A gaf fi ddechrau drwy ddiolch i Paul Davies am gyflwyno’r ddadl fer hon heddiw, a diolch hefyd i Eluned Morgan am gyfrannu? Mae statws Dinas Diwylliant y DU, a ysbrydolwyd gan amser Lerpwl fel Prifddinas Diwylliant Ewrop yn 2008, yn fwy na theitl yn unig—mae’n rhywbeth sydd â photensial mewn gwirionedd i greu manteision cymdeithasol ac economaidd sylweddol ar gyfer Tyddewi a’r ardal gyfagos. Mae ganddo botensial i ddenu mwy o ymwelwyr, cynyddu diddordeb y cyfryngau yn y ddinas a dod ag aelodau’r gymuned at ei gilydd mewn lefelau cynyddol o gydweithio proffesiynol ac artistig, yn ogystal â gweithgareddau ar lawr gwlad, wrth gwrs.

Mae Tyddewi yn ddinas unigryw a hardd dros ben—y ddinas leiaf ym Mhrydain, gyda phoblogaeth o ychydig dros 1,600 o bobl. Fel y mae Paul Davies wedi amlinellu, prif nodwedd Tyddewi yw’r eglwys gadeiriol. Ers y chweched ganrif, mae eglwys wedi bod ar y safle, ac am y 1,500 o flynyddoedd diwethaf, mae wedi croesawu cannoedd o filoedd o ymwelwyr a phererinion sy’n dod i’r eglwys gadeiriol a chysegrfa Dewi Sant bob blwyddyn. Mae’r ddinas wedi’i hamgylchynu gan beth o’r arfordir gorau yn Ewrop, ac wedi’i lleoli, fel y nododd Paul Davies, yn unig barc cenedlaethol arfordirol y DU—Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro. Rwy’n meddwl y bydd yn elwa’n sylweddol o Flwyddyn y Chwedlau yn 2017, ond rwyf hefyd yn credu bod Blwyddyn y Môr yn 2018 yn cynnig nifer o gyfleoedd i Dyddewi ffynnu.

Mae’n gyfle cyffrous iawn ac rwy’n cymeradwyo’r ffaith fod Cyngor Sir Penfro wedi cofrestru eu diddordeb i Dyddewi fod yn Ddinas Diwylliant y DU yn 2021. Mae’n dangos penderfyniad y Cyngor yn ogystal, nid yn unig i wneud Tyddewi’n gyrchfan diwylliant a thwristiaeth hyd yn oed yn fwy llwyddiannus, ond hefyd i helpu i adfywio’r ardal gyfagos. Byddai’n sicr yn gamp wych os gallant ei gael. Rydym eisoes mewn cysylltiad agos gyda Chyngor Sir Penfro ynglŷn â’u cais a byddwn yn parhau mewn cysylltiad agos wrth i’r awdurdod ddatblygu ei argymhellion manwl. Yn wir, byddaf yn cyfarfod â’r awdurdod ar ôl iddo ddatblygu ei gynigion yn llawnach, ac yn sicr cyn y dyddiad cau ar 28 Ebrill i geisiadau cychwynnol. Ond yn y cyfamser, mae fy swyddogion yn cynorthwyo Tyddewi i nodi’r holl opsiynau posibl ar gyfer cyllid ac i gefnogi’r cais.

Yr ydym, wrth gwrs, yn cynnig cymorth tebyg i Abertawe, sydd hefyd wedi cyflwyno datganiad o ddiddordeb. Ond fel y mae pennawd y ddadl heddiw yn datgan, dinas fechan yw Tyddewi gyda chyfle mawr unigryw. Yn wir, gweledigaeth benodol tîm y cais ei hun yw dod â’r byd i Dyddewi a Thyddewi i’r byd drwy raglen ysbrydoledig o weithgarwch diwylliannol ffisegol a digidol. Byddwn wrth fy modd yn gweld Tyddewi yn cael statws dinas diwylliant. Gwelais sut y cynyddodd yr ymdeimlad o falchder yn Lerpwl a dal dychymyg ei phoblogaeth gyfan, a hyd heddiw hyd yn oed, gwelwn superlambananas, nid yn unig yn Lerpwl, ond yng ngogledd Cymru, gan arddangos beth y gall statws dinas diwylliant ei gynnig a’i gyflawni.

Rwy’n credu bod Tyddewi yn ddinas fach iawn, ond mae ganddi galon fawr, a gallai statws dinas diwylliant wneud mwy byth i roi hwb i ffyniant economaidd y ddinas a’r rhanbarth, yn ogystal â rhoi sylw byd-eang i’r ddinas. Byddwn yn parhau i gefnogi Tyddewi ac Abertawe ym mha ffyrdd bynnag y gallwn, yn y gobaith y bydd statws dinas diwylliant y DU yn dod i Gymru yn 2021. Ac os daw, efallai y dylem barhau ein dull o bennu blwyddyn thematig ar gyfer twristiaeth drwy ddatgan mai 2021 fydd blwyddyn ddiwylliant.