8. 7. Datganiad: Cyflogadwyedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:32 pm ar 11 Gorffennaf 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Michelle Brown Michelle Brown UKIP 6:32, 11 Gorffennaf 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi am eich datganiad, Gweinidog. Rwy’n cytuno â chi bod yna frys i ddod â swyddi a thwf i gymunedau ledled Cymru. Fodd bynnag, rwy’n nodi bod y Gweinidog yn amlinellu'r gefnogaeth y mae hi'n ei rhoi i fusnesau yn y Cymoedd, ond mae rhanbarthau eraill o Gymru, fel y gogledd, yn amlwg yn unig oherwydd eu habsenoldeb o ddatganiad y Gweinidog. Ydy, mae’n wir bod angen cymorth ar y Cymoedd, ond nid y nhw yw’r unig gymuned yng Nghymru sydd mewn angen. Rwyf wedi fy siomi nad yw’r gefnogaeth wedi ei chanolbwyntio ar ranbarthau eraill o Gymru fel fy un i, sydd wedi eu hesgeuluso hyd yma, ac nad ydynt wedi eu crybwyll yn natganiad y Gweinidog.

Rwy'n croesawu'r cynnydd mewn cyflogaeth yng Nghymru. Serch hynny, mae'n rhaid i ni drin yr ystadegau hyn yn ofalus. Nid yw’r ffaith bod mwy o bobl yn cael eu cyflogi yn golygu eu bod yn sylweddol well eu byd nag yr oeddent. Mae contractau dim oriau a chyflogau isel yn frith ledled Cymru, wedi ei ddwysáu gan natur dymhorol llawer o'r economïau ledled Cymru, gan gynnwys yn fy etholaeth i fy hun. Os nad yw gweithwyr ar ddim oriau, gallen nhw fod ar oriau bach iawn yn unig. Mae'n hanfodol fod busnesau yn cael eu hannog i ddod â gwaith sy’n talu’n well a gwaith diogel i Gymru. Yn ofer yr ymdrecha’r Gweinidog i gefnogi pobl i gael gwaith os nad oes gwaith i’w gael i bobl fynd iddo.

Mae eich datganiad yn cynnwys nifer o amcanion ac uchelgeisiau, ond nid oes unrhyw wybodaeth ynglŷn â sut, mewn cyd-destun ymarferol, y byddwch yn dod â hyn i gyd i ddwyn ffrwyth. Esboniwch sut, os gwelwch chi’n dda, mewn termau gwirioneddol, y byddwch yn defnyddio Bwrdd cyflogaeth a sgiliau Cymru, y gweithgor gweinidogol ac adrannau llywodraethol i wella cyflogadwyedd yng Nghymru. Mewn gwirionedd, yr unig ffordd y gallai Llywodraeth Cymru greu swyddi yn wir yw creu rhai yn y sector cyhoeddus, rhywbeth y mae Llywodraethau Llafur yng Nghaerdydd a Llundain wedi ei feistroli dros y blynyddoedd er mwyn cuddio eu methiannau eu hunain. Ond y sector preifat sy'n darparu ac yn creu swyddi. Gall Llywodraeth Cymru annog creu’r swyddi hynny drwy ddarparu amgylchedd dreth, rheoleiddio ac economaidd a fydd yn galluogi busnesau, yn ddelfrydol y busnesau cynhenid, i ffynnu mewn cymuned sy’n gallu darparu’r gweithwyr sydd eu hangen arnynt i wneud fel hynny. Felly, rwy’n holi a fydd y cynllun cyflenwi cyflogadwyedd a grëwyd gan fwrdd cyflogadwyedd Llywodraeth Cymru yn cynnwys cynlluniau i gymell ac annog buddsoddiad gan fusnesau i Gymru.  Rydych yn datgan y byddwch yn gweithio gyda rhanddeiliaid allweddol. A wnewch chi nodi pwy yw’r rhanddeiliaid hyn, ac a fyddwch yn gweithio gyda rhai o'r busnesau bach a chanolig sy'n ffurfio asgwrn cefn y busnesau sy'n darparu swyddi yng Nghymru?

Gan droi at gynnig cyflogadwyedd Cymru ar Waith, a wnaiff y Gweinidog ddweud wrthym pa fathau o gymorth fydd yn cael eu cynnig yn y cynnig newydd nad ydynt yn cael eu cynnig yn barod? Nodaf fod nifer o wahanol raglenni cyflogadwyedd, gan gynnwys ReAct, Twf Swyddi Cymru ac ati. A yw'r Gweinidog wedi ystyried a ddylid cyfuno'r rhaglenni hyn i ddarparu rhaglen awdurdodol a chyfunol ar gyfer Cymru a gaiff ei deall yn iawn gan ddefnyddwyr? I ba raddau yr ydych yn gweithio gyda sefydliadau fel y Cydffederasiwn Recriwtio a Chyflogaeth, Cymdeithas Prif Swyddogion yr Heddlu a'u haelodau i nodi materion cyflogadwyedd yng Nghymru ac i ymchwilio i weithio mewn partneriaeth â nhw i gael mwy o bobl yng Nghymru mewn gwaith?

Rydych chi’n nodi eich bod yn awyddus i weithio ar draws y Llywodraeth i ddylunio a threialu adnodd proffilio a system wybodaeth rheoli i ymgynghorwyr ledled Cymru. Felly, a wnewch chi roi syniad i ni o gost prosiect o'r fath, beth fydd ei manylion a beth fydd ei chwmpas a pha fanteision a welwch chi yn y system honno a fyddai’n cyfiawnhau gwario cost fawr ddichonol y system newydd ? Diolch.