Part of the debate – Senedd Cymru am 6:27 pm ar 28 Mehefin 2017.
Diolch, Dirprwy Lywydd, ac a gaf fi ddiolch i bawb sydd wedi cyfrannu at y ddadl heddiw, a diolch i’r Gweinidog am ei sylwadau? Mae hon yn ddadl sydd, fel y dywedodd Russ George, yn ymwneud â thorri’r cylch, ac fel y dywedodd Darren Millar—ein myfyriwr preswyl—wrth agor y ddadl, mae hyn yn ymwneud â symudedd cymdeithasol. Mae llawer o bobl yn awyddus i gael addysg yn ddiweddarach yn eu bywydau, a gall fod heriau iddynt wneud hynny, felly mae angen i ni wneud y newid o waith i addysg mor ddidrafferth â phosibl, yn enwedig ar gyfer oedolion sy’n ei chael hi’n anodd cofrestru mewn addysg ran-amser, ac mae angen i ni weld chwarae teg.
Gan droi at rai o’r cyfraniadau, fel y dywedodd Llyr Gruffydd, mae angen i ni newid y diwylliant. Nid mater o arian yn unig ydyw; mae’n ymwneud â ffordd wahanol o wneud pethau. Ac yn wir, dywedodd Oscar, Mohammad Asghar, ei fod yn ymwneud â ffyrdd newydd o weithio hefyd, ac addysgu’r byd, nid cael ein haddysgu gan y byd yn unig.
Hefin, gwnaethoch bwynt da iawn, gan fynd yn ôl at eich profiad eich hun o addysgu. Fe siaradoch ynglŷn â sut y byddech yn mynd i’r afael â llên-ladrad pan oeddech yn addysgu myfyrwyr. Aeth â mi’n ôl i flynyddoedd lawer yn ôl, pan gefais fy ethol gyntaf i’r lle hwn. Roedd Gweinidog y Gymraeg, bellach, a minnau mewn cyfarfod pwyllgor. Mae’n debyg na fydd eisiau cofio hyn. Cododd adroddiad pwyllgor—roedd Angela yno—a’i daflu at Aelod Cynulliad, ac nid wyf am ei enwi, a’i gyhuddo o lên-ladrad enfawr, am mai’r rhan fwyaf o’r hyn roeddech chi wedi’i ysgrifennu ydoedd, Alun, ond roedd yr enw wedi newid ar y diwedd, onid oedd? Oedd. Dyddiau da, onid e?
Fe ddysgasom heddiw fod Russ George o fewn 17 mlynedd i fod yn 60—nid yw’n ben blwydd arno; ond mae o fewn 17 mlynedd i fod yn 60, nad yw, yn ôl yr hyn a ddywedodd wrthym, yn hen y dyddiau hyn. Gallwn glywed Dafydd Elis-Thomas yn rhoi ochenaid enfawr o ryddhad pan wnaeth y sylw hwnnw. Rwy’n credu ei fod ar yr ochr hon—ein hochr ni—i 60, Darren, ac nid ar yr ochr llall, ond fe wnaeth sylw am dorri’r cylch, ac ymwneud â hynny y mae hyn. Ymwneud â hynny y mae’r cynnig hwn. Dyna pam ein bod wedi’i gyflwyno heddiw. Fe ddywedoch ei bod yn sefyllfa iâr ac ŵy. Mae’n bwysig i ddiwydiant fynd i ysgolion a chael eu croesawu i ysgolion er mwyn i bobl ifanc ddysgu o oedran cynnar beth yw eu diddordebau, fel y gallant ganolbwyntio ar y rheiny wedyn.
Rhianon Passmore, ni wnaethoch siomi. Ni wnaethoch siomi, wnaethoch chi? Yn anffodus, roedd yn ymddangos bod gennych fwy o ddiddordeb yn llyfr cyfeiriadau Andrew R.T. Davies nag mewn addysg uwch. Rwy’n siŵr y gallwch gyfnewid rhifau yn nes ymlaen, os ydych yn dymuno gwneud hynny. [Torri ar draws.] Na, jôc oedd honno, gyda llaw; nid oes unrhyw beth yno. [Chwerthin.]
Wyddoch chi, mae’n ddoniol: fe siaradoch lawer am Theresa May a Llywodraeth y DU—nid oes gymaint â hynny o amser ers pan fyddai’r Aelodau gyferbyn yn gwneud popeth yn eu gallu i osgoi siarad am arweinwyr y pleidiau, nac oes? A ydych yn cofio hynny, yn union cyn yr etholiad?