Part of the debate – Senedd Cymru am 7:02 pm ar 17 Mai 2017.
Gwnaf, wrth gwrs y gwnaf. Wrth gwrs y gwnaf. Yr hyn a wnewch gyda’ch arian eich hun yw craidd y mater. A’r hyn rwy’n ei ddweud yw na all unrhyw gwestiwn o foesoldeb godi pan fydd y Llywodraeth yn cyfrannu arian trethdalwyr, oherwydd mae’n ymwneud â rhywun yn cyfrannu arian pobl eraill. Nid oes unrhyw elfen o foesoldeb yn rhan o hynny. Felly, pwynt y ddadl hon yw—[Torri ar draws.] Pwynt y ddadl hon—[Torri ar draws.] Y pwynt, os caf orffen fy sylwadau—. Pwynt y ddadl hon, yn syml, yw hysbysebu’r ffaith fod llawer iawn o’r arian sy’n cael ei wario ar gymorth tramor yn cael ei wario ar brosiectau amheus, prosiectau dadleuol, nad ydynt o reidrwydd yn arwain at leddfu tlodi, dileu clefydau, gwella cyfleusterau dŵr, ac yn y blaen—yr holl bethau y gall pawb ohonom eu cymeradwyo. Efallai nad yw anfon grwpiau dawns i Ethiopia yn rhywbeth y gallwn ei gymeradwyo—£5 miliwn neu beth bynnag oedd y ffigur a wariwyd ar hynny o’r gyllideb yn 2013. Yn fwriadol ni roddais enghreifftiau lliwgar o’r math hwnnw o archifau ‘The Daily Mail’—rhywbeth y cyfeiriais ato fel sylw eironig yn fy araith yn gynharach—oherwydd nad oeddwn am fychanu’r drafodaeth neu ganiatáu iddi gael ei bychanu.
Ond mae yna bwynt difrifol yn y fan hon. Gallwn ddewis gwario’r arian a gymerwn gan drethdalwyr mewn pob math o wahanol ffyrdd. Rydym yn gwybod bod y gwasanaeth iechyd yn cael ei danariannu ym mhob man. Mae’n sicr o fod, o ystyried natur ei adeiladwaith a’r gofynion diddiwedd a osodir arno. Gallwn ddewis rhoi £10 biliwn arall i’r gyllideb cymorth a’i dynnu o gyllideb arall. Wel, os felly, beth yw’r gyllideb arall honno? A yw honno’n enghraifft o ragoriaeth foesol ar ran y rhai sydd ar yr ochr arall i’r ddadl heddiw? Wyddoch chi, mae yna ddigon o bethau: beth am gyngor y celfyddydau a phethau felly? Maent i gyd yn bethau rhinweddol ynddynt eu hunain, ond a yw’n well ariannu theatr neu gerddorfa symffoni na lleddfu tlodi go iawn a dileu clefydau? Mae’r rhain yn gwestiynau anodd ac yn ddewisiadau anodd sy’n rhaid i bawb ohonom eu gwneud.
Ond rwy’n credu bod arddel y safbwynt hunanfodlon, uwchraddol, nawddoglyd a glywsom y prynhawn yma yn diraddio’r ddadl. Yn fy marn i, rydych yn twyllo eich hunain yn meddwl mai cyfran fach iawn o bobl yn y wlad yn gyffredinol a fyddai’n cefnogi cynnig UKIP heddiw. Pe baech yn cynnal rhyw fath o refferendwm ar gymorth tramor byddai’n cynhyrchu canlyniad gwahanol iawn yn wir—[Torri ar draws.] Ac rwy’n gweld yn awr nad yw’r Aelodau lawn mor awyddus i ofyn i’r bobl beth yw eu barn am yr hyn a wnawn gyda’n harian yn y ffordd honno. Felly—