7. Dadl UKIP Cymru: trethi newydd yng Nghymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:53 pm ar 22 Tachwedd 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mr Neil Hamilton Mr Neil Hamilton UKIP 4:53, 22 Tachwedd 2017

(Cyfieithwyd)

Wel, rwyf fi yn dweud hynny, mewn gwirionedd. Rwy'n dweud bod cyfran y gost y mae defnyddwyr yn ei thalu'n uwch yn y Deyrnas Unedig nag yn unman arall yn Ewrop. Gallaf ddarparu ffigurau ar gyfer yr Aelod anrhydeddus os yw'n dymuno, ond gan mai tri munud yn unig sydd i fynd, nid wyf yn meddwl bod gennyf amser.

Ond gennym ni y mae'r gyfradd uchaf o doll ar gwrw yn Ewrop, sef 52.2c y peint. Mae hynny 13 gwaith maint y doll yn yr Almaen neu Sbaen. Beth sydd yna ynglŷn â Phrydain neu Gymru sy'n creu problem alcohol? Yn bendant nid bodolaeth alcohol rhad ydyw, ac felly rhaid inni edrych yn rhywle arall am ateb i'r problemau cymdeithasol y mae yfed gormod o alcohol gan leiafrif bach o bobl anghyfrifol yn eu creu.

Nid oes rheswm o fath yn y byd dros y tollau ar alcohol ym Mhrydain, gan fod toll alcohol yr uned ar gwrw yn 8c, ar gwrw cryf, mae'n 18c, ar seidr, mae'n 8c. Ond mewn gwirionedd caiff seidr cryf ei drethu ar gyfradd is na seidr cyffredin, ac mae seidr pefriol cryf bum gwaith y gyfradd ar seidr cyffredin. Mae gwin yn cael ei drethu ar 20c yr uned, a gwin pefriol ar 25c yr uned. Felly, nid oes unrhyw sail resymegol o gwbl dros y gwahaniaethau yn y ffordd y caiff alcohol ei brisio. Nid yw trethu cwrw cryfach drwy isafbris am alcohol ond yn debygol o arwain at newid o un math o alcohol i un arall, yn hytrach na lleihau'r problemau cymdeithasol y mae yfed gormodol yn eu hachosi.

Hefyd, ceir trethi eraill a allai fod yn yr arfaeth, fel treth ar siwgr. Mae'r rhan fwyaf o'r trethi hyn, wrth gwrs, yn mynd i osod y baich trymaf ar y rheini mewn cymdeithas sydd leiaf abl i ymdopi â baich treth ychwanegol. Mae 10 y cant o'r bobl dlotaf yn y Deyrnas Unedig yn gwario 20 y cant o'u hincwm gros ar gyfuniad o dollau a threth ar werth. Mae gennym system drethu atchweliadol iawn yn y wlad hon. Ni ddylem fod yn ceisio ei gwneud yn waeth nag ydyw.

Ond ceir egwyddor gyffredinol yma: y graddau y dylai'r wladwriaeth geisio dylanwadu ar ymddygiad pobl a sut y maent yn dewis byw eu bywydau drwy'r system dreth. Os oes problem trefn gyhoeddus yn cael ei chreu o ganlyniad i oryfed ar nos Sadwrn yng nghanol dinasoedd, gallwn ymdopi â hynny'n well trwy orfodi'r gyfraith am anhrefn gyhoeddus. Flynyddoedd yn ôl, arferai'r heddlu arestio pobl am ddisgyn yn feddw ar y stryd a chwydu yn y gwter. Bellach, mae bron yn ffurf ar adloniant poblogaidd i wylio hyn yn digwydd yng nghanol dinasoedd. Felly, nid pris alcohol yw'r broblem. Os yw pobl yn mynd i feddwi'n gaib ar nos Sadwrn, byddant yn gwneud hynny beth bynnag, waeth beth fo'r pris, oni bai eich bod yn mynd i gyflwyno cynnydd enfawr yn y tollau y tu hwnt i'r hyn sydd gennym ar hyn o bryd.

Felly, cyflwynwyd y ddadl hon heddiw fel math o apêl dros symud Cymru i gyfeiriad economi treth isel sy'n mynd i ymestyn y potensial ar gyfer creu cyfoeth i'r eithaf yn un o'r rhannau tlotaf o orllewin Ewrop. Nid yw honno'n anrhydedd rwyf am i Gymru barhau i'w chael. Ar hyn o bryd, fel y gwyddom, ni yw'r rhan dlotaf o'r Deyrnas Unedig, ymhlith yr holl genhedloedd a rhanbarthau Lloegr. Ugain mlynedd yn ôl, roeddem yn ail o'r gwaelod, bellach rydym ar y gwaelod. Onid ydym am wneud rhywbeth ynglŷn â hynny? Os cawn gyfle i ddefnyddio treth incwm fel modd o ddylanwadu ar yr economi, onid ddylem geisio gwneud Cymru yn rhyw fath o hafan dreth fewnol yn y Deyrnas Unedig. Nid am resymau libertaraidd o fod yn awyddus i bobl gadw cymaint â phosibl o'r arian y maent wedi'i ennill yn eu pocedi eu hunain rwy'n dweud hynny. Nid yw'r hyn rwy'n ei ennill a'r hyn rydych chi yn ei ennill a'r hyn y mae'r cyhoedd yn gyffredinol yn ei ennill yn perthyn i'r wladwriaeth. Felly, rwy'n credu, fel yr arferai Mr Gladstone ei roi, mewn arian yn ffrwytho ym mhocedi pobl. Os awn yn ôl at Adam Smith a The Wealth of Nations—hoffwn orffen fy araith gyda'r syniad hwn—lle mae'n dweud:

Digywilydd-dra a hyfdra o'r mwyaf... mewn brenhinoedd a gweinidogion, yw esgus gwarchod economi preifat pobl, a ffrwyno eu gwariant... Hwy eu hunain bob amser, ac yn ddieithriad, yw'r rhai sy'n gwario'n fwyaf afrad yn y gymdeithas. Gadewch iddynt edrych ar ôl eu gwariant eu hunain yn dda, a gallant ymddiried yn ddiogel mewn pobl breifat gyda'u gwariant hwy. Os nad yw eu hafradlonedd eu hunain yn difetha'r wladwriaeth, ni fydd afradlonedd eu deiliaid byth yn gwneud hynny.