Part of the debate – Senedd Cymru am 4:02 pm ar 4 Ebrill 2017.
Iawn, iawn. Gwnaeth Steffan Lewis ei bwyntiau. Soniodd am fater y farchnad sengl. Nid wyf yn credu bod mater y farchnad sengl yn un a gedwir. I ddatblygu pwyntiau David Melding, ildiodd y DU reolaeth dros rai pwerau amaethyddol penodol yn 1973 i'r Gymuned Ewropeaidd, yna i’r Undeb Ewropeaidd. Yna, ildiodd ei holl bwerau amaethyddol eraill i'r Cynulliad hwn. Ni all ddweud, ar sail hynny, bod pwerau sy’n dod yn ôl dros amaethyddiaeth yn mynd yn ôl i Senedd San Steffan. Y rheswm pam yr wyf yn dweud hynny yw hyn: mae ein setliad datganoli yn dweud yn eithaf clir bod amaethyddiaeth wedi'i ddatganoli. Nid oes unrhyw gafeatau. Nid yw'n dweud y byddai pwerau sy'n perthyn ar hyn o bryd i’r Undeb Ewropeaidd yn mynd yn ôl i Senedd San Steffan pe byddai’r pwerau hynny’n dychwelyd. Efallai na ddylem ddisgwyl iddo wneud hynny; mae'n dawel. Ar fodel cadw pwerau, lle mae tawelwch, mae’n rhaid i'r rhagdybiaeth fod o blaid datganoli, a dyna sut yr wyf fi’n ei weld. Rwy’n parchu ei farn yn fawr iawn, ond dyna fy marn i am hynny, â'r model cadw pwerau wedi’i sefydlu.
O ran rhai o'r materion eraill a godwyd—. Nid wyf yn cytuno â Mark Reckless. Mae ef yn gweld y cyfeiriad at Gibraltar fel rhywbeth sy'n ymwneud â symudiad tuag at bleidleisio mwyafrif cymwysedig. Mewn gwirionedd, mae fy marn i i’r gwrthwyneb yn llwyr. Mae'r ffaith ei fod wedi cael ei grybwyll yn ffordd o geisio rhoi sicrwydd i Sbaen o ran cystadleuaeth dreth, er mwyn i Sbaen gefnogi unrhyw gytundeb yn y dyfodol. Felly, mae fy marn i’r gwrthwyneb llwyr i’w un ef am hynny.
Soniodd Rhun ap Iorwerth am—. Rydym wedi sôn o'r blaen, yn y Siambr hon, am y posibilrwydd o golli masnach os gwelir bod Gogledd Iwerddon yn llwybr haws i mewn i Weriniaeth Iwerddon o ran masnach, a beth fyddai hynny'n ei olygu i Gaergybi, Doc Penfro, ac, yn wir, Abergwaun. Mae'n codi’r pwynt, yn gwbl briodol, bod masnach yn digwydd rhwng Iwerddon a Ffrainc. Mae'n wasanaeth tymhorol, a gynhelir yn yr haf, i mewn i Cherbourg ac i mewn i Roscoff. Ond mae yna berygl y bydd gweithredwyr cludo nwyddau sy’n mynd i Iwerddon eisiau osgoi Dover ar bob cyfrif, oherwydd y problemau gyda mynd drwy Dover ac yna problemau gyda mynd drwy Gaergybi a phorthladdoedd eraill Cymru i mewn i Iwerddon, a cholli masnach felly ar y llwybrau i Ffrainc o ganlyniad i hynny.
David Rowlands, yn olaf—. David, mae’n rhaid imi ddweud, nid yw'r Undeb Ewropeaidd yn estyniad o’r Drydedd Reich. Mae'n cyfrannu £680 miliwn y flwyddyn at economi Cymru. Nid yw diweithdra yn 50 y cant yn ne Ewrop. Roedd y DU yn ysu i ymuno â'r Gymuned Ewropeaidd—yn ysu, gan fod economi'r DU yn methu ar y pryd. Mae angen inni wneud yn siŵr nad yw hynny'n digwydd yn y dyfodol. Rydym yn gwybod bod y bobl wedi penderfynu y dylem adael yr UE. A dweud y gwir, David, pe byddai busnes wedi cael ei ffordd, byddem yn dal i fod yn yr UE, oherwydd roedd busnesau Prydain yn dymuno i ni aros yn yr UE. Ac rwy’n dweud wrtho: nid busnesau—[Torri ar draws.] Nid busnesau—[Torri ar draws.] Nid busnesau a fydd yn penderfynu beth yw natur cytundeb masnach rydd; ond Llywodraethau. Nid oes gan weithgynhyrchwyr ceir yr Almaen sedd wrth y bwrdd. Nid nhw sy’n penderfynu beth mae eu Llywodraethau yn ei wneud; eu hetholwyr sy’n gwneud hynny. Felly, yn anad dim byd arall, mae'n hynod o bwysig peidio â rhoi argraff o haerllugrwydd, a dweud, 'Mae ar yr UE fwy o’n hangen ni nag y mae eu hangen nhw arnom ni.' Mae arnom angen ein gilydd. Mae arnom angen ein gilydd i sicrhau bod gennym heddwch ar y cyfandir, mae arnom angen ein gilydd i wneud yn siŵr bod gennym fasnach, mae angen inni wneud yn siŵr ein bod yn rhannu diben cyffredin i gynyddu ffyniant a chydraddoldeb ar draws y cyfandir hwn, a, beth bynnag sy'n digwydd gyda Brexit, mae hynny'n rhywbeth y bydd y Llywodraeth hon yn parhau i’w wneud.