Part of the debate – Senedd Cymru am 4:32 pm ar 24 Mai 2017.
Diolch, Llywydd. A gaf fi ddechrau drwy ddiolch i’r Aelodau ar draws y Siambr am eu cyfraniadau heddiw ac am roi cyfle i mi ymateb i’r ddadl hon? Fel Llywodraeth, rydym yn gwbl benderfynol o ledaenu ffyniant, twf a chyfle ledled Cymru i greu ffyniant i bawb, a dyna yw’r sylfaen ar gyfer y gwaith o adnewyddu ein strategaeth economaidd a datblygu economi pob rhanbarth. Mae tollau pontydd Hafren, o ystyried eu pwysigrwydd strategol i Gymru, yn rhan hanfodol o’r meddwl hwn. Rydym wedi bod yn trafod yn rheolaidd â Llywodraeth y DU ynglŷn â’r tollau i sicrhau mai’r trefniadau yn y dyfodol fydd y fargen orau i Gymru ac rydym wedi gwneud yn glir ar sawl achlysur fod y tollau ar y bont yn dreth annheg ar ein pobl ac ar ein busnesau. Mae’n rhwystr i weithgarwch busnes ar draws y bont, gan lesteirio twf yng Nghymru a gweithredu fel rhwystr i fewnfuddsoddi, fel y mae’r Aelodau wedi nodi. Yn benodol, mae’r tollau yn effeithio’n andwyol ar fusnesau bach sy’n awyddus i weithredu yn ne-orllewin Lloegr, yn ogystal â’r rhai sy’n cymryd rhan yn y sector twristiaeth, y sector logisteg a’r sector trafnidiaeth, sy’n dibynnu’n helaeth ar gysylltiadau croesfannau’r Hafren yn eu busnesau.
Mae nifer o’r Aelodau wedi nodi ein hastudiaeth yn 2012—yr un a gomisiynwyd gennym—a ddaeth i’r casgliad y byddai dileu’r tollau’n arwain at gynnydd o £107 miliwn yng ngwerth ychwanegol gros de Cymru. Er bod gwerth ychwanegol gros wedi tyfu’n gyflymach yng Nghymru nag ar draws y DU fel cyfartaledd yn y cyfnod diweddar, credwn y byddai’r cynnydd yn y gwerth ychwanegol gros yn sgil dileu’r tollau’n rhoi hwb enfawr i’r economi ranbarthol. Byddwn yn cytuno gyda Mark Reckless hefyd y gallai’r swm fod yn fwy na £107 miliwn, ac rwyf hefyd yn croesawu ei honiad fod yr economi heddiw bellach yn gryfach ar hyd yr M4, a bod yna hyder yn dychwelyd i dde Cymru—ac mae’r diolch am hynny, wrth gwrs, i’r Llywodraeth Lafur yma yng Nghymru.
Er gwaethaf cefnogaeth y Ceidwadwyr yn San Steffan bellach i ddileu’r tollau, y tro diwethaf i ni drafod pontydd Hafren yma yn y Siambr, roedd gwrthwynebiad Llywodraeth y DU i ddileu’r tollau yn glir iawn. Ond rwy’n falch o weld bod y safbwynt gwan a sigledig a fabwysiadwyd gan y Prif Weinidog o’r diwedd, er yn anfoddog, wedi newid yn safbwynt gwell—un a gefnogwyd gan Lywodraeth Lafur Cymru ers llawer iawn o flynyddoedd.