Yn gyntaf, hoffwn ddiolch, fel arfer, i’r Ysgrifennydd cyllid am ei ddatganiad ac i Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid am rannu sylwadau ei bwyllgor ef ar yr ail gyllideb atodol ar gyfer y flwyddyn ariannol gyfredol.

Yn gyffredinol, mae’n rhaid i mi ddweud fy mod i’n ategu’n fawr unwaith eto fyrdwn argymhellion y pwyllgor, a amlinellwyd gan fy nghyfaill Simon Thomas, ac yn benodol yn pwysleisio’r angen i fynd i’r afael â diffyg gwybodaeth a thryloywder unwaith eto, sydd yn mynd yn thema gyson gyda ni yn y dadleuon hyn.

Rŷm ni’n ddiolchgar, wrth gwrs, i’r Ysgrifennydd Cabinet am y nodiadau esboniadol a gawsom ni gyda’r gyllideb atodol—rhyw 50 o dudalennau. Ond nid da lle gellir gwell. Mae’r diffyg tryloywder, fel clywsom ni, yn amlwg iawn, er enghraifft, yn y materion sy’n ymwneud â’r gyllideb iechyd. Mae’r pwyllgor wedi tynnu sylw at hyn o’r blaen, ac yn benodol at sut mae’r gyllideb yn cael ei gwario rhwng gofal sylfaenol, eilaidd, gofal cymdeithasol, ac yn y blaen. Mae yna drosglwyddiad, er enghraifft, yn y gyllideb atodol o dros £15 miliwn o’r cam gweithredu polisïau cefnogaeth iechyd meddwl a deddfwriaeth i’r anghenfil o gam yna, y cam gweithredu cyllid craidd y gwasanaeth iechyd cenedlaethol, sef swm o dros £6.2 biliwn. Y pryder yn gyffredinol, wrth gwrs, yw y bydd yr arian yna yn cael ei lyncu gan y cam craidd ac yn anodd iawn i’w fonitro yn y dyfodol. Felly, fe fyddwn i’n ymbil ar yr Ysgrifennydd Cabinet unwaith eto i gynnig mwy o dryloywder yn y dyfodol ynghylch y dyraniadau yma yn gyffredinol ac yn sicr o fewn y gyllideb iechyd.

Mae yna sôn yn y gyllideb atodol am ddyraniadau ychwanegol o’r gronfa buddsoddi-i-arbed—£3.4 miliwn ar gyfer Cyfoeth Naturiol Cymru, £0.5 miliwn ar gyfer rhifedd a llythrennedd, er enghraifft, yn ogystal ag ad-daliadau i’r gronfa—hynny yw, y gronfa buddsoddi-i-arbed, ‘invest-to-save’, rydym ni’n sôn amdano fe fan hyn. Unwaith eto, nid oes llawer o fanylion pellach ar gael am y symiau a fenthycwyd ac a ad-dalwyd, na chwaith am amserlennu’r ad-dalu o dan y rhaglen yma.

Os ydym ni’n mynd i wneud ein priod waith yn y lle yma i graffu’n iawn ar effeithlonrwydd y gronfa, mae angen yr wybodaeth yma yn glir. Mi fyddai adroddiad blynyddol, fel yr argymhellwyd gan y pwyllgor, yn syniad da, felly. Yn gyffredinol, felly, y pryder sydd gyda ni—ac mae’n cael ei grisialu yn y cynnig yma ar gyfer y gyllideb atodol hefyd—yw bod yna ddiffyg tryloywder unwaith eto. Nid yw hynny yn caniatáu i ni, felly, ddal y Llywodraeth i gyfrif.

I have to say, in reference to the economy and infrastructure main expenditure group—and that has one of the largest capital transfers, about £80.6 million, for example—the problem there, and it’s a theme that was right at the heart of my friend the leader of Plaid Cymru’s recent speech in Plaid Cymru’s conference, is: how can we actually see that there is an equitable distribution of investment across Wales, you know, a Wales-wide approach to Government investment, on the face of this supplementary budget? It’s impossible to draw that conclusion based on the information that we’re given, other than to say that, actually, of the geographically identified projects, over 95 per cent of them are in Cardiff and south-east Wales. We’ve had reference already to the rather curious additional preparatory funding for the M4 project in south-east Wales, reference to Cardiff Wales Airport. There’s a reference in the supplementary information to reserves being held back for the Cardiff city deal. There’s the eastern bay link road, there’s the international conventions centre in Newport, and there’s the Heads of the Valleys work up in Brynmawr. So, the only exception outside of south-east Wales and Cardiff actually is £0.5 million to ActionAid in Swansea, and £4 million spread across Tata’s sites throughout Wales. I have to say to the Cabinet Secretary that it’s simply not acceptable. It may well be that, in the opacity of the supplementary budget, there are projects in north Wales and mid and west Wales and in the Valleys of Glamorgan that we don’t know about, but that’s the point: we don’t know about them, we can’t know about them, based on the information that we have, and, for those two reasons—the lack of transparency and the lack of evidenced equity of Government investment across Wales—we will be voting against this supplementary budget.