6. 6. Datganiad: Integreiddio a Gweithio mewn Partneriaeth mewn Iechyd a Gofal Cymdeithasol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:41 pm ar 10 Hydref 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 5:41, 10 Hydref 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn ichi am y cwestiynau yna ac fe ddechreuaf drwy gydnabod eich sylwadau yn arbennig ynglŷn â brwdfrydedd ac ymroddiad y bobl sy'n gweithio ar flaen y gad ym maes iechyd a gofal cymdeithasol—rwyf wedi gweld hynny gyda’m llygaid fy hun wrth ymweld â llawer o brosiectau’r Gronfa Gofal Integredig sy'n digwydd ledled Cymru. Mi fyddwn i’n sicr yn annog Aelodau, fel yr wyf bob amser yn ei wneud, i ymweld â'r prosiectau i gael eu hysbrydoli gan waith arloesol a brwdfrydedd pur pobl ar lawr gwlad drwy’r Gronfa Gofal Integredig

Hefyd, soniasoch am bwysigrwydd blaenoriaethu'r unigolyn, a dyna'n union yr hyn y mae Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn bwriadu ei wneud, yn yr ystyr ei bod yn rhoi'r unigolyn wrth wraidd y penderfyniadau a wneir amdano. Mae'n ymwneud â chanlyniadau personol, ynglŷn â chael y sgwrs honno gyda nhw ynghylch 'beth sy'n bwysig' er mwyn deall yr hyn y byddai'r unigolyn yn hoffi ei weld yn digwydd, a deall eu bod yn arbenigwyr cydradd ochr yn ochr â'r gweithwyr proffesiynol—nhw yw’r arbenigwyr ar eu bywydau, felly dylen nhw gael eu trin fel arbenigwyr cydradd yn y sgyrsiau hynny.

Fe wnaethoch chi grybwyll hefyd bod cydlynu’r gwasanaethau iechyd a chymdeithasol yn hollbwysig, ac rwyf yn llwyr gytuno â chi yn hynny o beth.  Cyfeiriasoch at achos gofidus iawn fel enghraifft o pam y mae hi mor bwysig ein bod yn cael cydlyniad rhwng y gwasanaethau iechyd a’r gwasanaethau cymdeithasol. Unwaith eto, mae hyn yn rhywbeth y mae'r gronfa gofal integredig yn ceisio'i gyflawni. Er enghraifft, yng Nghwm Taf, maen nhw wedi gwario £1 miliwn i ddatblygu gwasanaeth Cadw’n Iach Gartref. Mae hwnnw ar waith saith diwrnod yr wythnos, 365 diwrnod y flwyddyn, ac mae'n cynnwys tîm amlddisgyblaeth yn yr ysbyty, yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg ac yn Ysbyty’r Tywysog Siarl. Maent yn cynnal asesiadau cychwynnol o unigolion ac yn comisiynu neu'n darparu gofal iechyd, gofal cymdeithasol a gofal cymdeithasol trydydd sector i hwyluso’r broses o anfon pobl adref yn ddiogel ac yn amserol ac atal mynediad diangen yn y lle cyntaf. Felly mae hyn yn sicrhau bod gan bobl y pecyn cymorth eang hwnnw o'u cwmpas, gan ystyried iechyd, gofal cymdeithasol a'r trydydd sector i sicrhau bod pecyn ar gael i alluogi pobl i aros gartref.

Fe wnaethoch chi sôn hefyd am bwysigrwydd peidio â bod angen i bobl ddweud eu hanes lawer gwaith, oherwydd gall hynny beri gofid i bobl ac nid oes angen hynny o gwbl ar adeg pan fo cymaint o dechnoleg ac ati ar gael i ni. Dyna, mewn gwirionedd, yw un o'r pethau y maen nhw’n eu defnyddio yn y gwasanaeth Cadw’n Iach Gartref yng Nghwm Taf. Rydym ni hefyd wedi buddsoddi £2 filiwn o'r Gronfa Gofal Integredig eleni yn system gwybodaeth gofal cymunedol Cymru yn benodol, ac mae’r gwasanaeth hwnnw eisoes wedi ei roi ar waith rhwng y gwasanaethau iechyd a’r gwasanaethau cymdeithasol ym Mhowys, i ddechrau, fel bod yr un math o wybodaeth ar gael iddyn nhw. Roeddwn yn falch o lansio'r fenter benodol honno yn gymharol ddiweddar, a chael y cyfle i siarad â staff, a ddywedodd cymaint o wahaniaeth mae’n ei wneud bod y gwasanaethau iechyd a chymdeithasol yn gallu cael gafael ar yr un math o wybodaeth am yr unigolyn. Mae’r gwasanaeth wedi ei roi ar waith hefyd yn awdurdodau lleol Pen-y-bont ar Ogwr, Ynys Môn, Gwynedd, Bro Morgannwg, Ceredigion a Thorfaen. Powys yw'r unig ardal lle mae wedi'i integreiddio'n llawn ar hyn o bryd, ond rydym ni yn symud tuag at hynny, ac, i ddweud y gwir, rydym ni wedi darparu £6.7 miliwn o arian cyfalaf, ar gyfer costau sefydlu a chostau cychwynnol i gael trwydded ar gyfer Cymru gyfan—sy’n dangos yn glir y flaenoriaeth yr ydym ni’n ei rhoi i’r fenter benodol honno.

Nid wyf yn siŵr a wyf yn adnabod y ffigurau a ddyfynnwyd gennych chi o ran dadwenwyno fel y ffigyrau diweddar, oherwydd maen nhw’n sicr wedi gostwng eto ers y ffigurau y gwnaethoch chi eu dyfynnu i ni. Mae'r cyfanswm yn awr 7 y cant yn is nag yn yr un cyfnod y llynedd, ac fel yn achos yr holl gyfansymiau, mewn gwirionedd, yn y flwyddyn bresenol, mae'n is nag unrhyw un o'r cyfansymiau a adroddwyd yn y ddwy flynedd flaenorol ar gyfer yr un misoedd. Felly, rydym ni’n sicr yn gwneud cynnydd da, ac mae hyn ar adeg pan fo anghenion unigolion yn cynyddu, gan fod gennym ni boblogaeth sy'n heneiddio, ac yn y blaen. Felly, mae hyn yn sicr yn faes lle yr ydym ni’n gwneud cynnydd da iawn.

Un o'r pethau oedd o ddiddordeb i mi pan gychwynnais ar fy swydd o ran oedi wrth drosglwyddo gofal oedd y ffaith bod nifer fawr o'r achosion o oedi, mewn gwirionedd, oherwydd dewis unigolyn. Felly, peidio â gallu mynd i’w dewis cyntaf o gartref gofal, er enghraifft. Mae llawer iawn o'r oedi oherwydd hynny, a dyna pam mae Deddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2016 mor bwysig o ran codi safonau drwy’r sector cyfan fel nad oes gan bobl ddewis mor anodd ei wneud pan eu bod yn pwyso a mesur y dewisiadau rhwng dau gartref gofal gwahanol. Mewn gwirionedd, mae arnom ni eisiau sector cartrefi gofal lle mae'r holl gartrefi gofal yn ddeniadol i'r unigolyn, felly ni fydd angen pendroni yn y fath fodd wrth wneud y dewisiadau anodd hynny.