Part of the debate – Senedd Cymru am 3:33 pm ar 16 Mai 2017.
Yn gyflym iawn, felly. Yn gyntaf oll, mae’r tabŵ sy’n gysylltiedig â thrafod y materion hyn. Yn amlwg, mae heddiw’n ffordd o ymdrin â sut yr ydym yn goresgyn y tabŵ hwnnw, o union natur y datganiad, a’r ddadl a'r cynllun cyflawni. Ond mae'n ymddangos i mi y bu adeg pan oedd marwolaeth yn llawer mwy o brofiad teuluol a chymunedol, wyddoch chi pan fyddai cyrff yn y cartref, fel petai, a phan fyddai pobl yn cymryd materion i'w dwylo eu hunain o ran sut yr oeddent yn ymdopi â marwolaeth. Ac mae'n sicr, rwy’n meddwl, wedi cael ei dynnu o’r lleoliad hwnnw a’i droi’n broffesiynol. Ac mae wedi creu tabŵ, ac mae angen inni wneud yn siŵr bod sgyrsiau’n digwydd os yw pobl yn mynd i feddwl ymlaen, cynllunio ymlaen llaw, a sicrhau eu bod yn barod am y diwedd oes anochel. Felly, rwy’n meddwl bod angen newid diwylliant arnom, ac rwy'n meddwl bod yr hyn y mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi’i ddweud yn cydnabod hyn, ac mae angen inni wneud yn siŵr bod hynny’n digwydd.