Gadewch i ni dawelu. Hoffwn ganolbwyntio ar argymhelliad 1 ac argymhelliad 8 yn fy ymateb, yn enwedig argymhelliad 1:

‘y modd y cyflenwir tir ar gyfer datblygiadau tai ac iddynt arwyddocâd strategol, ynghyd â’r seilwaith cysylltiedig’.

Mae hon yn thema y siaradais amdani ar sawl achlysur yn y Siambr pan gefais fy ethol gyntaf ac yn wir, roeddwn yn rhan o ddeuawd annhebygol gyda Neil McEvoy, yn siarad am yr angen am gynlluniau cydgysylltiedig—. [Torri ar draws.] Mae’n drueni nad yw yma heddiw, oherwydd gyda’i statws annibynnol newydd efallai y gallem fod wedi ailffurfio’r ddeuawd honno. Soniasom am yr angen am gynlluniau datblygu strategol cydgysylltiedig i fynd i’r afael â’r heriau trawsffiniol ym maes tai yn arbennig, ond cyflogaeth a thrafnidiaeth hefyd, yn hytrach na nifer o gynlluniau datblygu lleol yn cystadlu mewn ardaloedd agos yn ddaearyddol. Mae hyn yn rhywbeth a drafodwyd yn helaeth yn y pwyllgor, ac mae’n rhywbeth nad wyf yn credu ein bod wedi mynd i’r afael ag ef yn iawn o hyd. Rwy’n gobeithio y gallai fod modd i’r comisiwn archwilio hyn, hyd yn oed os nad yw’n rhan o’i gylch gwaith ffurfiol.

Gan fod y galw am dai a’r cyflenwad tai wedi’u cysylltu’n agos â’r economi a’r amgylchedd, i mi, mae’n gwneud synnwyr i ehangu cylch gwaith y comisiwn yn hyn o beth. Gwnaeth Mark Isherwood y pwynt hwnnw, er iddo wneud hynny mewn ffordd ychydig yn flin. Nid yw’n flin mewn bywyd go iawn, ond roeddwn yn cytuno ag ef. [Chwerthin.] Nodais fod Ysgrifennydd y Cabinet wedi derbyn yr argymhelliad mewn egwyddor, yn amodol ar adolygiad ffurfiol. Yn ei ymateb mae’n dweud bod mecanweithiau presennol ar waith eisoes i ystyried y mater hwn a bod angen i gynlluniau datblygu rhanbarthol wreiddio cyn ymestyn cylch gwaith y comisiwn. Hoffwn wybod mwy am yr hyn y mae Ysgrifennydd y Cabinet yn ei olygu wrth wreiddio, ac mae angen cynlluniau rhanbarthol yn gynt yn hytrach nag yn hwyrach yn fy marn i. Byddwn yn disgwyl i Lywodraeth Cymru fonitro’r sefyllfa honno’n agos iawn felly. Maent wedi dweud ‘yn ystod y tymor Cynulliad hwn’. A allai Ysgrifennydd y Cabinet egluro i mi felly sut y caiff datblygiadau tai sy’n arwyddocaol yn strategol eu hymgorffori’n anffurfiol yng nghylch gwaith y comisiwn er mwyn mabwysiadu’r safbwynt cyfannol y mae’n cyfeirio ato yn ei ymateb i’r adroddiad?

Yn olaf, mae argymhelliad 8 yn dweud y dylai bwrdd y comisiwn:

‘adlewyrchu cymunedau amrywiol Cymru er mwyn sicrhau bod y Comisiwn yn deall pob rhan o Gymru.’

Ac y dylai

‘ystyried sefydlu fforwm i ddwyn ynghyd y gwahanol ranbarthau yng Nghymru ac i ystyried y gwaith sy’n mynd rhagddo yn y rhanbarthau hynny.’

Mae hynny, wrth gwrs, yn uniongyrchol gysylltiedig â’r fargen ddinesig yng Nghaerdydd—bargen ddinesig Caerdydd. Byddai fy etholwyr yng Nghaerffili yn elwa o fargen ddinesig prifddinas-ranbarth Caerdydd a’r metro de Cymru cysylltiedig. Rwy’n falch fod Ysgrifennydd y Cabinet wedi derbyn yr argymhelliad hwn, ond un o’r cysyniadau y ceisiais ei ddatblygu yn y Siambr, ac y mae Aelodau eraill wedi cyfeirio ato heddiw, yw’r cysyniad o’r Cymoedd gogleddol, a’r angen am strategaeth economaidd ar gyfer y rhannau hyn o Gymru nad ydynt yn denu cymaint o fuddsoddiad â’r canol dinesig. Rwy’n awyddus i’r fargen ddinesig wasanaethu’r Cymoedd gogleddol. Gyda’r diddordeb yn y Cymoedd gogleddol, sy’n gymunedau yn eu hawl eu hunain, a fyddai gennych gynrychiolwyr o’r ardal honno wedyn ar fwrdd y comisiwn i sicrhau bod yr ardal hon yn cael ei hystyried mor drylwyr ag y dylai, yn awr ac yn y dyfodol?