Part of the debate – Senedd Cymru am 5:03 pm ar 27 Medi 2017.
Beth y mae hynny i fod i’w olygu? [Chwerthin.] Diolch am y cyflwyniad cynnes. [Chwerthin.] Rwyf wedi cael gwaeth. [Chwerthin.] A gaf fi yn gyntaf oll ddechrau drwy ddiolch i bawb a gyfrannodd at y ddadl y prynhawn yma? Mae’n rhaid i mi ddweud, fe fwynheais ymateb y Prif Weinidog, ymateb wedi’i gyfeirio’n bennaf at Janet Finch-Saunders—wel, am y pum munud cyntaf o’i gyfraniad beth bynnag. I fod yn deg, Brif Weinidog, fe wnaethoch droi wedyn at Paul Davies a phroblemau’r Gymru wledig.
Ond rhaid i mi ddweud mai haerllugrwydd braidd yw gosod y bai am holl ofidiau Cymru ar blaid y Ceidwadwyr Cymreig a grŵp y Ceidwadwyr Cymreig. Rhag ofn nad ydych wedi sylwi, nid ni sydd wedi bod mewn grym yma dros y 18 mlynedd diwethaf. Yn wir, gadewch i mi feddwl pwy sydd wedi bod. Pwy y gallai fod? A, wrth gwrs, y Blaid Lafur, Plaid Lafur Cymru sydd wedi bod mewn grym. Ond mae’n rhaid i mi ddweud—. [Torri ar draws.] Ac mae’n rhaid i mi ddweud—. [Torri ar draws.] Mewn eiliad. Ac mae’n rhaid i mi ddweud, Mike Hedges, nid oedd pethau’n llawer gwell pan oedd Llafur mewn grym yn San Steffan chwaith am dros 10 mlynedd, ac roedd gennym Blaid Lafur mewn grym yn San Steffan a oedd mewn grym a Llywodraeth Lafur yma. A wnaeth y gwerth ychwanegol gros saethu drwy’r to yn sydyn? A wnaeth wella’n sydyn? A gawsom reilffordd y Great Western wedi’i thrydaneiddio? A gawsom y morlyn llanw? Yr holl bethau gwych na chyflawnodd y Ceidwadwyr Cymreig, mae’n debyg. Wel, mewn gwirionedd, mae trydaneiddio yn digwydd. Mewn gwirionedd, mae llawer o’r rhain yn y broses o ddigwydd ac yn llawer mwy tebygol o ddigwydd na phan oedd Llafur mewn grym yn San Steffan. Ac os yw Llywodraeth Cymru yma am weithio gyda Llywodraeth Geidwadol y DU i helpu i gyflwyno’r prosiectau hyn, rydym yn croesawu hynny ac yn credu mewn bod yn gadarnhaol. A gallech ddweud, wyddoch chi, fod hon wedi bod yn ddadl negyddol. Wel, y rheswm pam y cafwyd agwedd mor negyddol oedd ein bod wedi bod yn dilyn dogfen heb lawer iawn ynddi mewn gwirionedd.
Rwy’n credu mai Caroline Jones a siaradodd am eiriau twymgalon. Ac rydym wedi clywed llawer o eiriau twymgalon yma yn y Siambr hon dros yr 20 mlynedd diwethaf. Rydym wedi nodi ugain mlynedd ers datganoli dros yr wythnos neu ddwy ddiwethaf. Rydym wedi cael llawer o eiriau twymgalon a llawer o strategaethau. Ac fe ddywedodd Adam Price—. Nid yw Cymru’n dioddef o brinder strategaethau, yw hi, Adam? Rwy’n credu ein bod wedi cael cymaint o strategaethau—mwy nag y gallwn eu cyfrif—ac mae gormod ohonynt naill ai heb eu gweithredu’n llawn, heb eu rhoi mewn grym, neu fel y dywedodd Janet Finch-Saunders, wedi cael eu hanghofio a’u gadael ar silff lychlyd yn rhywle i beidio â chael eu gweithredu. Felly, rwy’n meddwl bod angen i ni gael persbectif o ran pam yn union ein bod yn y sefyllfa yr ydym ynddi.