Part of the debate – Senedd Cymru am 2:43 pm ar 16 Mai 2017.
Tri maes yn gryno, os caf i, arweinydd y tŷ. Yn gyntaf, a gaf i gefnogi galwad Mark Isherwood yn gynharach am ddatganiad ar gefnogaeth a roddwyd gan Lywodraeth Cymru i glefydau prin yng Nghymru? Rwy'n credu i chi grybwyll fasgwlitis, maes pryder sy’n agos at fy nghalon i. Mae llawer o’r rhai sy’n dioddef o afiechydon prin yn aml yn teimlo eu bod yn cael eu gadael ar ôl. Mae'n naturiol i glefydau mawr—canser, clefyd y galon—gael y gyfran fwyaf o’r cyllid, ond dros gyfnod o amser rwy’n credu ei bod yn bwysig ein bod yn anfon neges glir at ddioddefwyr clefydau prin bod rhywun yn meddwl amdanyn nhw a bod polisi yn cael ei ffurfio o’u hamgylch nhw hefyd. Felly, os caf i ofyn am hynny.
Yn ail, rwy’n credu bod chwe mis nawr ers i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd wneud datganiad—roedd naill ai yn ysgrifenedig neu ar lafar—i'r Siambr hon ar roi sêl bendith ar y ganolfan arbenigol a gofal critigol yn Ysbyty Llanfrechfa Grange yng Nghwmbrân. Rwy'n credu mai 2022 oedd y dyddiad a roddwyd ar gyfer cwblhau’r prosiect hwnnw. A gawn ni’r wybodaeth ddiweddaraf a yw hynny’n mynd yn ei flaen yn iawn ai peidio a beth yw'r diweddaraf am hynny, oherwydd mae pryderon gan swyddogion iechyd mewn sefydliadau iechyd? Byddwn yn ddiolchgar am hynny.
Yn olaf, roeddwn yn gyrru ar hyd ffordd Blaenau'r Cymoedd ger Gilwern ar y penwythnos, ac mae'n dda gweld bod honno’n dod yn ei blaen. Dyna ddarn gwych o ffordd, ac mae llawer o fanteision economaidd yn bosibl o gwmpas y fan honno. Gallaf weld bod yr Aelod dros Flaenau Gwent yn nodio’n frwdfrydig wrth iddo glywed hynny. Fodd bynnag, dim ond i lawr y ffordd o'r A465, Blaenau'r Cymoedd, mae’r A40 sy'n cysylltu’r Fenni â Rhaglan ac â Threfynwy yn fy etholaeth i. Mae hon yn hen ffordd â wyneb concrid ac yn achosi llawer o drafferth i gymudwyr a hefyd lawer o drafferth i’r bobl sy'n byw yn yr ardaloedd cyfagos. Felly, os ydym am gael darn gwych o ffordd lan ar Flaenau'r Cymoedd, nid yw'n gwneud unrhyw synnwyr cael darn o seilwaith ffordd gwael yn bwydo i mewn iddo. Felly, tybed a fyddai modd inni gael datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet ar drafnidiaeth a sut y mae'n bwriadu adeiladu ar ddatblygiad Blaenau'r Cymoedd a gwneud yn siŵr bod safon y rhwydwaith ffyrdd cyfagos hefyd yr un mor dda.