Mae'n bleser gennyf ymateb a chyfrannu i'r ddadl bwysig hon, ac i symud y gwelliannu yn enw Rhun ap Iorwerth.

Mae'n sicr yn wir fod yna ddiffyg buddsoddiad dybryd wedi bod yn rhwydwaith hewlydd Cymru. Mae'r ffigyrau'n dangos hynny'n glir. Ers 2011, er enghraifft, mae'r gwariant ar hewlydd yng Nghymru wedi gostwng £32 miliwn, ac a dweud y gwir, os rydym ni'n edrych, er enghraifft, ar hewlydd lleol, mae'r sefyllfa hyd yn oed yn waeth. Yn y flwyddyn 2012, cyfanswm y gwariant ar hewlydd lleol trwy Gymru oedd £362 miliwn, ac mae hynny wedi gostwng yn y flwyddyn y mae gennym ni'r ffigyrau cyfredol, mwyaf diweddar amdanyn nhw i £209 o filiynau. Felly, mae hynny'n ostyngiad mewn pedair blynedd o bron i hanner—42 y cant. Ac os rydym ni'n cymharu hynny, Llywydd, gyda'r sefyllfa yn yr Alban, er enghraifft, mae wedi aros yr un peth. Felly, nid oes unrhyw esgusodion fan hyn. Os rydym ni'n cymharu â Lloegr, gyda llaw, mae yna gynnydd wedi bod dros yr un cyfnod—bron i £800 miliwn, sy'n gyfystyr â chwarter o'r cyfanswm. Bu 25 y cant o gynnydd, felly, yn Lloegr, o gymharu â bron haneru cyfanswm y gwariant ar hewlydd lleol yng Nghymru.

Gadewch i mi fod yn gwbl glir ynglŷn a phwysigrwydd hyn, oherwydd fel roedd wedi cael ei nodi mewn erthygl diweddar gan Ifan Morgan Jones ar nation.cymru, mae hwn yn effeithio ar ddinasyddion Cymru, ac, a dweud y gwir, mae'n effeithio, weithiau, yn y ffordd mwyaf trasig posib: 723 o ddamweiniau sydd wedi bod ar yr A487 dros gyfnod o 10 mlynedd, a hynny yn uniongyrchol o ganlyniad i'r ffaith bod gyda ni rwydwaith hewlydd yng Nghymru sydd ddim yn ffit ar gyfer y ganrif ddiwethaf, heb sôn am y ganrif yma, a dweud y gwir. Mae'n warthus. I unrhyw un sydd wedi ceisio teithio o dde ein gwlad i ogledd ein gwlad, mae e'n sgandal; mae e'n warth cenedlaethol, a dweud y gwir, ac mae hynny yn cael ei adlewyrchu yn y ffigyrau ar gyfer damweiniau. Mi oedd yna ostyngiad cyson yn y nifer o farwolaethau ar hewlydd Cymru dros flynyddoedd lawer, hyd at y flwyddyn 2010, lle cyrhaeddwyd y ffigwr o 89 o farwolaethau, sef y ffigwr isaf erioed. Ers hynny, mae wedi dechrau cynyddu eto, ac mae wedi bod yn weddol gyson nawr am rhai blynyddoedd, oddeutu 100 i 103, rydw i'n credu, ar gyfer y blynyddoedd diwethaf y mae gyda ni ffigyrau ar eu cyfer hyd yma.