Diolch i'r Gweinidog am gyflwyno'r ddadl heddiw. Nawr, mae cynnig y Llywodraeth heddiw yn ymddangos yn oleuedig iawn gan nad oes neb yn mynd i ddechrau dadlau bod angen i ni fod yn llai agored wrth ddarparu data'r Llywodraeth. Yr hyn y mae angen i ni ei wybod, fodd bynnag, yw goblygiadau ymarferol y cynnig hwn o fod yn fwy agored. Mae bwriadau Llywodraeth Cymru i fod yn fwy agored fyth yn y dyfodol yn ddigon hawdd dweud, ond pa mor effeithiol yw hi ar hyn o bryd am ddarparu data a gwybodaeth y Llywodraeth yn gyffredinol?

Nawr, cododd Adam Price enghraifft benodol iawn yn awr yn ymwneud â'r anawsterau wrth gael ystadegau'r Llywodraeth ar grantiau, ond os edrychwn ni ar y modd y mae’n rhannu gwybodaeth yn gyffredinol—yn arbennig, wrth feddwl am sut y gall y dinesydd gael gafael ar yr wybodaeth hon—mae yn peri llawer o anawsterau. O ran gwariant y Llywodraeth, cododd y Ceidwadwyr hyn yn un o'u gwelliannau; maen nhw’n sôn am gyhoeddi gwariant gan gyrff cyhoeddus megis awdurdodau lleol. Drwy gyd-ddigwyddiad, ddoe, cyfarfûm â chynrychiolwyr o'r Gymdeithas Cadwraeth Forol ac fe wnaethon nhw sylw na allwch chi, mewn gwirionedd, olrhain lefel gwariant Llywodraeth Cymru ar gadwraeth forol oherwydd ei fod wedi'i becynnu yn rhan o wariant cyffredinol ym maes yr amgylchedd. Felly, ni allan nhw eu hunain, mewn gwirionedd, ddarganfod faint o arian o’r gronfa honno sy'n cael ei wario ar gadwraeth forol. Felly, dyna un enghraifft o le mae angen i ddata Llywodraeth Cymru fod yn fwy agored.

Ond os ydym ni’n meddwl am sut y mae Llywodraeth Cymru yn ymdrin mewn gwirionedd â gwybodaeth yn gyffredinol, nid ydynt, efallai, mor oleuedig ag y byddai'r cynnig heddiw yn ymddangos nac â sut maen nhw’n ymddangos neu'n dymuno bod yn eu hamcanion. Er enghraifft, gadewch i ni edrych ar ddatganiadau'r Llywodraeth a gawn cyn y Cyfarfodydd Llawn unwaith yr wythnos. Nawr, mae'n dda ein bod ni'n cael y rhain, nid wyf i’n cwyno yn gyffredinol, ond rydym ni'n eu cael oddeutu awr cyn—[Torri ar draws.] Cwrteisi yw hynny, iawn. Diolch am estyn y cwrteisi, ond y pwynt yw y gŵyr pob un ohonom ni yn y Siambr hon y gallem ni gael yr wybodaeth hon yn llawer cynharach. Gallem ni, fwy na thebyg, fod wedi cael yr wybodaeth hon, yn ôl pob tebyg ddiwedd yr wythnos diwethaf. Felly, pe baech chi wirioneddol eisiau gweithredu’r polisi hwn o fod yn fwy agored, efallai y gallech chi ymestyn hynny i faes sut y byddwch chi’n rhannu datganiadau'r Llywodraeth. Rydym ni yn croesawu’r cwrteisi, ond pe gallech chi ymestyn y cwrteisi, byddai'n dda.

Nawr, os edrychwn ni ar wefan Llywodraeth Cymru, sef un lle y gall y dinesydd ddod o hyd i wybodaeth y Llywodraeth yn gyntaf, pan grybwyllais i wefan Llywodraeth Cymru i aelod o staff heddiw, fe ymatebodd hi’n uniongyrchol i hynny. Dywedodd: O’r nefoedd yna'r wefan honno lle na allwch chi ddod o hyd i unrhyw beth. Pan ofynnais iddi ymhelaethu ar y sylw hwn, dywedodd nad oedd y swyddogaeth chwilio i’w gweld yn gweithio'n iawn: Fedra i byth ddod o hyd i'r hyn rwy’n i’n chwilio amdano ac rwy’n gwglo’r wybodaeth yn y pen draw.

Nododd aelod arall o staff nad yw’n cael ei ddiweddaru. Mae’n ddigon hawdd dweud ei bod yn llais ar gyfer beth bynnag y mae'r Llywodraeth yn dymuno ei bwysleisio, ond os ydych chi eisiau cael gwybod am bolisiau'r Llywodraeth, dyma'r lle diwethaf y byddech chi'n mynd, oherwydd nad yw wedi’i diweddaru. Byddan nhw’n gwneud cyhoeddiad, ac wedyn ni fyddan nhw’n diweddaru'r dudalen. Dyma rai enghreifftiau diweddar o fy mhrofiadau fy hun: y tasglu cyflenwi tai, a sefydlwyd yn 2013—diweddarwyd y dudalen ddiwethaf ar 4 Mawrth 2014. Ymddengys fod y corff hwnnw wedi dod i ben bellach, ond y pwynt yw nad ydym ni mewn gwirionedd yn gwybod hynny o wefan Llywodraeth Cymru, oherwydd nad yw'n dweud hynny wrthym. Ymddengys ei fod yn gadael pethau fel hyn, i bob pwrpas, ar ei hanner. Nid yw'n egluro pa un a yw Llywodraeth Cymru yn gwneud unrhyw beth yn y maes gweithgarwch hwn ai peidio. Felly, er mwyn i’r math hwn o wybodaeth gael unrhyw werth, mae angen diweddaru'r tudalennau yn rheolaidd. Dylai rhywun fod â’r dasg benodol o wneud hyn, hefyd, mae angen dileu sefydliadau, grantiau a chynlluniau sydd wedi dod i ben o'r wefan yn llwyr. Gallem ni sôn am ragor ac edrych ar wefannau eraill sy'n ymwneud â'r Llywodraeth, ond mae'n debyg bod y pwynt wedi’i wneud.

Felly, yn gyffredinol, rydym ni yn cytuno â'r hyn yr ydych yn ei ddweud yn eich cynnig heddiw, ac yn gobeithio y caiff ei roi ar waith mewn modd ystyrlon. Rydym ni hefyd yn cytuno â gwelliannau'r Ceidwadwyr, sy'n ymddangos yn synhwyrol ar y cyfan. Nawr, cododd y Gweinidog y mater bod goblygiadau adnoddau os ydych chi'n cyhoeddi llawer o wybodaeth, a chytunaf y bydd cydbwysedd a bod yn rhaid i chi ystyried hynny. Ond, yn gyffredinol, rydym ni yn cytuno â gwelliannau'r Ceidwadwyr. Mae gwelliant Plaid hefyd yn ymddangos yn synhwyrol. Yn wir, dylem ni integreiddio ein data fel bod cymharu perfformiad Llywodraeth Cymru, cyn belled ag y bo'n bosibl, gyda pherfformiad cyrff cyhoeddus tebyg. Ond efallai mai pwynt pwysig arall ar gyfer y dyfodol yw pa mor hawdd fydd hi i’r unigolyn lleyg neu'r dinesydd ddod o hyd i wybodaeth Llywodraeth Cymru, oherwydd fe gyfeiriodd y Gweinidog at y person, yn ogystal â'r arbenigwr. Diolch.