Part of the debate – Senedd Cymru am 4:58 pm ar 10 Ionawr 2018.
Wel, rwy'n cytuno. Cytunaf yn llwyr ei fod yn drychineb llwyr o ran llygredd aer nad ydym, ar hyn o bryd, yn gweld trydaneiddio cyn belled ag Abertawe, ond credaf fod nifer y bobl y gellir eu cludo ar drafnidiaeth gyhoeddus yn llawer iawn mwy na'r nifer y gellir eu cludo ar y ffordd. Mae'n costio tua'r un faint o arian i adeiladu milltir o ffordd ag y mae'n ei gostio i adeiladu milltir o reilffordd, ac eto bydd wyth i 20 gwaith yn fwy o bobl yn elwa ar y rheilffordd newydd nag a fydd yn elwa ar y ffordd. Felly, yn amlwg, mae'n llawer mwy costeffeithiol i fuddsoddi mewn ffyrdd. Mae'n ddrwg gennyf—mewn rheilffyrdd. Mewn rheilffyrdd.
Rwy'n credu bod gwelliant 3 yn adlewyrchu fy siom ei bod yn ymddangos bod Llywodraeth Cymru yn dymuno buddsoddi ei holl ofyniad benthyca mewn un prosiect ffordd, ar draul y metro a'r holl ffurfiau eraill ar drafnidiaeth gyhoeddus, a dulliau eraill o drafnidiaeth y gallem fod yn defnyddio'r arian hwnnw ar eu cyfer. Felly, credaf fod yn rhaid inni edrych ar hyn gyda gweledigaeth newydd.
Pan fo hyd yn oed yr RAC, y lobi moduro, yn dod i'r casgliad fod rhyw fath o system talu wrth fynd yn anochel, ac mae'r rhesymeg economaidd dros godi tâl am ddefnyddio ffyrdd yn gymhellol, rwy'n credu bod y dynfa tuag at newid yn anorchfygol. Ac mae galw'n syml ar Lywodraeth Cymru i wario mwy o arian ar atgyweirio'r ffyrdd yn edrych ar hyn drwy'r pen anghywir i'r telesgop. Mae'n galondid clywed Chris Grayling yn awgrymu y dylid codi tâl ar gerbydau nwyddau trwm mewn system dalu wrth y filltir, er ei bod yn siomedig ei fod wedi arswydo rhag y syniad y dylem ddogni'r defnydd o geir ar ein ffyrdd prysur. Rhaid inni gael ffordd wahanol o edrych ar bethau, ac mae angen inni gael llawer mwy o gymhellion i gludo nwyddau trwm ar y rheilffyrdd yn hytrach nag ar y ffordd. Nawr, buaswn yn arbennig o awyddus i glywed cynlluniau Llywodraeth Cymru ar gyfer sicrhau'r newid moddol i dynnu nwyddau oddi ar y ffyrdd a'u rhoi ar reilffyrdd lle bo modd, oherwydd mae'n amlwg mai dyma sy'n gwneud fwyaf o niwed ac yn cyfrannu leiaf at dagfeydd, a'r difrod y maent yn ei achosi i'n ffyrdd.