Part of the debate – Senedd Cymru am 4:45 pm ar 15 Mawrth 2017.
Wel, byddai Llywodraeth Cymru amgen yn un gydag ef a minnau, rwy’n meddwl, a byddai’n Llywodraeth amgen iawn yn wir, wrth gwrs. Mae’n wir dweud y byddai’n sicr yn glymblaid enfys o bleidiau pe bai Plaid Cymru, y Ceidwadwyr, UKIP a’r aelodau annibynnol wedi cyfuno er mwyn darparu newid Llywodraeth ar gyfer Cymru. Ond mae newid cystal â gorffwys, fel y maent yn ei ddweud, ac rwy’n meddwl beth bynnag y byddai unrhyw beth yn well na’r hyn sydd gennym.
Mae Cymru wedi symud tuag yn ôl yn y 18 mlynedd diwethaf, ac o fod yn ail o’r gwaelod o holl ranbarthau Lloegr a gwledydd y Deyrnas Unedig, rydym bellach ar waelod y tabl cynghrair. Nododd Andrew Davies fod pedwar o’r chwe bwrdd iechyd naill ai’n destunau mesurau arbennig neu ymyrraeth wedi’i thargedu, ac mae’r canlyniadau PISA yn siarad drostynt eu hunain. Ar yr holl brif fynegeion cyflawniad, mae’r Llywodraeth Lafur wedi methu ac mae’n sicr yn bryd cael newid o ryw fath.
Rhaid i mi ddweud, synnais yr eilwaith pan ddywedodd Simon Thomas y byddai’r cyfan yn sydyn yn wahanol iawn pe baem yn cael annibyniaeth yng Nghymru, oherwydd gallem symud wedyn tuag at wynfyd Keynesaidd lle y gellid casglu arian yn tyfu ar goed a’i wario. Ond wrth gwrs, sut y gallai wneud hynny? Oherwydd oni bai bod gan Gymru ei harian ei hun, ni fyddai’n gallu argraffu’r arian y mae ef am ei wario. Hwn oedd y cwestiwn na allai’r SNP mo’i ateb yn ystod ymgyrch refferendwm yr Alban. Pe baent yn dod yn genedl annibynnol, sut y byddent yn rheoli eu cynlluniau gwariant pe baent naill ai’n rhan o ardal yr ewro, neu pe baent yn rhan o ardal sterling? Ac nid oes ateb i’r cwestiwn hwnnw. Yr ateb, wrth gwrs, yw hyn: er bod y Llywodraeth yn San Steffan wedi dyblu’r ddyled genedlaethol yn y saith mlynedd diwethaf—ac mae’n rhaid mai dyna’r polisi mwyaf Keynesaidd a gawsom erioed yn y wlad hon—nid yw hynny wedi sicrhau’r effaith y mae Plaid Cymru yn meddwl y byddai wedi’i wneud pe baent yn cael cyfle i wneud hynny yng Nghymru.
Mae dyfodol Cymru gyda diwydiannau’r dyfodol, ym meysydd uwch-dechnoleg—dyfodol digidol y wlad hon. Yr hyn a welwn yn digwydd ar yr ochr arall i bont Hafren, gyda champws technoleg newydd Dyson yn Hullavington—awr yn unig o ble rydym ni yma yng Nghaerdydd—dyma’r math o ddiwydiannau y dylem fod yn eu denu i Gymru. Dylem edrych ymlaen at amgylchedd gyda threthi isel, lefel isel o reoleiddio sy’n mynd i wneud Cymru’n esiampl i ddenu’r buddsoddiad sydd ei angen arnom i gynhyrchu’r swyddi hynny ar gyfer y dyfodol.