Mae meithrin gallu wedi bod yn amcan allweddol. Yn fy marn i, mae Syniadau Mawr Cymru, sy'n annog entrepreneuriaeth o gyfnod cynnar ac yn datblygu sgiliau entrepreneuraidd pobl ifanc, wedi esgor ar ganlyniadau rhagorol, gyda 70 y cant o bobl ifanc o dan 25 oed yn dymuno gweithio iddyn nhw eu hunain. Ac mae 375 o bobl ysbrydoledig wedi siarad â mwy na 56,000 o bobl ifanc mewn 86 y cant o ysgolion, colegau addysg bellach a sefydliadau addysg uwch.

Rwy'n credu bod angen inni ddathlu llwyddiannau pobl ifanc mewn busnes. Mae gennym ni enghreifftiau ardderchog o'r ffyrdd ymarferol yr ydym ni'n gwneud hyn, drwy gystadlaethau a hefyd drwy gyfrwng gwersylloedd dwys. Mae meithrin gallu o'r math hwn yn ategu ein hymgyrch i annog graddedigion i ddechrau busnesau newydd. Yn fwy cyffredinol, roedd enillwyr diweddar cystadleuaeth Fast Growth 50 yn arddangos y doniau a'r cyfleoedd sydd gennym ni yn ein gwlad.

Mae'n galonogol gweld bod gennym ni bellach y nifer mwyaf erioed o fusnesau gweithredol yng Nghymru, ac mae nifer y busnes newydd sy'n cael eu sefydlu ar ei uchaf ers dros ddegawd. Mae busnesau bach a chanolig yng Nghymru yn cyfrif am 99.3 y cant o fentrau yn ein gwlad, 62 y cant o gyflogaeth a 39.7 y cant o'r trosiant. Er mwyn tyfu, mae'n rhaid i fusnesau Cymru ddatblygu ac esblygu, mae'n rhaid iddyn nhw arloesi. Mae llywodraeth, y byd academaidd a darparwyr cyllid i gyd yn rhan o'r ecosystem honno. Dyna pam yr wyf i wedi cefnogi Creu Sbarc, menter genedlaethol newydd i hyrwyddo arloesi ac entrepreneuriaeth yma yng Nghymru. Cafodd y dull ei ddatblygu gan banel o safon uchel, dan gadeiryddiaeth Simon Gibson, ac mae'n deillio o gyfranogiad Cymru yn y rhaglen sbarduno entrepreneuriaeth ranbarthol a gynhaliwyd yn Sefydliad Technoleg Massachusetts. Amcangyfrifir y byddai cynfyfyrwyr Sefydliad Technoleg Massachusetts ac ecosystem Boston gyda'i gilydd yn gyfwerth â deuddegfed economi mwyaf y blaned. Mae Creu Sbarc yn strategaeth benodol ar gyfer Cymru sy'n gwneud entrepreneuriaeth ac arloesedd yn gyfrifoldeb pob rhanddeiliad, nid dim ond y Llywodraeth, ond hefyd arianwyr, corfforaethau mwy, y byd academaidd ac entrepreneuriaid, ac mae Creu Sbarc wedi edrych ar ffigyrau allweddol er mwyn amlinellu'r heriau sy'n wynebu Cymru.

Er y bydd rhai o'r rhain yn ddi-os yn heriol, hoffwn achub ar y cyfle cyfatebol a gosod uchelgais ar gyfer lle mae angen inni fod, a dyma yw hynny. Mae'n rhaid inni ymdrin â chyfraddau dechrau busnes llai na gweddill y DU, o'r 60 presennol fesul 10,000 i 120 fesul 10,000. Cyfradd y DU ar hyn o bryd yw 93 fesul 10,000. Mae angen inni hefyd weld cynnydd cymesur mewn ceisiadau patent o 3.3 y cant i 5 y cant. Mae angen inni annog datblygiad cymuned amrywiol o fuddsoddwyr 'angel'. Mae'n ffaith bod Cymru ar hyn o bryd yn cael llai nac 1.1 y cant o fuddsoddiad drwy'r rhwydwaith 'UK angel investment'. Mae angen inni hefyd gynyddu cyfraddau cychwyn busnesau ymhlith graddedigion Addysg Uwch o 0.3 y cant o boblogaeth y myfyrwyr i 1 y cant. Byddai hynny'n arwain at sefydlu 1,000 ychwanegol o fusnesau newydd bob blwyddyn. Byddai ymestyn y targed hwn hyd yn oed ymhellach i'r myfyrwyr hynny sydd ar hyn o bryd mewn addysg uwch, ac fe allem ni greu 1,000 o fusnesau newydd ychwanegol. Mae hynny'n agos at gynnydd o 1 y cant yn y stoc busnes yn ein gwlad. Mae angen hefyd inni gynyddu cyfran y cwmnïau twf yng Nghymru, y rhai hynny sydd wedi eu dosbarthu fel rhai sy'n tyfu, o 19 y cant i 30 y cant. Ac, yn olaf, mae angen inni gynyddu faint sy'n cael ei wario ar ymchwil a datblygu diwydiant, a gwneud hyn mewn cydweithrediad ag addysg uwch ac addysg bellach.

Dirprwy Lywydd, bydd angen inni fanteisio ar rym a dylanwad pob grŵp rhanddeiliaid a symud ymlaen gydag amcan ar y cyd. Dylai hwn fod yn amcan ar y cyd rhwng y Llywodraeth, addysg a busnesau, ac rwyf yn credu mai enghraifft wych o hyn ar waith oedd buddsoddiad £20 miliwn Llywodraeth Cymru yn yr Athrofa Ymchwil Gweithgynhyrchu Uwch yng Nglannau Dyfrdwy, sy'n canolbwyntio ar yr angen i edrych yn fanwl ar fasnacheiddio, gyda'r holl randdeiliaid yn cydweithio. Ond fel Llywodraeth, does gennym ni mo'r atebion i gyd ein hunain. Mae angen i entrepreneuriaid ac arweinwyr corfforaethol, y rhai sy'n gweithio mewn cyfalaf risg, yn ogystal â phobl allweddol o'r byd academaidd a'r Llywodraeth, gydweithio i wneud i hyn ddigwydd, ac mae'n rhaid i Creu Sbarc fod yn sbardun allweddol ar gyfer hyrwyddo entrepreneuriaeth arloesol yma yng Nghymru. 

Fel rhan o'r cydweithio hwn, rwy'n falch iawn o nodi bod NatWest wedi cytuno i roi dwy flynedd o gyllid er mwyn ariannu Prif Swyddog Gweithredol Creu Sbarc, Caroline Thompson. Mae entrepreneuriaid yn hanfodol er mwyn datblygu economi gref a chreu gwell swyddi a chefnogi buddsoddiad. Mae angen inni annog entrepreneuriaeth o oedran cynnar, drwy ennyn dyheadau a dealltwriaeth o entrepreneuriaeth. Mae gan feddylfryd entrepreneuraidd fanteision ar gyfer y rhai sydd nid yn unig yn cychwyn busnes ond hefyd y rhai hynny sy'n dechrau gweithio. Mae her allweddol amlwg ar gyfer ein busnesau mwy o faint ble mae mentergarwch mewnol yn elfen hanfodol er mwyn gwella cynhyrchiant drwy arloesi.

Busnes Cymru yw'r gwasanaeth cydnabyddedig ar gyfer entrepreneuriaid yma yng Nghymru. Mae'n cynnig cymorth ar gyfer darpar entrepreneuriaid, busnesau newydd a microfusnesau sydd eisoes yn bodoli a mentrau bach a chanolig drwy gyfrwng sawl ffynhonnell, gan gynnwys ar-lein, dros y ffôn a thrwy gyfrwng cynghorwyr busnes ymroddgar sy'n gweithio ar hyd a lled ein gwlad. Cyfeiriais gynnau at bwysigrwydd gwasanaeth Busnes Cymru yma yng Nghymru.