Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg – Senedd Cymru am 1:43 pm ar 31 Ionawr 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 1:43, 31 Ionawr 2018

Rydw i'n siwr eich bod yn deall y rhwystredigaeth, oherwydd mae clywed Gweinidog yn dweud bod yn rhaid i ni weld beth yw'r sefyllfa heddiw, bedair blynedd a hanner ar ôl i adroddiad ddweud bod angen gweithredu ar fyrder, yn peri rhwystredigaeth, mae'n rhaid i mi ddweud. 

Nawr, wrth gwrs, nid yw'n bosibl symud ymlaen yn ystyrlon i gyrraedd y nod yr ydym yn ei rannu rydw i'n siwr o safbwynt miliwn o siaradwyr Cymraeg a rôl y gyfundrefn addysg yn hynny, heb fod y gweithlu addas yn y ei le o safbwynt y gallu i ddarparu'r addysg angenrheidiol yna. Rydw i'n mynd i gyfeirio at adolygiad Aled Roberts, wrth gwrs, i'r cynlluniau strategol addysg Gymraeg a oedd yn dweud yn gwbl glir: 

'Rhaid holi pa bwrpas sydd i gynllunio ar gyfer twf sylweddol ar gyfer addysg cyfrwng Cymraeg a dwyieithog...heb bod penderfyniadau brys yn cael eu cymryd ar hyfforddi rhagor o athrawon newydd sydd yn medru’r Gymraeg, yn arbennig yn y sector uwchradd.' 

Nawr, rydym ni'n gwybod bod 6 y cant o'r holl weithlu addysg yng Nghymru yn medru'r Gymraeg ond ddim yn dysgu drwy gyfrwng y Gymraeg neu yn dysgu Cymraeg. Felly, beth mae'r Llywodraeth yma am wneud i roi'r grŵp yna o addysgwyr ar waith yn y maes yma? Rydym ni hefyd yn gwybod, wrth gwrs, fod 80 y cant o'r myfyrwyr sydd ar gyrsiau ymarfer dysgu wedi dod drwy'r system addysg yng Nghymru ac, felly, os nad ydyn nhw wedi bod yn rhan o addysg ddwyieithog, maen nhw fod wedi cael 10 mlynedd o wersi Cymraeg. Ocê, mae yna ddiffygion ail iaith ond mi ddylai fod yna sail fanna hefyd i fod yn manteisio ar ddatblygu gweithlu galluog o safbwynt addysg Gymraeg yn y cyd-destun yna. Felly, a gaf i ofyn sut ydych chi am ddefnyddio ac adeiladu ar y sgiliau ieithyddol yna a phryd welwn ni gynllun gweithlu addysg Gymraeg yn cael ei gyflwyno a'i weithredu oherwydd, hebddo fe, fydd dim gobaith cyrraedd miliwn o siaradwyr?