Mi wnaf i gyfraniad byr. Rydw i eisiau gwneud hynny oherwydd fy mod i’n teimlo’n wirioneddol angerddol ynglŷn â’r mater yma. Rydw i’n licio ceir. Rydw i wastad wedi licio ceir; roeddwn i’n mynd i’r ‘motor shows’ pan oeddwn i’n hogyn bach, efo fy rhieni. Rydw i’n ystyried moduron i fod yn ddarnau o gelf, ac mae rhywun yn gallu edrych ar gar o unrhyw gyfnod a dysgu llawer am y cyfnod hwnnw oddi wrth y car sydd o’ch blaen chi. Bydd, mi fydd y ceir sydd ar ein ffyrdd ni yng Nghymru yn y dyfodol yn arwydd o beth fydd ffasiynau a ffyrdd o fyw Cymru yn y dyfodol.

Mae fy niddordeb i mewn ceir yn eu gyriant nhw hefyd, sydd hefyd wedi dilyn ffasiynau ac wedi dilyn ‘trends’ byd eang. Rydym ni’n gwybod yn barod, wrth gwrs, bod gyriant wedi newid dros y blynyddoedd, wrth i anghenion a dyheadau a disgwyliadau pobl newid. Ond mae arferion pobl o ran eu dewis nhw o gar yn gallu cael eu newid, ac mae yna nifer o ddylanwadau yn gallu dod i mewn i hyn: consyrn amgylcheddol, wrth gwrs, ac mae hynny diolch byth yn dod yn fwy amlwg; perfformiad car, o bosib; a’r gost hefyd.

Rydym ni yng Nghymru rŵan yng nghanol neu, o bosib, ar ddechrau’r newid mawr nesaf o ran gyriant ceir, sef y newid i gerbydau llwyr drydanol, ond mae o’n newid graddol iawn, iawn, ac nid ydw i’n gweld y gwir gymhelliad yna eto i gyflymu’r newid yna. Mae pwynt 1 yn y cynnig heddiw yn nodi cyflymder y chwyldro mewn technoleg trafnidiaeth, ond nid ydy strategaeth Llywodraeth a pholisi cyhoeddus yn dod yn agos at ddal i fyny efo’r chwyldro technolegol hwnnw.

Rydw i yn wirioneddol yn credu bod yna gyfle i ni yng Nghymru i greu enw i’n hunain yn y maes yma, a thrwy hynny i yrru a chyflymu newid yn arferion defnyddwyr yng Nghymru. Felly dyma i chi ambell i syniad: pam ddim newid canllawiau cynllunio i dai newydd er mwyn ei gwneud hi’n orfodol i osod pwyntiau gwefru y tu allan iddyn nhw? Lle mae’r strategaeth ar draws y sector cyhoeddus i osod pwyntiau gwefru? A oes rhaid cael pwyntiau gwefru mewn meddygfeydd neu ysgolion yr unfed ganrif ar hugain? Mae angen gweithredu ar hyn. Lle mae’r rheoliadau i’w gwneud hi’n angenrheidiol i fflyd cerbydau’r sector cyhoeddus—cynghorau, yr NHS ac ati—fod yn sero allyriadau neu’n drydanol? Mae yna un rheolwr NHS yn fy etholaeth i sydd wedi bod yn trio sicrhau bod nyrsys ardal a nyrsys ysgol yn gallu cael ceir trydan ar gyfer eu hymweliadau nhw, ond yn methu oherwydd bod y contract a oedd gan yr NHS efo cwmni a oedd yn methu â darparu ceir trydan. Dyma newid a allai gael ei gyflwyno drwy newid polisi.

Beth am rwydwaith wedi’i farchnata o ran ei apêl dwristaidd? ‘Dewch i Gymru ac mi wnawn ni sicrhau bod eich amgueddfeydd chi a’ch atyniadau twristiaeth a’ch gwestai chi yn llefydd lle y gallwch chi wefru eich car.’ Nid ydw i’n gwybod os mai’r dacteg ydy gadael i bethau ddigwydd yn organig, gadael pethau i siawns, ond nid oes rhaid i chi ond edrych ar fapiau Tesla o bwyntiau gwefru ar draws Ewrop i weld bod Cymru yn cael ei gadael ar ei hôl. Rydw i’n sôn am bwyntiau gwefru cyflym; dim ond ar goridorau’r A55 a’r M4 y maen nhw yng Nghymru. I fi, sy’n hollti fy mol eisiau cael car trydan, nid ydy’r rhwystrau yn rhai rydw i’n gallu eu goresgyn mewn ffordd sy’n economaidd synhwyrol ar hyn o bryd.

As someone who is unashamedly a fan of the motor car for its artistic and mechanical and technological merits—and before I’m criticised, I’m as eager as anybody to make sure as many people as possible leave their motorcars behind and use public transport. But, as a car fan, I want Wales to embrace and to accelerate the electric vehicle revolution, to normalise electric vehicles. So, let’s try to build a reputation for Wales as an EV-friendly country. And knowing that investment and culture change doesn’t happen overnight, I think even a declaration of real intent, a declaration of ambition to build that reputation, could be a good way to get the ball rolling on this.

Finally, I was discussing recently with an electric vehicle enthusiast in my constituency who, incidentally, has installed a high voltage charger at his business in Llangefni, because of the lack of charging points elsewhere. I said, ‘I don’t want Wales to just follow others in this.’ His response: ‘At the moment, we’re not even following; we’re looking at our feet and shuffling’, and we really need to move ahead from that.

Diolch yn fawr iawn am gymryd rhan yn y ddadl yma.

I’m glad to have had this opportunity. I’m thankful to those who have put forward this motion today and, with a pun fully intended, let’s use this debate as a spark to Government putting a positive electric vehicle vision forward for Wales.