o’r adroddiadau dros y penwythnos, efallai fod tasg fwy fyth o’n blaenau. Credaf ei bod yn ddyletswydd ar bob un ohonom fel Aelodau Cynulliad rhanbarthol, ac fel Aelod etholaeth sydd â channoedd o’r gweithlu wedi eu cyflogi yn fy etholaeth a’u teuluoedd yn dibynnu arnynt, i sicrhau dyfodol hirdymor. Ac mae’r syniad hwn o ddod â’r gweithlu a’r undebau, sy’n cynrychioli eu haelodau ar lawr gwlad, ar lawr y siop a llawr y ffatri, a’r rheolwyr at ei gilydd er mwyn inni allu siarad yn blwmp ac yn blaen ynglŷn â’r hyn sydd angen inni ei wneud er mwyn sicrhau mai hon yw prif ffatri Ford yn Ewrop a ledled y byd—er mwyn i’w cynhyrchiant olygu y bydd rheolwyr Ford ledled y byd yn dweud, ‘Bydd y buddsoddiad nesaf yn mynd i Ford Pen-y-bont.’

Gwyddom nad yw hyn yn ar fin digwydd. Gwyddom fod gennym le i anadlu tan 2020-21. Mae’r injan Jaguar yn agosáu at ddiwedd ei hoes. Mae gennym beth buddsoddiad, er nad y buddsoddiad yr oeddem yn dymuno’i gael, yn yr injan Dragon, ond mae hynny’n dda hefyd. ‘Does bosib nad oes angen i bob un ohonom yn awr—Llywodraeth Cymru, ninnau fel Aelodau’r Cynulliad, y gweithlu, yr undebau a’r rheolwyr—eistedd o amgylch y bwrdd a dweud, ‘Sut y gallwn sicrhau mai’r ffatri hon fydd yn denu’r buddsoddiad hwnnw?’ Felly, mae gennyf dri chwestiwn penodol. Un yw: beth y gall Llywodraeth Cymru ei wneud, y tu hwnt i’r hyn sydd wedi’i nodi yn barod, i hwyluso’r trafodaethau cynhyrchiol ac adeiladol hynny—a byddant yn drafodaethau digyfaddawd—er mwyn i bawb o amgylch y bwrdd gytuno ar gynllun ar gyfer symud ymlaen. A yw’n cytuno bod angen inni wneud hynny yn awr? Oherwydd os caiff y penderfyniadau buddsoddi sydd eu hangen arnom i sicrhau dyfodol y ffatri hon eu rhoi ar waith yn 2020 a 2021, mae angen eu gwneud yn ystod y misoedd a’r flwyddyn sydd i ddod.

Yn drydydd, beth a wyddom yn awr—fisoedd yn ddiweddarach—am y gwarantau a roddwyd gan Lywodraeth y DU i ffatri arall yn y DU, yn gwbl briodol, ynglŷn â’r ansicrwydd ar ôl Brexit? Beth a wyddom am hynny? Ac a ydym yn sicr fod y gwarantau hynny’n cael eu cynnig hefyd i’r gweithwyr yn Ford Pen-y-bont, gan y dylent fod yn cael eu cynnig. Dylid rhoi’r un gwarantau iddynt. Felly, os gwelwch yn dda, gwyddom am y buddsoddiad a wnaed dros lawer o flynyddoedd gan Lywodraeth Cymru yn y ffatri hon, gwyddom am yr ymdrechion a wnaed gan y gweithlu, ond ymddengys fod mynydd gennym i’w ddringo mewn byr o dro. Dylem oll fod yn gweithio gyda’n gilydd i sicrhau ein bod yn dringo’r mynydd hwn ac i sicrhau dyfodol cynhyrchiol ar gyfer y ffatri hon ac ar gyfer y gweithwyr—mae cannoedd ohonynt yn fy etholaeth i.