Wel, hoffwn pe bai gennyf fwy o ddogfennau, ond yr hyn a ganfuwyd oedd eich bod wedi cael sgyrsiau gyda Llywodraeth y DU. Rydych wedi rhoi rhestr iddynt o safleoedd posibl yng Nghymru. Yn ôl yr hyn a ddeallaf—ac unwaith eto, rwy’n falch o gael fy nghywiro—nid oedd angen i chi roi’r rhestr honno i’r Weinyddiaeth Gyfiawnder. Yn wir, byddai galw iddynt osod gorchymyn prynu gorfodol ar y tir hwnnw, pe bai’n dod i hynny. Felly, o gyngor cyfreithiol a gefais gan y Cynulliad Cenedlaethol, nid oes gorfodaeth arnoch, Ysgrifennydd y Cabinet, i roi’r rhestr iddynt. Ac os wyf yn anghywir, yna, unwaith eto, rwy’n fodlon i chi ymyrryd neu ddweud wrthyf yn eich ymateb i’r hyn a ddywedaf yma heddiw. Rwyf hefyd yn deall, o e-bost a welais gan ein cynghorydd lleol, Nigel Hunt, ym Mhort Talbot, eich bod wedi rhyddhau’r tir hwnnw i’r Weinyddiaeth Gyfiawnder mewn gwirionedd. Felly, unwaith eto, os nad yw hynny’n gywir, yna os gwelwch yn dda—. Dyna neges e-bost y mae ef, rwy’n credu, wedi’i chael gyda’r cyngor lleol. Os nad yw hynny’n wir, yna, unwaith eto, hoffwn gael eglurhad. Wrth gwrs, rydym yn ceisio cael atebion lle bynnag y bo modd. Nid ymgais yw hon i danseilio unrhyw un. Rydym yn ceisio cael atebion ar hyd y ffordd.

Hoffwn orffen y sylwadau hyn drwy ddweud y buaswn yn hoffi canmol gwaith y gweithgor ym Mhort Talbot, sy’n cynnwys aelodau o wahanol bleidiau—ac mae pawb eisiau gweithio’n gadarnhaol i gadw’r tir ar gyfer datblygiadau diwydiannol a datblygiadau busnesau—ac sy’n gweithio gyda’i gilydd dros ddyfodol y dref a thros ddyfodol Cymru. Ac nid ydym am gael briwsion o San Steffan ar ffurf y carchar enfawr hwn, gan fy mod yn poeni, ac mae eraill yn poeni—am eu bod yn dweud wrthyf—y bydd y carchar hwn yn cael sgîl-effeithiau di-droi’n-ôl ar yr ardal. Nid ydym am gael y carchar hwn wedi’i orfodi arnom. Yn wir, nid oedd pobl yn Wrecsam am gael y carchar wedi’i orfodi arnynt hwy, ond dywedwyd wrthynt y byddai mwy o lefydd i garcharorion o Gymru, ac eto gwelsom erthyglau ym mhapurau Cymru ddoe ddiwethaf yn dweud wrthym nad oes carcharorion o Gymru yng Ngharchar ei Mawrhydi Berwyn. Felly, beth yw’r rhesymeg, felly, dros adeiladu’r uwch garchardai hyn yng Nghymru? Fe ddywedaf wrthych beth ydyw, ond nid yn fy ngeiriau fy hun, ond gan gyn-garcharor a gafodd ei gyfweld gan ‘The Guardian’—mae’n ddrwg gennyf, carcharor, nid cyn-garcharor—yng Ngharchar Oakwood yn Wolverhampton. Mae’n dweud:

Rydych yn dymchwel Wormwood Scrubs, gallwch ei wneud yn fflatiau gwerth miliynau. Gadewch inni roi’r gorau i falu— bîp—

Dyna pam y maent yn ei wneud. Mae’n haws ac yn rhatach i osod pawb mewn warws yng Nghymru.

Dyna beth sy’n digwydd.