Part of 2. 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol – Senedd Cymru am 2:36 pm ar 11 Hydref 2017.
Y peth cyntaf i’w wneud yw diolch i’r Aelod am gynnig y papur. Rwyf wedi edrych ar y papur, a chytunaf yn llwyr â’i gynnwys a’i ddadansoddiad, sydd hefyd yn adlewyrchu, rwy’n credu, y dadansoddiad a grybwyllwyd yn natganiad y Prif Weinidog i’r Siambr hon. A chredaf ei fod yn ddadansoddiad sydd â chryn dipyn o dir cyffredin ar draws yr holl bobl hynny ym mhroffesiwn y gyfraith, ac academyddion y gyfraith, ond pawb, rwy’n credu, sy’n edrych ar y berthynas gyfansoddiadol a’r materion sy’n ymwneud â’r Bil penodol hwn. Mae hefyd yn adlewyrchu’r dadansoddiad sylweddol a manwl a wnaed gan Bwyllgor Cyfansoddiad Tŷ’r Arglwyddi, ac yn benodol, papur a gyhoeddwyd bythefnos yn ôl, rwy’n credu, gan bwyllgor UE Tŷ’r Arglwyddi ar Brexit, sydd wedi gwneud nifer o bwyntiau tebyg, ac wedi mynegi nifer o bryderon hefyd ynglŷn â’r modd y gellid defnyddio pwerau Harri VIII.
Un o’r materion sy’n deillio o hynny, wrth gwrs, yn ystod unrhyw gyfnod pontio, yw mater Llys Cyfiawnder Ewrop. Rwyf wedi nodi fy marn ynglŷn â hyn yn y gorffennol—credaf fod hon yn ddadl y mae Llywodraeth y DU wedi bod yn hollol anghywir yn ei chylch. Bydd unrhyw gytundeb rhyngwladol, unrhyw gonfensiwn rhyngwladol, unrhyw drefniant rhyngwladol, yn cynnwys fforwm anghydfodau, sef proses farnwrol i bob pwrpas. Ac mae’n siomedig gweld, rwy’n credu, y modd y mae effaith a rôl Llys Cyfiawnder Ewrop wedi cael eu camgyfleu. Nodaf hefyd mai un o’r pwyntiau a wnaed gan y Farwnes Hale ei hun—ei haraith gyntaf, mewn gwirionedd, fel llywydd—oedd yr angen am eglurder ynglŷn â beth yn union y mae Llywodraeth y DU yn ei ddweud am y broses farnwrol a’r broses anghydfodau. Oherwydd, os yw’r Goruchaf Lys mewn dryswch, ac o’r farn fod yna ddiffyg eglurder llwyr yn hyn o beth, nid oes gan weddill cymdeithas obaith o ddeall yn union beth sy’n cael ei gynnig.
Y gwelliannau yw’r rhai a fwriedir, mewn gwirionedd, i fynd i’r afael â chipio pwerau, ac wrth gwrs, cipio pwerau sydd wrth wraidd y papur y cyfeirioch chi ato, a llawer o bapurau eraill. Credaf y byddai ymgysylltu ac ymgynghori priodol wedi gallu atal y cipio pwerau. Mae safbwyntiau Llywodraeth Cymru a Llywodraeth yr Alban yn debyg iawn. A chyflwynwyd nifer o welliannau rhesymol a synhwyrol iawn yn fy marn i, gwelliannau nad ydynt ond yn galw am gydsyniad Llywodraeth Cymru a Llywodraeth yr Alban yn y bôn mewn perthynas â’r pwerau hynny sy’n feysydd cyfrifoldeb datganoledig.
Nawr, mae’n ymddangos i mi ei bod yn anodd gweld pam y dylai hynny fod yn annerbyniol, ond oni bai ein bod yn mynd i’r afael â’r materion hynny, mae’n hynod annirnadwy y buasai Llywodraeth Cymru, y Cynulliad hwn, yn pasio cynnig cydsyniad deddfwriaethol i’r Bil diddymu. Yn amlwg, mae’r broses o wneud gwelliannau ar y gweill, ac nid oes amheuaeth y bydd trafodaethau pellach. Cyfarfu’r Prif Weinidog â’r Prif Ysgrifennydd Gwladol, Damian Green, y mis diwethaf, i drafod pryderon Llywodraeth Cymru, ac i gynnig awgrymiadau i ddatrys y cyfyngder presennol, ac mae Llywodraeth Cymru yn parhau i fod yn barod i weithio tuag at hyn. Mae’r Prif Weinidog yn cyfarfod â Damian Green eto, heddiw rwy’n credu, a bydd cyfarfod y Cyd-bwyllgor Gweinidogion (Negodiadau’r UE), a gynlluniwyd ar gyfer yn nes ymlaen y mis hwn, yn rhoi cyfle pellach ar gyfer yr ymgysylltiad hwnnw hefyd. Ac rwy’n gobeithio y bydd parodrwydd Llywodraeth Cymru i weithio’n gyfrifol gyda Llywodraeth y DU i ddatrys hyn yn rhywbeth y manteisir arno.