11. 10. Dadl Plaid Cymru: Cwmni Ynni Cenedlaethol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:03 pm ar 24 Mai 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Melding David Melding Conservative 5:03, 24 Mai 2017

(Cyfieithwyd)

Gallaf glywed Aelod UKIP yn mwmian, ‘Nid oes ateb perffaith chwaith’, ac mae’n debyg bod hynny’n crynhoi’r anhawster rydym ynddo.

Ond mae prisiau ynni yn uchel ac maent hefyd yn anodd iawn eu deall pan fyddwch yn cael eich bil ynni. Oni bai eich bod wedi gwneud mathemateg ddwbl ar gyfer Safon Uwch, nid wyf yn meddwl bod gennych obaith, ac efallai y bydd angen i chi fod wedi astudio mathemateg yn y brifysgol hefyd. Ond yn gyffredinol, mae pris ein trydan oddeutu 15 y cant yn uwch na chyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ac mae hynny’n gwasgu ar bob un ohonom. Mae’n arbennig o ddramatig ac anffodus i’r rhai sy’n wynebu tlodi tanwydd rwy’n credu.

Yn ôl rhai cyfrifiadau, byddai’n ddichonadwy cyflenwi ynni’n effeithiol, ei ddefnyddio’n effeithlon a lleihau’r costau gymaint â 50 y cant. Felly, os yw’r math hwnnw o arbediad yn bosibl, rwy’n credu ei fod yn rhywbeth y dylem anelu tuag ato’n bendant iawn, gydag effeithlonrwydd, wrth gwrs, yn allweddol i hynny. Os ydym i gyd yn defnyddio mwy o ynni wrth iddo ddod yn rhatach, nid yw’n mynd â ni i unman mewn gwirionedd.

Rwy’n credu ein bod yn ymrwymo i’r egwyddor fod mwy o gynhyrchu lleol yn bwysig a’r defnydd o fodelau eraill, modelau arloesol, fel cwmnïau cydweithredol. Rwy’n credu bod llawer ohonom wedi ymweld â rhai o’r cynlluniau hyn ac yn ystyried eu bod yn nodedig ac yn ysbrydoli’n fawr. Mae yna rai anfanteision. Mae angen deiet cytbwys o ddarparwyr yma mewn gwirionedd. Mae angen cydnerthedd ac nid ydych bob amser yn cael hynny mewn prosiectau sy’n cael eu rhedeg gan y gymuned leol. Hefyd, rydym yn dal i fod angen strategaeth ehangach, a chredaf fod hwnnw’n fater pwysig iawn i’w gadw mewn cof.

A gaf fi ddweud, er bod gennym rai amheuon ynglŷn â dull Plaid Cymru, rydym yn falch o’u nodi ac yn croesawu hyn fel rhan o drafodaeth iach? Efallai y bydd Plaid Cymru yn cael cysur yn hyn, ond mewn gwirionedd rydym yn ystyried bod gwelliant y Llywodraeth yn gywir at ei gilydd o ran ei ddull o fynd ati, er nad yw hynny’n golygu fy mod yn canmol yn llawn holl ddulliau presennol y Llywodraeth o weithredu ar ynni, a byddem yn eu hannog yn gryf i edrych ar rai o’r materion strwythurol mwy hirdymor sy’n cyfyngu ar dwf a datblygiad yng nghanolbarth a gogledd Cymru, o ran y grid a’r mynediad iddo, a sut y mae prosiectau hydro ar raddfa lai, yn arbennig, yn cysylltu ag ef. Ond a gaf fi ddweud fy mod yn credu bod angen polisi sy’n seiliedig ar ddefnydd a dull dosbarthu trydan sy’n gynyddol effeithlon? Mae angen inni leihau’r defnydd o danwydd ffosil. Credaf fod hynny’n bwysig iawn a chyfeiriwyd at geir trydan, ond wrth gwrs nid yw hynny wedyn ond yn eich gwahodd i feddwl ynglŷn â sut rydych yn mynd i gynhyrchu’r trydan yn y ffynhonnell, ac nid ydym eisiau dibynnu ar danwydd ffosil, a’n nod yw economi carbon isel, ac mae digon o le hefyd ar gyfer prosiectau cymunedol arloesol. Unwaith eto, fe orffennaf drwy ganmol Plaid Cymru am—rwy’n credu mai dyma’r ddadl gyntaf ar adroddiad a gomisiynwyd gan blaid wleidyddol gan ddefnyddio’r adnoddau newydd, felly o leiaf, ar hynny, gallaf ddweud ‘da iawn’.