Part of the debate – Senedd Cymru am 4:37 pm ar 17 Hydref 2017.
Diolch, Llywydd. Rydym ni wedi cael trafodaeth wirioneddol ddefnyddiol, dadl yn y Siambr hon, a llawer o’r Aelodau yn cyfrannu heddiw.
A gaf i gyfeirio at rai o'r gwelliannau ac yna at rai o'r sylwadau a wnaed yn gyntaf? Gan droi at y gwelliannau, byddwn ni’n cefnogi pob gwelliant heblaw am 4, 6 a 7. Gwelliant 4: mae'r Llywodraeth yn gwrthwynebu'r gwelliant ar y sail ein bod o'r farn mai’r fframwaith troseddau casineb yw'r lle priodol ar gyfer y polisi o ran mynd i'r afael â phob math o drosedd casineb, ond byddwn ni’n sicrhau y bydd cysylltiadau agos yn parhau rhwng gweithredu ar awtistiaeth ac ar drosedd gasineb, a gwrandewais yn ofalus iawn ar y cyfraniad a wnaeth Mark Isherwood. Fy marn i yw bod a wnelo hyn â lle mae’n perthyn yn hytrach nag ar beth yw egwyddor hyn.
Gwelliant 6: mae'r Llywodraeth yn gwrthwynebu'r gwelliant hwn ynglŷn â chyllid newydd ar gyfer cymorth i ddioddefwyr. Nawr, fe wnaethom ni ddechrau darparu cyllid newydd ym mis Ebrill ac nid oes unrhyw gyllideb ychwanegol ar gael ar hyn o bryd i gynyddu nifer y swyddogion cymorth i ddioddefwyr, ond rwy'n talu teyrnged i'r gwaith maen nhw’n ei wneud, a byddwn yn cadw golwg fanwl ar y sefyllfa hon, ac, os yw’r gyllideb yn caniatáu, byddwn yn ystyried hynny'n ofalus.
Gwelliant 7: mae'r Llywodraeth yn gwrthwynebu'r gwelliant hwn hefyd yng Nghymru, dim ond oherwydd—, eto, nid nad ydym ni’n cytuno â'r egwyddor, ond mae’r hyn yr ydym ni eisoes yn ei wneud yng Nghymru, gyda'r statws athro cymwysedig, eisoes yn ei gwneud hi’n ofynnol i athrawon herio safbwyntiau stereoteip, bwlio ac aflonyddu, gan ddilyn polisïau a gweithdrefnau perthnasol. Felly, oherwydd hyn, rydym ni eisoes yn credu bod dyletswydd ar waith.
Llywydd, cyfeiriodd llawer o Aelodau at eu profiadau personol eu hunain. Daeth Hannah Blythyn â phrofiad byw iawn i'r Siambr o’i thriniaeth ar y we a sut y cafodd ei thargedu gan unigolion sy'n credu ei bod hi’n iawn dweud pethau ar-lein, nad yw hynny mor niweidiol, ond nid yw hynny’n wir, ac rwy'n ddiolchgar i'r Aelod am sefyll a chodi llais, fel y dywed hi. Dawn Bowden a'r ymgyrch ynglŷn â Dangos y Cerdyn Coch i Hiliaeth, sydd ddydd Gwener, fel y dywed yr Aelod—felly gwisgwch goch da chi, pa bynnag liw gwleidyddol yr ydych chi. Cewch wisgo coch ddydd Gwener, gan gefnogi'r ymgyrch wych hon sydd yn sicr wedi rhoi Cymru ar y map ac sy’n mynd i'r afael â'r materion yn uniongyrchol.
Soniodd John Griffiths am ei weledigaeth a'i farn ynglŷn â’r fan lle cafodd ei fagu, yn Pillgwenlli. Rwyf wedi ymweld â Phillgwenlli sawl gwaith, gan ymweld â'r gymuned honno, a dyna ysgol newydd wych sydd ganddyn nhw yno. Rwy'n credu bod gan yr ysgol gynradd leol oddeutu 20 o ieithoedd, neu 20 o ieithoedd a diwylliannau o fewn lleoliad yr ysgol, felly mae'n gyfle anhygoel i blant integreiddio â'i gilydd, ac mae’n dangos enghraifft wych yn Pillgwenlli o’r hyn y gellir ei wneud pan ddaw pobl at ei gilydd. Rwyf hefyd yn llongyfarch y rhaglen ‘Crush Hate Crime’ a'r rhaglen ‘Rock Against Racism’ y siaradodd yr Aelod amdanynt. Mae'n ddrwg gennyf nad oeddwn i’n gallu dod, ond rwy'n siŵr y bydd yn ffynnu yn y dyfodol. Mewn gwirionedd, mae angen llongyfarch cymuned Casnewydd, a nifer o rai eraill hefyd ynglŷn â’r ffordd y maen nhw’n ceisio creu cydlyniant cymunedol yn eu cymunedau amrywiol iawn, y mae'r Aelod yn eu cynrychioli hefyd.
Cododd Neil Hamilton rai materion. Dechreuodd ei ddadl drwy ddweud bod llai o ragfarn pan oedd ef yn ifanc. Yr hyn yr wyf yn gobeithio nad oedd yn ei olygu drwy ddweud bod llai o ragfarn bryd hynny oedd bod rhagfarn dderbyniol nawr. Oherwydd yr hyn yr wyf i yn ei weld—cyfeiriodd yr Aelod ato a dywedodd nad oes pleidiau eithafol iawn gwerth sôn amdanyn nhw yn y DU nawr. Mae'n debyg y byddwn yn anghytuno ag ef, oherwydd, mewn gwirionedd, rydym ni’n gweld yn rheolaidd, bob dydd, sefyllfaoedd lle mae gan unigolion, grwpiau o unigolion safbwyntiau adain dde eithafol iawn, ac mae’n rhaid inni roi taw ar hynny nawr. I ddweud y gwir, arddangosodd ei blaid ef ffoaduriaid ar boster ar ochr bws, a phe bydden nhw’n bobl groenwyn Brydeinig, ni fyddent wedi cael yr un effaith, Neil. Felly, rwy'n credu bod yn rhaid inni ddysgu trwy ein camgymeriadau a derbyn y ffaith ein bod weithiau'n cael pethau'n anghywir ac weithiau y dylem ni ymddiheuro i bobl Cymru a phobl y DU. [Torri ar draws.] Ildiaf i'r Aelod, gwnaf.