3. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid: Cynllun Gwaith Polisi Treth 2018, gan gynnwys Trethi Newydd

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:39 pm ar 13 Chwefror 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Labour 3:39, 13 Chwefror 2018

(Cyfieithwyd)

A gaf i groesawu penderfyniad Ysgrifennydd y Cabinet i roi prawf ar y pŵer newydd gyda'r dreth tir gwag? Mae'n ddefnyddiol gwybod bod ardoll safleoedd gwag Gweriniaeth Iwerddon yn cynnig man cychwyn defnyddiol ar gyfer treth o'r fath yng Nghymru. A fyddai'n cytuno y gallai treth o'r fath wneud rhywbeth i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau cynyddol mewn cyfoeth, a'r ffordd y caiff ei ddosbarthu, ac mae'r anghydraddoldeb hynny i'w weld yn glir yn y mater o fancio tir? Rwy'n deall, wrth gwrs, mai'r cam cyntaf yw sicrhau pŵer gan San Steffan. Meddwl ydw i, tybed a yw'r trafodaethau wedi digwydd ar lefel swyddogol neu weinidogol gyda Llywodraeth y DU ynghylch y pedwar cynnig treth, gan gynnwys y dreth dir gwag, i baratoi'r ffordd er mwyn ar y cyhoeddiad heddiw. Rwy'n meddwl ei bod yn bwysig cydnabod y bydd treth tir gwag yn helpu i roi sylw i'r angen i sicrhau tir gwag ar gyfer tai. Rwy'n siŵr y bydd hyn yn cael ei groesawu gan awdurdodau lleol a landlordiaid cymdeithasol cofrestredig, sy'n ceisio diwallu anghenion tai lleol. A yw unrhyw waith mapio neu samplu tir gwag wedi ei gynnal, ar sail peilot neu ehangach yng Nghymru, i nodi cwmpas a maint y tir a allai fod yn ddarostyngedig i'r dreth hon?

Rwy'n croesawu hefyd ei ymrwymiad i weithio ar dreth plastig tafladwy annibynnol yng Nghymru. Rwy'n gwybod yn sicr y caiff hon ei chroesawu gan Jones Dairies yn fy etholaeth i, sydd eisoes wedi cofleidio neges Blue Planet, ac wedi gweld cynnydd o 500 yn nifer y poteli llaeth a archebwyd dros yr wythnos ddiwethaf, i'w dosbarthu gan y lorïau llaeth sy'n dod lawr fy stryd i yn dawel fach yn gynnar yn y bore. Mae'n bwysig iawn ein bod yn darparu mwy o wybodaeth—fel y dywedwch, mae'r cyhoedd wedi croesawu'r neges hon—fel y gall yr alwad am dystiolaeth gynnwys y rhai sydd eisiau cymryd rhan, fel Chris Jones o'r llaethdy yn fy etholaeth.

Yn olaf, a gaf i groesawu ei ymrwymiad i edrych ar y rhagolygon ar gyfer ardoll gofal cymdeithasol? A wnaiff ymrwymo ei hun neu, yn wir, y Gweinidog Huw Irranca-Davies i gyflwyno adroddiad i'r Cynulliad ar y model yswiriant cymdeithasol gwell hwn? Rwy'n deall y disgwylir adroddiad ym mis Mai. Rwy'n credu, Ysgrifennydd y Cabinet, y gall bwrw ymlaen â hynny fod yn ymateb pwysig iawn i'r arolwg seneddol ar iechyd a gofal cymdeithasol. Ochr yn ochr â'i dreth tir gwag arfaethedig ac, yn wir, ei waith ar dreth plastig tafladwy, rwy'n credu y bydd hyn i gyd yn dangos bod Cymru ar flaen y gad o ran diwygio cymdeithasol blaengar.