Part of the debate – Senedd Cymru am 6:10 pm ar 1 Mawrth 2017.
Yn ôl at y ddadl, os gwelwch yn dda, os gallwn. Yn gyntaf oll, hoffwn fynd ar ôl yr hyn a ddywedodd Russell George, sy’n dweud ei fod yn helpu rhai pobl, y byddai’n well ganddynt fod yn y math hwn o gontract dim oriau. Y gwir amdani, mewn gwirionedd, Russell, yw mai’r cyflogwr sydd fel arfer yn pennu amseroedd a nifer yr oriau ac nid y gweithiwr, yn anffodus.
Rwyf am fynd ar ôl yr hyn a ddywedodd Jenny Rathbone, pan soniodd am y swyddfeydd post. Wel, Jenny, carwn eich atgoffa mai’r Undeb Ewropeaidd a fynnodd fod Prydain yn gwneud gwasanaethau post yn agored, ac mae cwmnïau o’r Almaen wedi camfanteisio’n helaeth arnynt. Mae wedi golygu bod Swyddfa’r Post yn gorfod dosbarthu llythyrau i ffermydd a mannau anghysbell tra bo cwmnïau o’r Almaen yn gwneud eu ffortiwn o ddosbarthu parseli yng nghanol dinasoedd.
Felly, wrth gyflwyno’r cynnig hwn i’r Cynulliad, ceisiodd Plaid Annibyniaeth y DU dynnu sylw nid yn unig y Cynulliad i’r broblem hon sy’n tyfu fwyfwy ond sylw’r cyhoedd yn gyffredinol hefyd. Mae’n rhaid i ni ddefnyddio’r holl bwerau sydd ar gael i ni i roi terfyn ar y system gyflogaeth echrydus hon. Ni fyddwn yn gallu dwyn cyflogwyr i gyfrif heb i ni amlygu camddefnydd o’r fath. Mae’n rhaid i ni ei gwneud yn gwbl glir i’r rhai sy’n dymuno camfanteisio ar hawliau gweithwyr yn y modd hwn na fyddwn ni, yng Nghynulliad Cymru, yn goddef gweithgaredd o’r fath.
Dylai pob gweithiwr, lle bynnag y bo’n gweithio ac ar ba lefel bynnag, gael rhywfaint o sicrwydd cyflogaeth gydag oriau ac amodau wedi’u pennu’n glir. Rydym yn cytuno â Phlaid Cymru y dylid gwahardd y defnydd o gontractau dim oriau yn y gwasanaethau cyhoeddus datganoledig ac y dylai unrhyw wasanaethau a gaffaelwyd gan y Cynulliad fod yn destun gwaharddiad o’r fath hefyd, ac felly byddwn yn cefnogi gwelliannau 5 a 7 Plaid Cymru, sy’n ymdrin â’r mater hwn.
Mae absenoldeb hawliau ac amodau gwaith yn gwbl annerbyniol ym Mhrydain yr unfed ganrif ar hugain, a gofynnaf i’r pleidiau yn y Siambr hon gefnogi’r cynnig hwn.