Part of the debate – Senedd Cymru am 5:12 pm ar 17 Mai 2017.
Diolch, Dirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i Blaid Cymru am gyflwyno’r ddadl hon. Mae UKIP yn llwyr gefnogi’r cynnig hwn, ond mae’r cwestiwn a ofynnais y tro diwethaf y trafodwyd y syniad hwn yn y lle hwn yn dal i sefyll. Onid ydym yn meddwl bod angen gwneud mwy i wella a hyrwyddo’r cynnig bywyd sydd ar gael i weithwyr proffesiynol er mwyn eu cael i ddod i ogledd Cymru neu i beidio â gadael yn y lle cyntaf?
Yn bendant mae gennym broblem recriwtio yng Nghymru. Er y gallai ysgol feddygol yng Nghymru arwain at nifer o raddedigion meddygol yn aros yng Nghymru—gobeithio y byddant yn sylweddoli lle mor wych ydyw i fyw a gweithio ac aros ynddo—nid yw’n ateb i bob dim. Hoffwn ychwanegu hefyd fod gan ysgol feddygol yng ngogledd Cymru fwy o obaith o ddenu a chadw siaradwyr Cymraeg. Felly, rwy’n llwyr o blaid y cynnig. Ond gall meddygon cymwys ddewis byw a gweithio yn unrhyw ran o’r byd fwy neu lai. Felly, nid yw’r ffaith eu bod wedi symud ychydig gannoedd o filltiroedd i lawr y ffordd i hyfforddi yn mynd i wneud gwahaniaeth wrth benderfynu a ydynt yn mynd i ddychwelyd at eu gwreiddiau ai peidio.
Mae gwelliant Llafur yn dangos eu bod yn ceisio gwadu bod yna broblem. Mae GIG Cymru yn y cyflwr anobeithiol y mae ynddo heddiw oherwydd gwrthodiad Llafur i dderbyn y problemau nad ydynt wedi’u datrys. Mae Llafur yn gwneud cymaint o ddrama o hawlio mai hwy yw unig warcheidwaid y GIG, ond am resymau etholiadol, ni allant gyfaddef eu bod, ar ôl blynyddoedd o fod mewn grym, yn dal i fod heb ei gael yn gywir.
Mae angen i ni werthu’r ffordd o fyw sydd i’w chael yma. Mae Cymru’n lle prydferth a heddychlon i fyw ynddo, fe gewch fwy o werth am eich arian o ran eiddo, a gall cymudo’r pellter rhwng eich darn bach eich hun o’r nef a’r gwaith fod mor hir neu fyr ag y dymunwch. Rhyngom, rwy’n siŵr y gallem greu rhestr hir o resymau pam y mae’n lle mor wych i fyw a gweithio ynddo.
Ond hyd yn oed os gallwn werthu Cymru fel lle dymunol i weithio ac arddangos harddwch gogledd Cymru, os oes gennych deulu a’ch bod yn rhoi cymaint o bwys ar addysg ag y mae rhywun sydd â gradd feddygol yn amlwg yn ei wneud, a fyddech eisiau i’ch plant gael eu taflu ar drugaredd loteri system ysgolion Cymru, sy’n bendant yn ganlyniad methiannau’r Llywodraeth? Rhaid gwneud rhywbeth.
Er nad wyf yn argyhoeddedig y bydd ysgol feddygol yng ngogledd Cymru yn datrys y problemau recriwtio a chadw staff, rwy’n cefnogi cynllun fel hwn sy’n cynyddu posibiliadau o ran swyddi a chyflogaeth yng ngogledd Cymru, a byddai agor cyfleuster o’r fath yn gwneud hynny, yn ddi-os. Byddai’r ysgol feddygol hefyd yn cynyddu nifer y lleoedd hyfforddi a fyddai ar gael yn genedlaethol. Felly, rwy’n cefnogi cynnig Plaid Cymru a byddwn yn annog Aelodau eraill y Cynulliad hwn i’w gefnogi hefyd. Diolch.