Hoffwn agor y ddadl drwy gofnodi barn Plaid Cymru ar y polisi hwn yn gadarn o’r cychwyn. Mae credyd cynhwysol yn bolisi dinistriol a chreulon a luniwyd yng nghorneli mwyaf anghyfannedd y blaid Dorïaidd fel pwdin ‘Eton mess’ wedi troi i gosbi’r rhai sy’n chwilio am waith. Mae’n ffaith hysbys fod rhai elfennau o’r Blaid Geidwadol a’r rhai yn UKIP a arferai fod yn Dorïaid ar un adeg wedi dirmygu pobl sy’n dlawd neu heb waith. Mae elfennau ar y dde wedi bod yn gwthio ers amser hir i sefydlu’r syniad hwn o’r tlawd haeddiannol a’r tlawd anhaeddiannol, ymateb syml du a gwyn i faterion cymhleth tlodi, amddifadedd a diweithdra nad yw’n gweithio yn y byd go iawn.

Os yw credyd cynhwysol i fod i gymell pobl i weithio, mae’n awgrymu nad oedd unrhyw gymhelliant cyn y credyd cynhwysol. A all unrhyw un ddweud wrthyf gydag unrhyw ddifrifoldeb fod y gyfundrefn cyn y credyd cynhwysol yn hael neu’n rhodd i’r di-waith neu’r tlawd? Os oes unrhyw un yn credu hynny, mae’n amlwg nad ydynt erioed wedi bod ar fudd-daliadau neu o bosibl erioed wedi cael sgwrs iawn gydag unrhyw un arall sydd wedi bod ar fudd-daliadau hyd yn oed cyn y camau cyfredol i gyflwyno’r credyd cynhwysol. Os yw’r polisi hwn yn ymwneud â chael pobl i weithio a chreu mwy o gyfrifoldeb i hawlwyr a’u grymuso drwy daliad misol, gan gynnwys yr elfen dai, pam yr oedi mympwyol dibwynt a chrintachlyd o chwe wythnos cyn talu? A all unrhyw un sy’n cynrychioli’r Blaid Geidwadol ddweud wrthyf pam y bydd yn rhaid i hawlydd newydd yn Aberafan, er enghraifft, aros am amser mor hir am daliad cyntaf os yw’r person hwnnw wedi cael ei ddiswyddo’n annisgwyl? Pwy fydd yn esbonio i rywun pam y gallent fod yn hwyr yn talu biliau a mynd i ddyled na ellir ei rheoli? Pa sail resymegol sydd gan Lywodraeth y DU dros hyn? Neu, fel rwy’n amau, nid oes rheswm go iawn dros wneud hyn, fel y dywedodd Angela Burns mewn e-bost a ddatgelwyd yn answyddogol ddoe, ac rwy’n dyfynnu:

Rwy’n credu nad oes modd amddiffyn y safbwynt hwn ac os caf fy herio byddaf yn dweud hynny. Ar fy myw ni allaf ddeall pam y bernir bod bwlch o 6 neu 4 wythnos yn dderbyniol. Dylai bontio’n ddi-dor ac nid yw y tu hwnt i allu dyn i’w wneud yn ddi-dor... mae’r agwedd drahaus hon y gall y tlotaf stryffaglo drwyddi yn ddideimlad ar y gorau ac yn hollol greulon ar y gwaethaf. Mae gennyf gywilydd o fy Llywodraeth.

Wel, rhaid i mi ddweud fy mod yn cytuno’n llwyr ag Angela Burns yn y fan hon. Hoffwn ganolbwyntio’n benodol ar yr elfen dai ychydig yn fwy, oherwydd mae’r broses o gyflwyno’r credyd cynhwysol, ymhell o fod yn cymell pobl i weithio ac ysgwyddo cyfrifoldeb, yn rhoi to dros bennau’r di-waith sydd mewn perygl mewn gwirionedd.

Gadewch i ni ddechrau gydag un ffaith ddamniol. Mae bron i hanner yr holl denantiaid cyngor yn y—.