Part of 10. 9. Cyfnod 3 y Bil Treth Gwarediadau Tirlenwi (Cymru) – Senedd Cymru am 6:37 pm ar 20 Mehefin 2017.
Diolch i chi, Dirprwy Lywydd, hoffwn i gynnig dau welliant y Llywodraeth, gwelliannau 10 a 11, yn y grŵp hwn a rhoi sylw i newid 53 Nick Ramsay, sydd heb fod yn un y Llywodraeth. Os siaradaf yn gyntaf am y gwelliant nad yw’n un y Llywodraeth, a gaf i ddweud fy mod yn ddiolchgar i Nick Ramsay am gyflwyno'r gwelliant, sydd mewn gwirionedd yn ehangu ar y Bil mewn cysylltiad ag Atodlen 1? Mewnosodwyd yr Atodlen hon o ddeunydd cymwys o ganlyniad i welliant gan y Llywodraeth yng Nghyfnod 2. Mae gwelliant Nick Ramsay yn ddefnyddiol yn ymestyn y rhestr o ddeunydd a gynhwysir yn yr Atodlen honno. Rwy'n ddiolchgar iddo am ei gyflwyno a bydd y Llywodraeth yn cefnogi'r gwelliant hwnnw'r prynhawn yma.
Dirprwy Lywydd, mae gwelliannau'r Llywodraeth yn y grŵp hwn yn ymateb i fater penodol iawn, ond un sydd wedi cael ei ymarfer yn rheolaidd yn ystod hynt y Bil ac, yn wir, o flaen y llysoedd cyfraith. Mae dau welliant y Llywodraeth yn ymwneud â’r hyn a elwir yn ddirwyon. Yn y cyd-destun hwn, nid cosb ariannol yw dirwy, ond y gronynnau a gynhyrchwyd drwy broses trin gwastraff sy'n cynnwys triniaeth fecanyddol. Mae natur y deunydd yn golygu y gall fod yn anodd pennu union natur y llwyth o ddeunydd ac mae hyn wedi cyflwyno cyfleoedd i gynhyrchwyr gwastraff, cludwyr neu weithredwyr diegwyddor honni bod llwyth yn gymwys ar gyfer y gyfradd is o dreth pan ddylai, mewn gwirionedd, fod wedi cael ei drethu ar y gyfradd uwch, safonol. Mewn ymateb i'r mater hwn, cyflwynwyd yr hyn a elwir yn system brawf colled wrth danio ar gyfer treth dirlenwi yn y DU ym mis Ebrill 2015, ac ar gyfer treth dirlenwi’r Alban ym mis Hydref 2016. Mae'r system brawf yn cynorthwyo gweithredwyr safleoedd tirlenwi wrth benderfynu ar y rhwymedigaeth dreth gywir o ddirwyon a gwella cydymffurfiad yn y maes hwn. Fel yr eglurais wrth y Pwyllgor Cyllid yn gynharach ym mhroses y Bil, rwyf wedi bod yn awyddus i sicrhau ein bod yn gallu dysgu oddi wrth weithrediad y systemau prawf hyn, yn yr Alban a'r Deyrnas Unedig, cyn cyflwyno ein trefniadau ein hunain yng Nghymru. Mae dau welliant y Llywodraeth yn y grŵp hwn yn sicrhau bod y Bil yn caniatáu i ni wneud hynny.
Mae'r gwelliant cyntaf yn y grŵp, gwelliant 10, yn welliant technegol. Gwelliant 11 yw'r prif welliant ac mae'n gwneud tri pheth. Yn gyntaf, mae'n darparu rhestr wedi'i diweddaru o ddarpariaethau y gellir eu gwneud mewn cysylltiad â rheoliadau profion colled wrth danio er mwyn adlewyrchu dysgu pellach yn y maes hwn. Yn ail, mae gwelliant 11 yn sicrhau y gall rheoliadau a wnaed mewn cysylltiad â phrofion colled wrth danio ddarparu ar gyfer cosbau neu adolygiadau, ac apeliadau os oes angen. Ac, yn drydydd, mae’r gwelliant yn caniatáu i reoliadau a wneir dan adran 17 ymdrin â hysbysiadau. Mae hysbysiadau wedi cael eu mabwysiadu yng nghyd-destun dirwyon ac yn arbennig o ran gofynion profion colled wrth danio gan CThEM a Chyllid yr Alban. Ac rwy’n credu ei bod yn synhwyrol sicrhau bod pwerau yn bodoli i alluogi dull tebyg yng Nghymru.
I grynhoi, Dirprwy Lywydd, byddai'r gwelliannau y mae'r Llywodraeth wedi’u cyflwyno yn caniatáu i reoliadau sy'n ymwneud â chymysgeddau o ddirwyon a system brofion colled wrth danio, yn arbennig, gael eu gwneud fel eu bod yn effeithiol ac yn seiliedig ar bwerau sydd â digon o hyblygrwydd ynddynt fel eu bod yn gadarn ac yn ymarferol ar lefel weithredol. Drwy gydol hynt y Bil, mae wedi bod yn amlwg bod y profion o ddirwyon yn faes polisi newydd, ac y gall y gwersi a ddysgwyd y tu allan i Gymru lywio'r ymagwedd at y rheoliadau a'r drefn sylfaenol yn y maes hwn. Mae'r gwelliannau hyn wedi cael eu cynllunio i ganiatáu i hynny ddigwydd, ac rwy’n gobeithio y bydd yr Aelodau'n eu cefnogi'r prynhawn yma.