5. 3. Dadl: Y Goblygiadau i Gymru yn sgîl Gadael yr Undeb Ewropeaidd

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:44 pm ar 4 Ebrill 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:44, 4 Ebrill 2017

(Cyfieithwyd)

Wel, dyna beth yr wyf i newydd ei ddweud. Maent yn arddel safbwynt hollol wahanol i'r safbwynt y mae mwyafrif helaeth Aelodau’r Siambr hon yn ei arddel, yn fy marn i, ac, yn wir, y Llywodraeth hon a Llywodraethau rhannau eraill o'r DU. Fel y dywedais, nid oedd yr ysgogiad ar gyfer datganoli yn gysylltiedig â'r UE. Mae'n fater o ffaith a hanes, pan ddechreuodd datganoli, roeddem ni yn yr Undeb Ewropeaidd, ac roedd yn rhaid i’r setliad ystyried hynny. Mae bellach yn ffaith y byddwn yn gadael yr UE ac, wrth i ni wneud hynny, mae'n rhaid i ni ddatblygu ffyrdd newydd o wneud busnes o fewn y DU i sicrhau nad oes unrhyw rwystrau i fasnachu yn codi yn ein marchnad fewnol ni. Ond mae hynny'n gynnig gwahanol iawn i dderbyn y dylai Llywodraeth y DU gymryd lle sefydliadau'r UE pan ddaw i’r cymwyseddau sydd eisoes wedi eu datganoli. Rydym yn ystyried hynny’n gamsyniad o ran rhesymeg. Mae datganoli yn seiliedig ar ddymuniad y Cymry i lywodraethu eu materion eu hunain. Mae hynny wedi ei roi ar brawf mewn dau refferendwm, ac mae angen i Lywodraeth y DU gydnabod nad oedd yr ysgogiad dros ddatganoli yn gysylltiedig â’n haelodaeth o'r UE. Ni all Llywodraeth y DU ddewis derbyn canlyniad un refferendwm a diystyrru canlyniad y refferendwm a gawsom ni yn 2011.

Mae'n rhaid i ni fod yn barod i ystyried y potensial i'r Cynulliad basio ei ddeddfwriaeth parhad ei hun, fel y cynigiwyd gan welliant Plaid Cymru. Ond yn ein barn ni, dewis olaf ddylai hynny fod. Nid ydym yn gwybod eto faint o ddeddfwriaeth y bydd ei hangen. A oes modd, mewn gwirionedd, ei chyfuno mewn un Bil ai peidio, ond rydym yn gwybod y bydd hwn yn gyfnod cythryblus i fusnesau a sefydliadau yng Nghymru, a bydd angen iddynt gael cysur yn hynny o beth. Felly, o ran gwelliant 7, byddwn yn ymatal heddiw, ond dim ond ar y sail nad yw’n glir eto faint o ddeddfwriaeth fydd ei hangen yn y dyfodol.

Rydym yn derbyn bod angen fframweithiau cyffredin ar draws y DU mewn rhai meysydd. Mae gennym ddigon i'w ddweud am hyn yn y Papur Gwyn. Y ffordd o sicrhau bod gennym gydlyniad polisi, lle bo angen, yw i’r pedair Llywodraeth eistedd i lawr gyda’i gilydd a chytuno ar fframweithiau. Mae'n rhaid gwneud hyn drwy gonsensws, nid gorfodaeth. Rwyf wedi dweud hynny lawer, lawer gwaith. Mae'r cwestiwn—