Part of the debate – Senedd Cymru am 3:56 pm ar 16 Ionawr 2018.
Diolch ichi am y sylwadau. Rydych chi wedi dangos diddordeb cyson yn y maes hwn, yn ffurfiol ac yn anffurfiol mewn sgyrsiau a gawsom. Rwy’n meddwl mai’r pwynt cyntaf y byddwn yn ei wneud yw, er yr holl feirniadaeth i Wasanaeth Gwybodeg GIG Cymru, eu bod wedi cyflawni nifer o bethau yr ydym yn falch iawn ohonynt. Os ydych chi'n meddwl am yr ymateb o ran diogelwch, y gwahaniaeth lle rydym wedi buddsoddi mewn system a ddarparwyd ganddyn nhw, os ydych yn meddwl am Dewis Fferyllfa, eu bod wedi creu hynny ac yna ei ddarparu mewn partneriaeth â’r gwasanaeth, bydd yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol, ac, a dweud y gwir, bydd yn yr union le hwn o ddefnyddio gwybodaeth yn well rhwng gweithwyr gofal iechyd proffesiynol, a newid y pwynt ffocws lle gall pobl fynd a chael y cyngor hwnnw a chefnogaeth hefyd.
Felly, hyd yn oed gyda’r pethau cadarnhaol y maen nhw wedi’u gwneud, mae'n deg adlewyrchu ar fannau lle rydym yn credu y gallen nhw wneud yn well. Rwy’n cydnabod y sylwadau sydd yn yr adroddiad ac yn adroddiad Swyddfa Archwilio Cymru ac mewn awgrymiadau eraill hefyd, ynghylch a oes ganddyn nhw'r gallu a'r capasiti, fel y'u cyfansoddir ar hyn o bryd, i wneud popeth y mae arnom angen iddyn nhw ei wneud. Wel, nid wyf yn meddwl y byddai'n deg dweud bod ganddyn nhw, oherwydd byddai hynny’n rhoi disgwyliadau annheg, rwy’n meddwl, ar Gwasanaeth Gwybodeg GIG Cymru, fel y mae ar hyn o bryd, i wneud popeth yr hoffem iddyn nhw ei wneud o ran buddsoddi mewn TG a rhyddhau ei allu i drawsnewid y ffordd yr ydym yn darparu gwasanaethau a’r ffordd y mae dinasyddion eu hunain yn ymgysylltu â gwasanaethau iechyd a gofal.
Ac rwyf hefyd yn cydnabod y pwyntiau ynghylch llywodraethu a meddwl eto ynghylch a yw yn y lle iawn, a allem wneud mwy, a meddwl am sut i ryddhau’r llywodraethu hwnnw. Rwyf wedi dweud o'r blaen fy mod yn bwriadu gwneud hyn, ac yn ddefnyddiol nid yw'r adroddiad wedi dweud bod angen inni wneud rhywbeth gwahanol; mae angen inni barhau i edrych ar y gallu, y capasiti hwnnw, a ble y mae: faint ddylai fod yn fewnol o fewn NWIS, faint ddylai fod yn gweithio gyda phartneriaid eraill, a faint ddylai fod yn bartneriaeth ffurfiol. Oherwydd ni allwn esgus y gallwn wneud hynny i gyd mewn un lle. Os ceisiwn wneud hynny, rwy’n meddwl y byddwn yn methu. Mae'n rhaid iddi fod yn bartneriaeth wahanol, ac rydym yn mynd i orfod gosod yr uchelgeisiau hynny a gosod blaenoriaeth i ni ein hunain, a gallai hynny olygu bod angen inni edrych eto ar ddarparu adnoddau i’r maes hwn, yn ogystal, wrth gwrs, â’r llywodraethu a’r goruchwylio, ar gyfer Aelodau, pobl yn y gwasanaeth iechyd, yn y system gofal, ac wrth gwrs yma yn y Llywodraeth hefyd.