7. Dadl: Adolygiad Blynyddol y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol ar gyfer 2016-17

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:05 pm ar 12 Rhagfyr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Labour 6:05, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Fy ateb i chi yw hyn: Byddaf yn amddiffyn ac rwyf wastad wedi amddiffyn hawliau dynol. Dyna fy ateb i chi. Nid wyf yma i drafod Tony Blair. Rwyf yma i drafod yr hyn a ystyriaf  yn egwyddorion sylfaenol bywyd, ac un o'r rheini yw hawliau dynol.

Felly, rydym wedi gweld cynnydd mawr yn y gost o gyflwyno achosion diswyddo. Yn wir, os nad oes gennych chi £1,500 yn eich poced gefn, bydd gennych chi broblem enfawr yn dwyn achos o ddiswyddo annheg. A'r Llywodraeth Geidwadol a sicrhaodd mai dyna fyddai ei angen arnoch chi. Felly, rwy'n credu bod angen i Gymru fod yn effro i lastwreiddio hawliau yn ystod ac ar ôl Brexit, a bydd goruchwyliaeth y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yn aruthrol bwysig yn hynny o beth. Ni allwn fforddio syrthio y tu ôl i Ewrop, ac mae rhybuddion. Wrth i'r DU ymrafael â thrafodaethau Brexit—a bu hynny'n ymrafael fawr—mae'r Comisiwn Ewropeaidd wedi bod yn trafod pecyn newydd o hawliau i wella'r cydbwysedd bywyd-gwaith gyda'r undebau llafur a sefydliadau cyflogwyr. Mae'n cynnwys gwyliau gofalwyr, gweithio hyblyg a mwy o amddiffyniad i famau newydd rhag cael eu diswyddo. Y gwir amdani yw, y tu allan i'r UE, y bydd yn rhaid inni ymladd yn galetach am hawliau newydd ac yn galetach i amddiffyn y rhai sydd eisoes yn bodoli. Ond dylem fod yn uchelgeisiol. Gallwn ni fod yn dangnefeddwyr. Rhaid inni beidio â llusgo ar ei hôl hi beth bynnag arall sy'n digwydd mewn rhannau eraill o'r DU.

Mae Julie—na, Jane o bosibl—eisoes wedi sôn am y ffaith bod staff benywaidd yn ystod ac ar ôl beichiogrwydd yn dioddef yn anghymesur. Mae tystiolaeth bod bron un o bob pum dyn sy'n gwneud penderfyniadau ynglŷn ag adnoddau dynol yn amharod i gyflogi menywod ifanc sydd efallai'n mynd i gael plant, er ei bod yn anghyfreithlon ystyried y ffactor honno wrth recriwtio. Cafwyd arolwg YouGov o 800 o bobl sy'n gwneud penderfyniadau adnoddau dynol, a chanfuwyd bod un o bob 10 aelod o staff adnoddau dynol benywaidd yn gyndyn i gyflogi menywod yn eu 20au a'u 30au. Dywedodd chwarter y bobl sy'n gwneud penderfyniadau eu bod nhw'n gweithio i gwmnïau sy'n ystyried a yw menyw yn feichiog neu a oes ganddi blant ifanc wrth wneud penderfyniad ynghylch dyrchafiad, a dywedodd Carole Easton, Prif Weithredwr yr Ymddiriedolaeth Menywod Ifanc, sy'n cynrychioli menywod rhwng 16 a 30 mlwydd oed sydd ar gyflog bychan neu ddim cyflog, ac a gomisiynodd yr arolwg, ei bod hi'n sefyllfa syfrdanol, ac yn wir, yn gwbl syfrdanol.

Rwyf eisiau gorffen trwy ddweud fy mod i'n datgysylltu fy hun yn llwyr ac yn gyfan gwbl o'r holl sylwadau a wnaed gan UKIP yma heddiw. Ni wnaf i ddim aros yn dawel, oherwydd aros yn dawel a ganiataodd anghyfiawnder a thramgwyddo hawliau dynol yn y lle cyntaf.