Part of the debate – Senedd Cymru am 5:36 pm ar 16 Ionawr 2018.
Yn lled ddiweddar, cafodd fy nghanolfan ieuenctid leol ei chau gan Gyngor Llafur Caerdydd. Felly, yn awr, os cerddwch o gwmpas fy ardal i, byddwch yn gweld —[Torri ar draws.] Mae rhai pobl ar fy llaw dde yn y grŵp Llafur mewn gwirionedd yn chwerthin ar y datganiad hwnnw, ac mae hynny'n gywilyddus. Os ydych yn dod —. Gwnaf ddatgan buddiant; rwy'n gynghorydd yng Nghyngor Caerdydd. Os cerddwch o amgylch fy nghymuned i, erbyn hyn byddwch yn gweld pobl ifanc ar y strydoedd. Ar adegau eraill, yn y gorffennol, byddent yn y ganolfan ieuenctid, a gafodd ei chau gan y Blaid Lafur.
Os cerddwch o amgylch canol y ddinas, byddwch yn gweld mwy a mwy o bobl ddigartref—mwy a mwy. Cyflwynodd y weinyddiaeth yr oeddwn yn ddirprwy arweinydd arni farsialiaid tacsis oherwydd y nifer o sefyllfaoedd ymfflamychol ac o wrthdaro treisgar sy'n deillio o anghydfodau dros safleoedd tacsis. Rydym yn clywed, yr wythnos hon, yn y ddinas hon yn awr, fod marsialiaid tacsi yn cael eu diddymu. Felly bydd canol y ddinas yn lle llai diogel, a bydd yn arbennig o anodd i bobl o wahanol alluoedd corfforol gael tacsi, ac maen nhw eisoes yn cael amser anodd iawn, iawn.
Caiff gwasanaethau eu gwasgu fwy a mwy, a beth sydd ar gael? Mwy o'r un peth. Mwy o'r un peth— flwyddyn ar ôl blwyddyn. Nid yw llywodraeth leol yn cael digon o barch, ac yn sicr nid yw'n cael digon o gyllid. Rwy'n gwrando ar y dadleuon hyn yn y Siambr hon. Rwy'n edrych ar sut y mae'r Llywodraeth yn gwario ei harian. Y llwybrau du, gwneud ymgynghorwyr yn gyfoethog, bron, gyda'r nifer a gyflogir. Mae, a bu, gwastraff y Llywodraeth hon yn enfawr. Ac eto, bydd y cynghorau'n dioddef.
Nid ydym yn dweud bod cynghorau yn gwbl ddi-fai chwaith. Os edrychwch ar nifer o'r cynghorau yng Nghymru, maen nhw'n talu cyflogau enfawr o dros £100,000 i swyddogion. Edrychwch ar gomisiynwyr yng Nghymru. Llesiant cenedlaethau'r dyfodol, er enghraifft. Mae'r adran gyfan honno yn gwario miliynau. Ar beth? Nid wyf yn credu bod unrhyw un yn gwybod mewn gwirionedd. Ac mae gan y Blaid Lafur ymgyrch fawr i drefnu contractau allanol—yn enwedig i elusennau preifat—a hithau'n gwrthod ariannu llywodraeth leol, gyda chynghorwyr sy'n atebol yn ddemocrataidd. Bob blwyddyn. Bob blwyddyn, mae'r Llywodraeth hon yn condemnio'r cynghorau ar hyd a lled Cymru, ac nid yw hynny'n iawn.