Diolch. A chynigiaf i’r gwelliannau hynny, fel y crybwyllwyd. Wrth gwrs, mae bod yn agored a thryloyw yn bethau allweddol, ac rwyf i a fy nghyd-Ceidwadwyr Cymreig wedi esbonio eu rhinweddau ers tro yn y Siambr hon. Mae hi’n hen bryd cael dadl ar gynyddu natur agored a hygyrchedd data. Mae ein gwelliant cyntaf yn ceisio hwyluso gwaith rhwng Llywodraeth Cymru a sefydliadau’r sector cyhoeddus, y sector preifat a’r trydydd sector i wella prosesau rhannu data a lleihau dyblygu o ran casglu data ledled Cymru. Dro ar ôl tro, fel ACau, rydym ni’n cwrdd â sefydliadau, yn arbennig yn y sector iechyd a'r trydydd sector, ac maen nhw’n codi materion sy’n ymwneud â dyblygu data neu ddiffyg casglu data gyda ni. Enghraifft glasurol o hyn yw ein bod ar ein hail ymholiad tlodi ac, ym mhob un o'r gweithdai, pan rydym ni wedi cyfarfod â thystion, maen nhw wedi pryderu’n fawr ynghylch sut y caiff data ei gasglu mewn amryw sefydliadau, sut y caiff ei rannu a sut y mae Llywodraeth Cymru ei hun yn casglu ac yn storio data.

Ar gyfer sefydliadau o'r fath, yn ogystal â ni fel gwleidyddion, mae data agored, wrth gwrs, yn offeryn gwerthfawr ar gyfer datblygu polisïau, craffu a chystadlu. Er enghraifft, canfu'r Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau ym mis Gorffennaf eleni fod rhai o wendidau allweddol y rhaglen Cymunedau yn Gyntaf yn deillio mewn gwirionedd o’r ffaith y cafodd polisïau eu datblygu a pherfformiad ei fonitro heb fod unrhyw ddata priodol ar gael mewn gwirionedd. Yn ychwanegol at hyn, mae ein hail welliant yn ceisio sicrhau bod casglu data yn canolbwyntio ar gael yr wybodaeth gywir i ddylanwadu a chyflwyno newidiadau polisi cadarnhaol. Fel y nodwyd yn yr adolygiad seneddol o iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru, a drafodwyd yn y Siambr yr wythnos diwethaf, mae angen cyhoeddi data ar gyfer y cyhoedd i wella tryloywder, dealltwriaeth a ffydd yn y system. Mae ein trydydd gwelliant, felly, yn galw ar awdurdodau lleol i ddilyn yr esiampl dda a osodwyd gan Gyngor Sir Fynwy ble mae’r Ceidwadwyr wrth y llyw. Maen nhw'n cyhoeddi pob gwariant—rhywbeth y byddwn ni’n gofyn am ragor ohono yn y ddeddfwriaeth llywodraeth leol sydd ar ddod.

Llywydd, mae data agored yn hanfodol er mwyn datblygu polisïau, datblygu gwasanaethau ac atebolrwydd cyhoeddus, ond, yn anffodus, mae meysydd sylfaenol eraill lle y mae ymrwymiad Llywodraeth Cymru i ddata agored yn methu. Ac, onid yw'n ddiddorol—ni chefais i fy nghyfle i ofyn y cwestiwn i'r Prif Weinidog yn gynharach—ond mewn ceisiadau rhyddid gwybodaeth a gaiff eu defnyddio oherwydd diffyg data agored, ymatebodd Llywodraeth Lafur Cymru yn llawn i 46 y cant o'r ceisiadau hynny yn unig. Nid yw hynny'n ddigon da i Lywodraeth agored a thryloyw ar unrhyw lefel.

Yn ystod yr haf hwn, canfu Sefydliad Data Agored Caerdydd fethiannau o du Llywodraeth Cymru mewn cysylltiad â’r gwasanaeth caffael cenedlaethol, gan nodi nad oes ganddo gynllun data agored. Nid yw'r gwaith ar y fframwaith digidol yn ystyried cynllun data agored y Llywodraeth o gwbl, ac mae hyn yn drueni oherwydd bod data agored a chaffael yn bartneriaid perffaith. Ac wrth gwrs, mae Leighton Andrews, cyn AC yma, wedi llunio'r adroddiad hwn mewn gwirionedd ac nid wyf i’n siŵr bod yr Aelodau, efallai, hyd yn oed yn ymwybodol o'r adroddiad hwn. Mae hwn wedi ei gyhoeddi ac wedi bod ar gael ers mis Mawrth eleni. Sut mae hyn yn ymwneud ag awdurdodau lleol, neu i'r bobl y tu allan—ein hetholwyr a'n trethdalwyr—nid oes syniad gen i.

Un nod y cynllun yw cynyddu sgôr bod yn agored Cymru i bedair seren erbyn mis Mai eleni. Eto i gyd, ni nodir y sgôr hon unrhyw le ar y wefan hyd yn oed, ac mae cynllun gweithredu cenedlaethol partneriaeth llywodraeth agored y DU 2016-18 yn nodi bod angen i'r gwaith yn y maes hwn barhau tan ddiwedd y flwyddyn. Mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn amharod i gyhoeddi gwybodaeth am werthu tir gan gronfa buddsoddi Cymru mewn adfywio, na gwybodaeth am benderfyniadau gweinidogol a’r Cabinet ar Gylchffordd Cymru.

Yn olaf, mae'r cynllun data agored yn ceisio lleihau'r angen am geisiadau rhyddid gwybodaeth a lleihau'r angen i gasglu data ynghyd i ymateb i geisiadau casglu data. Eto i gyd, dim ond rai misoedd yn ôl, mynnodd Llywodraeth Cymru ddatgymhwyso mesurau deddfu oedd yn rhoi rheidrwydd ar gyrff cyhoeddus i gyhoeddi amser cyfleusterau yn rhagweithiol trwy eu Deddf Undeb Llafur (Cymru) 2017. Ac rwyf i wedi sôn am ba mor wael y mae’n ymateb i geisiadau rhyddid gwybodaeth eu hunain.

Llywydd, rydym yn cefnogi amcanion y ddadl hon a'r cynllun hwn, ond rwy’n poeni mai dim mwy na geiriau gwag a meddylfryd disylwedd yw'r ddogfen hon. Felly, rwy’n galw ar Lywodraeth Cymru i ymrwymo i sicrhau y bydd yr adroddiad cynnydd blynyddol ar y cynllun hwn gan swyddfa'r prif swyddog digidol yn cael ei drafod yn y Siambr hon bob blwyddyn er mwyn sicrhau y gall pob plaid yma graffu yn effeithiol ar y strategaeth hon mewn gwirionedd.