7. 7. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Prosiectau Adfywio

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:04 pm ar 5 Gorffennaf 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhianon Passmore Rhianon Passmore Labour 4:04, 5 Gorffennaf 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy’n croesawu’n fawr y gwelliant gan Lywodraeth Cymru i’r ddadl hon sy’n croesawu’r tasglu gweinidogol ar gyfer Cymoedd de Cymru sy’n cynnwys fy etholaeth, sef Islwyn. Yr wythnos diwethaf yn unig, roeddwn yn sefyll yng ngorsaf drenau Trecelyn gyda’r Aelod dros Orllewin Casnewydd a chynrychiolwyr o Network Rail a Threnau Arriva i drafod cynnydd y buddsoddiad o £38 miliwn yn rheilffordd Glynebwy i Gaerdydd, yn tynnu sylw at yr angen gwirioneddol am y gwasanaeth i Gasnewydd, ein dinas agosaf.

Ers agor rheilffordd Glynebwy i Gaerdydd yn 2008, mae wedi bod yn llwyddiant syfrdanol. Mae’r buddsoddiad diweddaraf wedi arwain, yn fy etholaeth yn Islwyn, at welliannau i’r orsaf yn Nhrecelyn a gosod trac ychwanegol ar draws darn 7 milltir er mwyn cynyddu capasiti. Dyma bŵer datganoli yng Nghymru ar waith, mae Llywodraeth Lafur Cymru yn ceisio sefydlu seilwaith trafnidiaeth trawsnewidiol sy’n gallu adfywio a bywiogi cymunedau’r Cymoedd, megis Trecelyn, Cross Keys, Rhisga a Phontymister a thrawsnewid bywydau eu pobl.

Yn 2015 cafodd rheilffordd Glynebwy ei hymestyn gyda buddsoddiad o £11.5 miliwn gan Lywodraeth Cymru i agor gorsaf tref Glynebwy. Mae hyn eisoes wedi gwella mynediad at swyddi a gwasanaethau i bobl yng Nglynebwy, ac ar hyd y rheilffordd, mae wedi trawsnewid mynediad a symudedd ar draws ei chymuned yn y Cymoedd. Mae llwyddiant trawiadol y rheilffordd yn ddiamheuol, gyda thros 300,000 o deithiau yn flynyddol. Mae’r orsaf yng Nglynebwy yn dangos sut y gellir ymestyn y rheilffordd yn rhan o ryngwyneb trafnidiaeth strategol, cyfannol ac amlfoddol, fel y nododd Huw Irranca-Davies.

Rwy’n gadarn iawn fy marn y dylai Crymlyn gael gorsaf reilffordd rhyw ddydd, ac rwy’n gwybod, wrth i’r rheilffordd anelu tuag at Gaerdydd, fod galw hefyd am orsaf yn Llaneirwg, a allai ffurfio parcffordd yng Nghaerdydd rhyw ddydd, i gysylltu â’r brif reilffordd i Abertawe. Mae’r datblygiadau cyffrous hyn heddiw, ac yn y dyfodol, yn cael eu datblygu gan Lywodraeth Lafur Cymru, gan ddefnyddio’r dulliau sydd ar gael i ni a chan bwyso ar Lywodraeth y DU i weithredu lle mae pwerau perthnasol yn dal i fod wedi’u cadw yn San Steffan a Whitehall.

Er gwaethaf galwad Llywodraeth Cymru am ddatganoli cyllid ar gyfer seilwaith rheilffyrdd, mae’r cyfrifoldeb am ei gyllido yn aros gyda Llywodraeth y DU, ac yn anffodus, rydym yn dal i aros am y trydaneiddio a addawyd ac y maent hyd yma wedi methu ei gyflawni dros Gymru. Efallai y byddai’r Aelodau Torïaidd gyferbyn yn barod i wneud y gwaith ac ysgwyd coeden arian Theresa May i gael rhywfaint o arian i Gymru. Pe baent ond yn barod i wneud hynny, byddent hefyd yn sicrhau bod Cymru’n cael yr un driniaeth ag y mae’r DUP wedi’i sicrhau ar gyfer Gogledd Iwerddon—sef y parch cydradd, yr un cyllid a’r un driniaeth.

Fel y gŵyr yr Aelodau, mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili yn rhan o fargen ddinesig prifddinas-ranbarth Caerdydd, bargen y mae—[Torri ar draws.] Nid oes gennyf amser, yn anffodus. [Torri ar draws.] Hoffwn orffen—y mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i gyfrannu—[Torri ar draws.]