Part of the debate – Senedd Cymru am 6:12 pm ar 12 Rhagfyr 2017.
Rwy'n derbyn y pwynt hwnnw, ond rwyf yn credu y dylai'r Aelod sylweddoli hefyd bod rhai o effeithiau cyni ar allu pobl sy'n byw yn annibynnol, er enghraifft, gydag anabledd ac ati, yn cael effaith fawr iawn ar y gwasanaethau hynny sydd eu hangen arnynt. Ond rwy'n fwy na pharod i weithio gydag ef i ddod o hyd i unrhyw feysydd lle mae'n credu y gallwn ni fuddsoddi er mwyn arbed, oherwydd mae hynny o ddiddordeb mawr i ni.
Ond, fel y dywedais, amlygodd Jane Hutt yn briodol iawn pam bod angen dull integredig i roi terfyn ar bob math o drais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol, o'r arweinyddiaeth hyd at y gweithwyr rheng flaen. Mae hyn yn blaenoriaethu'r materion ac yn dod â nhw i olau dydd, gan ei gwneud hi'n gyfrifoldeb pawb yma yng Nghymru yn ddiwahan.
Tynnodd Mohammad Asghar sylw hefyd at fater Islamoffobia, ac rwy'n rhannu ei bryderon ynghylch hyn ac yn rhoi croeso gwresog iawn i'w farn ynghylch darparu cydlyniant cymunedol ehangach mewn rhai o'r syniadau a amlinellodd.
Rydym yn cefnogi gwelliant 3, ond dylem fod yn glir y gwnaed camau breision i gynyddu hyder dioddefwyr i ddod ymlaen a gwneud adroddiad. Roedd nifer y troseddau casineb a gofnodwyd yng Nghymru yn 2016-17 22 y cant yn fwy na'r flwyddyn flaenorol. Ond mae rhan o'r cynnydd o 22 y cant yn ganlyniad i gynnydd yn y cyfraddau adrodd. Mae hyn yn adlewyrchu faint o waith a wnaed gan Lywodraeth Cymru, yr heddlu, y trydydd sector a'n partneriaid i annog dioddefwyr i ddod ymlaen. Mae cynnydd i'w groesawu, oherwydd fe wyddom o waith ymchwil nad yw bron 50 y cant o droseddau casineb yn cael eu dwyn i sylw'r awdurdodau. Fodd bynnag, mae'n debygol iawn bod rhan o'r cynnydd hwnnw oherwydd cynnydd gwirioneddol yn y troseddau casineb adeg refferendwm yr UE ac yn dilyn yr ymosodiadau terfysgol a fu yn ystod y cyfnod adrodd. Rwy'n credu bod Mohammad Asghar wedi amlinellu rhai o'r problemau yn fedrus iawn.
Mae Llywodraeth Cymru yn parhau'n ymrwymedig i amddiffyn a chefnogi dioddefwyr troseddau casineb, trais a cham-drin. Byddwn yn parhau i gyflawni ein fframwaith gweithredu gyda'n partneriaid ledled Cymru. Hoffwn i dynnu sylw at ymyriad Neil McEvoy. Wrth gwrs, rydym eisiau gweithio gyda phawb sy'n dioddef unrhyw fath o drosedd casineb, trais a cham-drin ble bynnag y bônt a ble bynnag y maent yn digwydd yng Nghymru.
Rydym yn cefnogi gwelliant 4. Mae'r egwyddor datblygu cynaliadwy yn Neddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn cynnwys gofyniad yn ei bum ffordd o weithio ar i gyrff cyhoeddus gynnwys pobl yn eu holl amrywiaeth ym mhopeth a wnânt. Felly, mae'n gwbl gydnaws â fframwaith ac ysbryd presennol y Ddeddf bod deialog ystyrlon rhwng cymunedau, unigolion a'u gwasanaethau cyhoeddus yn ddisgwyliedig wrth ymgorffori gwaith y Comisiwn. Mae gwaith y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yn cyfrannu mewn modd uniongyrchol iawn at yr amcanion o greu Cymru fwy cyfartal, Cymru o gymunedau cydlynus a Chymru fywiog ei diwylliant ble mae'r Gymraeg yn ffynnu. Ond, oherwydd eu cyd-ddibyniaeth, mae hefyd yn amlwg yn hanfodol gwneud cynnydd tuag at y nodau hyn i gyd gyda'i gilydd.
Rwy'n cloi'r ddadl hon drwy ddiolch unwaith eto i'r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol. Ers y 10 mlynedd diwethaf, mae'r Comisiwn wedi gweithio ochr yn ochr â'r sector cyhoeddus, y sector preifat a'r trydydd sector i fynd i'r afael ag anghydraddoldeb ac anghyfiawnder yng Nghymru. Flwyddyn ar ôl blwyddyn, mae'r Comisiwn wedi darparu ei raglen waith benodol a pherthnasol i adlewyrchu tirwedd wleidyddol, gyfreithiol a chymdeithasol unigryw Cymru. Mae'r Comisiwn yn gyfaill beirniadol i Gynulliad Cenedlaethol Cymru—yma i'n harwain ni i gyd a sicrhau newid cadarnhaol. Edrychaf ymlaen at weithio gyda'r Comisiwn yn y dyfodol ac i barhau â'n perthynas gadarnhaol a chynhyrchiol iawn. Diolch.