Part of the debate – Senedd Cymru am 2:46 pm ar 11 Gorffennaf 2017.
A gaf i ofyn am ddau ddatganiad? Nid wyf yn ymddiheuro am ofyn am un ar y morlyn llanw. Gwn fod y morlyn llanw wedi cael ei grybwyll ddwywaith y prynhawn yma yn y cwestiynau i'r Prif Weinidog, ond rwy'n credu ei fod mor hynod bwysig i'r rhai ohonom sy'n byw yn ninas-ranbarth bae Abertawe fel fy mod yn credu yr hoffem gael datganiad arno, i gwmpasu dau bwynt: un yw’r drwydded forol y mae Llywodraeth Cymru yn gyfrifol amdani; ac, yn ail, pa drafodaethau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cael gyda Llywodraeth San Steffan am roi ei sêl bendith. Mae hyn mor bwysig, ac rwy’n meddwl am sut y mae Aarhus yn Nenmarc wedi creu diwydiant cyfan o ran tyrbinau gwynt, oherwydd ei bod y cyntaf i wneud hynny. Mae gennym gyfle yn ne-orllewin Cymru i fod y cyntaf i wneud morlynnoedd llanw a chael yr holl fanteision o hynny.
Mae’r ail ddatganiad yr hoffwn ofyn amdano yn dilyn yr hyn yr oedd Steffan Lewis yn ei ofyn. Mae’r gweithlu dros y blynyddoedd diwethaf wedi cael ei throi i fod yn weithlu o swyddi dros dro i raddau helaeth. Rydym wedi mynd o’r dyddiau pan oedd pobl yn ciwio y tu allan i’r dociau i gael eu galw, i dderbyn neges destun, ond mae'r egwyddor yn union yr un fath. Nid yw swyddi dros dro yn dda ar gyfer y gweithlu, nid yw'n dda ar gyfer y wlad ac nid yw'n dda ar gyfer y system drethi. Felly, rwy’n credu y byddwn yn ychwanegu fy llais at un Steffan Lewis wrth ofyn am ddatganiad ar yr hyn y gallwn ni ei wneud. Gwn fod yr hyn y gall Llywodraeth Cymru ei wneud yn gyfyngedig oherwydd yr hyn sydd wedi'i ddatganoli a'r hyn nad yw wedi’i ddatganoli, ond mae angen i ni geisio lleihau nifer y bobl sy'n cael eu hecsbloetio’n amlwg o fewn y system hon.