Am fod gennym, ar fyrddau partneriaeth rhanbarthol, bensaernïaeth rydym yn ei datblygu ac yn gweithio gyda hi. Maent yn rhan o’r cylch gwaith o ddwyn ynghyd ein gwasanaethau cyhoeddus mwy o faint gyda phartneriaid i gyflawni ar draws iechyd a gofal cymdeithasol—wel, y Ddeddf gofal cymdeithasol a llesiant. O ran llywodraethu clystyrau, mae yna gyfleoedd i ystyried hynny wrth inni fynd drwy hyn, gan nad oes gennym farn sefydlog ar sut i ddatrys rhai o’r heriau llywodraethu.

Mae hwn yn gyfle i fanteisio ar y ddadl a ddechreuwyd yn y Papur Gwyrdd yn 2015. Mae yna gysylltiadau clir rhwng diwygio’r CICau a diwygio gwasanaethau ar draws iechyd a gofal cymdeithasol, ac mae’r cynigion hyn yn anelu i ddibynnu ar gymorth rheoleiddio ac arolygu. Maent yn cael eu datblygu gyda’i gilydd er mwyn sicrhau cymaint o fanteision â phosibl i’r cyhoedd yn gyffredinol. Dyna pam y mae’r Papur Gwyn yn amlinellu cynigion ar gyfer corff cenedlaethol ac annibynnol newydd i gymryd lle CICau. Ac mewn gwirionedd mae yna bwynt i’w nodi yno, rwy’n meddwl: mewn sawl rhan o’r ddadl heddiw cafwyd awgrym na fydd y corff hwn yn annibynnol mwyach ac unwaith eto, nid dyna mae’r Llywodraeth yn ei argymell yn yr ymgynghoriad ar y Papur Gwyn. A bydd y corff newydd yn ymgysylltu ar lefel genedlaethol, ranbarthol a lleol ar draws iechyd a gofal cymdeithasol. Mae’r argymhellion yn rhai lefel uchel oherwydd bod yn rhaid i mi sicrhau cydbwysedd am mai ymgynghoriad ar gynigion Papur Gwyn yw hwn yn hytrach na deddfwriaeth fanwl.

Wrth gwrs, mae’r ymgynghoriad wedi cynhyrchu llawer o drafod—dros 700 o ymatebion i’r ymgynghoriad wedi’u derbyn yn barod cyn cau’r ymgynghoriad ar 29 Medi. Ac unwaith eto, rwy’n anghytuno â’r sylwadau a wnaed bod hwn rywsut yn ffug a’i fod yn cael ei wthio drwodd ar ruthr. Mae hwn yn ymgynghoriad go iawn. Nid oedd gennyf farn sefydlog ar sut y dylai corff cenedlaethol newydd edrych a swnio, neu sut y dylid ei drefnu, ond rwy’n credu bod angen inni barhau’r ddadl a ddechreuodd yn 2015. Fel gydag unrhyw ymgynghoriad, bydd y camau nesaf yn ystyried y syniadau adeiladol a gynhyrchwyd drwy’r ymgynghoriad ac yn bwysig, byddwn yn gweithio mewn partneriaeth â rhanddeiliaid i wneud hynny.

Nid wyf yn cydnabod y cyhuddiadau a wnaed ein bod wedi gwahardd CICau rywsut neu na chawsant wybod beth fyddai’n digwydd o fewn y Papur Gwyn, neu na fyddent yn cymryd unrhyw ran ynddo er eu bod wedi cael sicrwydd. Nid yw hynny’n wir o gwbl. Ond rwy’n falch o weld bod y CICau eu hunain wedi ystyried y Papur Gwyn a’u bod wedi nodi hynny yn eu papur eu hunain ar eu hargymhellion ar gyfer corff newydd i roi llais i bobl ar faterion iechyd a gofal cymdeithasol. Deallaf fod hwnnw wedi ei rannu gyda’r holl Aelodau. Ac yn bwysig, nid yw cynghorau iechyd cymuned yn gofyn am gyfnod ymgynghori estynedig. Maent hefyd yn cydnabod y dylai’r gwaith o arolygu safleoedd newid. Maent yn galw am sicrhau eu bod yn cael cyfle i ymweld â mannau lle mae gofalu’n digwydd, ond nid ydynt am gyflawni swyddogaeth arolygu. Maent hwy eu hunain yn cydnabod mai corff arbenigol annibynnol ddylai wneud hynny, ac yn sicr nid ydynt yn galw am ddyblygu bwriadol y clywsom un Aelod yn y Siambr yn sôn amdano heddiw. Rwy’n falch o ddweud fy mod yn credu bod eu cynigion yn adeiladol ar y cyfan. Nid ydynt i gyd yn cyd-fynd â’r hyn a nodwyd yn y Papur Gwyn; dyna yw pwynt cael ymgynghoriad. Felly, mae llawer o dir cyffredin rhyngom, ac edrychaf ymlaen at weithio gyda hwy drwy’r cynigion hynny yn y dyfodol. Maent hwy eu hunain yn cydnabod y cyfle a roddir gan y Papur Gwyn i ddiwygio a sicrhau newid cadarnhaol.