Part of the debate – Senedd Cymru am 3:57 pm ar 28 Mehefin 2017.
Wel, rwy’n croesawu’r ymyriad hwnnw. Wrth gwrs. Mae angen i’r ddau beth weithio mewn cytgord. Er hynny, yr hyn y soniwn amdano yma, wrth gwrs, yw ble y dylai’r pwyslais fod, ac rwy’n cytuno â’r cynnig hwn, o ran ble y dylai’r pwyslais fod.
Er fy mod yn cytuno â phwynt 2 y cynigion, rhaid i mi nodi yma fod mwy nag ychydig o eironi yn y cynnig i leihau tlodi tanwydd, pan fyddwn yn ystyried bod llawer o’r tlodi tanwydd hwn yn deillio o brisiau tanwydd uchel a achosir gan ardollau datgarboneiddio. Yn ôl y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol, roedd y costau tanwydd ychwanegol yn £327 y cartref yn 2014, gan godi i £875 yn 2030—gyda’r costau hyn yn cael eu teimlo’n anghymesur gan y bobl dlotaf mewn cymdeithas. Felly, os ydym am gael yr ardollau hyn, gadewch i ni wneud yn siŵr eu bod yn cael eu defnyddio yn y ffordd orau sy’n bosibl.
Nodaf hefyd yn y cynigion fod effeithlonrwydd ynni yn cael ei grybwyll sawl gwaith, a hynny’n ddealladwy, ond mae’n rhaid i mi nodi ei bod yn ymddangos bod peth dryswch yma am mai’r dulliau cynhyrchu trydan sy’n defnyddio ynni’n fwyaf effeithlon yn aml yw cynhyrchwyr sy’n defnyddio llawer o garbon. Mae gorsafoedd pŵer sy’n defnyddio glo yn llawer mwy effeithlon, gydag unrhyw beth hyd at 45 y cant ac yn rhedeg ar 85 y cant o’r capasiti, o’i gymharu â phaneli solar, sydd mor isel â 12 y cant ar 20 y cant o’r capasiti. Nawr, nid wyf yn galw am orsafoedd pŵer sy’n defnyddio glo—deallwch hynny. Felly, gallai galw am roi effeithlonrwydd ynni ar gylch gwaith y comisiwn seilwaith cenedlaethol gael yr effaith gwbl groes i’r hyn a ddymunir yn y cynnig hwn.
Fodd bynnag, ie, gadewch i ni ymrwymo i bob un o’r cynigion a amlinellir yn y cynnig hwn, ond efallai y dylem fynd hyd yn oed ymhellach a galw ar Lywodraeth Cymru i gefnogi’r diwydiannau sydd yn flaen y gad ym maes technoleg sy’n defnyddio ynni’n effeithlon, ac mae llawer i’w cael yma yng Nghymru. Fel y mae’r cynnig yn nodi, dyma gyfle enfawr i greu diwydiannau a swyddi cynaliadwy yn y tymor hir. Fe all Cymru, ac fe ddylai Cymru fod ar flaen y gad yn y datblygiadau technolegol cyffrous hyn.