Part of the debate – Senedd Cymru am 1:38 pm ar 16 Ionawr 2018.
Ysgrifennydd y Cabinet, mae'n amlwg bod materion moesegol ac ymarferol iawn yn y fan yma, a hoffwn i fynd i'r afael â nhw. Rydym ni'n gwybod am hanes Carillion. Rydym ni wedi ei drafod yn y Siambr hon o ran ei wrthwynebiad i undebau llafur, ei gosbrestru a'i ymosodiadau ar delerau ac amodau gweithwyr, ac mae hwnnw'n fodel sydd yn amlwg wedi cyfrannu at ei gwymp presennol. Rwy'n siŵr y byddwch chi'n cytuno â mi ei fod yn arwydd i'w groesawu fod Llywodraeth y DU bellach yn ymchwilio i gyfarwyddwyr Carillion. Rwy'n siŵr eich bod chi hefyd yn cytuno â mi bod angen i'r ymchwiliad hwnnw fynd ymhellach, i'r bancwyr sydd wedi mentro cefnogi'r cwmni ac, yn wir, Gweinidogion y Llywodraeth sydd wedi bod mor awyddus i lenwi pocedi'r cyfranddalwyr a'r cyfarwyddwyr ag amcanion a chontractau pan oedd rhybuddion clir wedi dod i'r amlwg. A fyddech chi'n cytuno â mi mai'r peth pwysicaf yw hyn: mae gennym ni nifer o gwmnïau yng Nghymru, llawer ohonyn nhw mewn gwirionedd yn masnachu yn Lloegr hefyd, y mae'n bosibl nawr na fyddan nhw'n cael eu talu ac efallai y byddan nhw mewn perygl o fynd i'r wal, a bod gweithwyr y mae eu cronfeydd pensiwn wedi eu dwyn oddi arnynt, a bod angen inni archwilio effaith y cwmnïau penodol hynny ar economi Cymru ac yn enwedig pa gymorth y gallwn ni ei roi?
Ond o ran y cwestiwn moesegol, onid yw'n ffaith bod gennym ni fodel economaidd sydd yn y bôn yn cyfyngu'r elw i'r ychydig, drwy ddwyn cronfeydd pensiwn y gweithwyr a bod disgwyl i'r cyhoedd, yn y pen draw, eu hachub, a'n bod ni'n gallu bod mor ddiolchgar nad yw Llywodraeth Cymru wedi dilyn y trywydd arbennig hwnnw?