Part of the debate – Senedd Cymru am 4:29 pm ar 21 Mehefin 2017.
Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Ni fyddaf yn gallu ymdrin â’r holl bwyntiau, gan mai amser cyfyngedig yn unig sydd gennyf, ond a gaf fi ddechrau drwy groesawu’r ddadl eang ac angerddol a glywsom y prynhawn yma? Rwy’n credu ei bod yn adlewyrchu pwysigrwydd y materion hyn, ac mae hefyd yn adlewyrchu’r ymrwymiad y mae aelodau’r pwyllgor a’r clercod, a’r rhai a roddodd dystiolaeth ac a ymgysylltodd â gwaith y pwyllgor, wedi’i ddangos i fynd i’r afael â’r materion hyn ac i helpu i ddatblygu ffyrdd posibl ymlaen. Rwy’n credu ei fod yn dyst, mewn gwirionedd, i Gymru yn ei chyfanrwydd mai’r hyn a welsom ar draws y wlad, wrth gymryd tystiolaeth a mynd ar ymweliadau, yw bod cymunedau o ddifrif eisiau croesawu ffoaduriaid a cheiswyr lloches i Gymru, ac eisiau eu cynorthwyo pan fyddant yma. Pan fo cysylltiad personol o’r fath—wyddoch chi, y gymuned sy’n rhoi llety, fel petai, ffoaduriaid a cheiswyr lloches—mae stereoteipiau a mythau’n chwalu yn gyflym iawn, ac mae wedi bod yn brofiad calonogol a chadarnhaol iawn.
Hoffwn ddiolch yn fawr iawn i Suzy Davies am dynnu sylw at rai o’r materion yn ymwneud â pha mor barod yw awdurdodau lleol. Rwy’n credu ein bod wedi gweld bod anawsterau cyfathrebu yno sydd angen eu datrys, ac mae rhagor o waith i’w wneud ar hynny. Dangosodd Bethan ymrwymiad ac angerdd mawr ynghylch materion llety, ac yn wir y materion yn gyffredinol, a ddaeth ag ymdeimlad o frys gwirioneddol ac effeithiolrwydd, yn fy marn i, i waith y pwyllgor. Mae llawer o’r materion sy’n ymwneud â Saesneg i siaradwyr ieithoedd eraill a’r hyblygrwydd yn hanfodol bwysig, oherwydd mae’n amlwg, os nad oes gennych Saesneg o’r safon sydd ei hangen i allu gweithredu’n llawn fel dinesydd yma, yna mae’n eich cyfyngu o ran cyflogaeth, o ran gwirfoddoli, o ran deall y gwasanaethau sydd ar gael a chyfathrebu i’r graddau sy’n angenrheidiol. Felly mae hynny, rwy’n meddwl, yn ymwneud â phopeth a glywsom a phopeth yr hoffem ei weld yn cael ei wneud.
Jenny, roedd y ganolfan Oasis yn Sblot yn ysbrydoli’n fawr, ac roedd ymrwymiad y gwirfoddolwyr, fel y sonioch, yn galonogol i ni i gyd, rwy’n credu. Joyce, unwaith eto, mae’r ymrwymiad i blant a phlant ar eu pen eu hunain sy’n ceisio lloches a’r materion gwarcheidiaeth drwy eich gwaith yn y grŵp trawsbleidiol ac yn y pwyllgor hwn yn eithriadol o bwysig.
Rwy’n meddwl bod pwynt Julie Morgan ynglŷn â gallu gweithio, methu gallu gweithio, y cyfyngiadau sy’n gysylltiedig, wedi mynd at wraidd llawer o’r hyn a glywsom mewn gwirionedd, ac yn wir, dyna a roddodd deitl i’r adroddiad—’Roeddwn i’n arfer bod yn rhywun’—oherwydd mae gan y bobl hyn gymaint o brofiad, a chymaint o sgiliau lefel uchel, maent yn cynnig cymaint, ac mae’n drueni mawr fod y cyfyngiadau hyn ar waith i atal y cynnig gwych i Gymru rhag dwyn ffrwyth yn y ffordd amserol y dylai wneud.
Rhianon, ar strategaeth gyfathrebu, rwy’n meddwl bod yr Alban wedi creu argraff fawr arnom ac roeddwn yn meddwl bod yr hyn y maent yn ei wneud i chwalu’r stereoteipiau a’r mythau, a’r ffordd y maent yn cyfeirio at geiswyr lloches a ffoaduriaid sy’n dod i’r Alban fel ‘Albanwyr newydd’ yn gadarnhaol tu hwnt, ac maent wedi adeiladu cymaint o gwmpas hynny.
Gareth—rwyf finnau, hefyd, fel Ysgrifennydd y Cabinet, yn gresynu at sylwadau Gareth Bennett. Rwy’n meddwl bod y syniad y dylem sicrhau rywsut fod safonau llety’n is na’r rhai sydd ar gael yn gyffredinol yng Nghymru yn anghywir ym mhob ffordd. Mae’r syniad fod pobl sy’n profi rhyfel, erledigaeth a dadleoli yn ymchwilio polisïau mewn gwledydd o gwmpas y byd i ddewis pa un y gallant fynd iddi ar sail yr haelioni sydd ar gael, a’r canfyddiadau rheini, yn eithriadol o annhebygol.
Dirprwy Lywydd, gallaf weld bod fy amser wedi dod i ben, ond a gaf fi ddiolch i’r holl Aelodau sydd wedi cyfrannu, ac i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ymateb? Mae’r pwyllgor yn edrych ymlaen yn awr at weithio gydag Ysgrifennydd y Cabinet dros y misoedd a’r blynyddoedd i ddod, a’r holl randdeiliaid, i sicrhau bod yr ymrwymiadau a wnaed gan Lywodraeth Cymru yn cael eu cyflawni ac yn helpu ein cymunedau i gynorthwyo pobl sy’n chwilio am ddiogelwch yn yr hyn y gobeithiaf y daw’n genedl noddfa.