Ddoe, clywsom am argymhellion diweddaraf y Cyd-bwyllgor Gweinidogion (Negodiadau'r UE) ynglŷn â'r gweinyddiaethau datganoledig. Siomedig oedd clywed gan Ysgrifennydd y Cabinet—er ei fod am fod yn adeiladol a chadarnhaol—pan ddywedodd eu bod wedi mynd i gyfarfod o'r Cyd-bwyllgor Gweinidogion ac nad oedd papur wedi'i roi cyn yr argymhellion, sef argymhellion, wrth gwrs, sydd â bwriad anffodus i ganoli gyda phŵer feto dros gyfrifoldebau allweddol sydd wedi'u datganoli. Ac wrth gwrs, mae hyn wedi ein harwain i symud ymlaen gyda'n Bil parhad, er bod Ysgrifennydd y Cabinet yn gobeithio y gallai negodiadau ein symud yn ein blaenau, fel na fyddai wedi bod angen hynny pe bai ein gwelliannau, a gwelliannau Llywodraeth yr Alban yn wir, wedi'u derbyn. Ond rwy'n credu bod hon yn enghraifft o pam y mae'n rhaid inni edrych ar y cysylltiadau rhynglywodraethol hyn a pha mor siomedig yw hi nad ydynt yn fwy cadarn ar yr adeg bwysig hon.

Rwyf am ddweud—a gobeithio y bydd yn ddefnyddiol—i roi fy nhystiolaeth a fy mhrofiad o fod yn gyn-aelod, fel Gweinidog, o Gyd-bwyllgor Gweinidogion Ewrop, sydd wrth gwrs—a chredaf fod Ysgrifennydd y Cabinet wedi cydnabod hyn hefyd—wedi bod yn fodel adeiladol iawn. Oherwydd o ran Cyd-bwyllgor Gweinidogion Ewrop, a oedd yn ddigwyddiad rheolaidd a fynychwn gyda Gweinidogion o Lywodraeth yr Alban, Gweithrediaeth Gogledd Iwerddon a chyda Gweinidogion Llywodraeth y DU, roedd ein swyddogion i gyd yn cyfarfod ymhell cyn y cyfarfodydd hyn, câi agendâu eu cynllunio ac yn aml caem gyfarfodydd tairochrog a dwyochrog cyn y cynhelid y Cyd-bwyllgor Gweinidogion. Ac wrth gwrs, roeddem yn trafod materion fel paratoadau ar gyfer y Cyngor Ewropeaidd sydd i ddod a materion o bwys pan oedd Llywodraeth y DU yn gofyn am ein barn, fel gweinyddiaethau datganoledig, am effaith materion yr agenda. Credaf fod llawer i'w ddysgu o hynny. Pam nad yw'r model hwnnw'n cael ei fabwysiadu ar gyfer y Cyd-bwyllgor Gweinidogion (Negodiadau'r UE) yn ogystal—eich Cyd-bwyllgor Gweinidogion negodiadau Ewropeaidd hollbwysig?

Hefyd, rhaid imi ddweud, yn ystod ein hamser fel aelod yn Ewrop, yn aml gofynnid i Weinidogion gweinyddiaethau datganoledig fynd i gynghorau'r UE. Ac ar un adeg, hyd yn oed, cofiaf mai fi oedd yr unig Weinidog a oedd ar gael o wledydd y DU oherwydd bod etholiad cyffredinol yn y DU. Felly, roeddent yn hapus iawn—Llywodraeth y DU—i mi, fel Gweinidog addysg, fynd i gyngor addysg ar ran yr aelod-wladwriaeth, sef Llywodraeth y DU wrth gwrs. Rhaid inni ddysgu o hynny. Pam na allwn adeiladu ar y cysylltiadau da, cadarnhaol a llawn parch a ddatblygwyd?

Felly, hoffwn groesawu'r adroddiad, yn enwedig yr argymhellion ynghylch cyfarfod llawn y Cyd-bwyllgor Gweinidogion. Rhaid inni ei gryfhau, ond mewn gwirionedd rhaid inni wneud iddo weithio hefyd. Ddoe, rwy'n credu, dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet nad oeddent wedi cyfarfod ers llawer iawn o fisoedd—cafodd cyfarfodydd eu gohirio ac ni threfnwyd rhai eraill. Dyma'r union sefyllfa na ddylem fod ynddi yn awr. Mae angen inni wneud iddi weithio. Mae pob un o'r argymhellion a wnaed gan y pwyllgor mor bwysig yn yr ystyr y dylai gael pwerau i wneud penderfyniadau; ni all fod yn siop siarad yn unig. Ni all fod yn rhywbeth—. Caiff y digwyddiadau hyn eu rheoli ymlaen llaw, yn amlwg, o ran dod â phobl allweddol—Prif Weinidogion—at ei gilydd, ond dylai gael y math hwnnw o rym i wneud penderfyniadau. Dylai allu pwyso ar fecanweithiau anghydfod annibynnol, mecanweithiau dyfarnu a chyflafareddu yn ogystal.

Roedd hi'n ddiddorol, yn y dystiolaeth gan Rhodri Morgan—ac rwy'n ddiolchgar iawn i'r Cadeirydd am gydnabod y cyn-Brif Weinidog yn ei ragair—oherwydd fe ddywedodd Rhodri hefyd y dylai fod mecanwaith dyrannu adnoddau annibynnol, mecanwaith annibynnol mewn anghydfod ynghylch dyrannu adnoddau. Wel, roedd hynny'n hollbwysig wrth gwrs. Dywedodd Gerry Holtham fod hynny'n hollbwysig yn ei argymhellion yng nghomisiwn Holtham. Mewn perthynas ag anghydfod ynghylch dyrannu adnoddau, gwyddom fod hynny'n hollbwysig. Efallai eich bod wedi trafod hynny ac yn teimlo na allech fynd mor bell â hynny o ran y pwyllgor.

Felly, credaf fod 'Diogelu Dyfodol Cymru'—. Wrth gwrs, rydym yn aml yn mynd yn ôl at hynny; nid oes llawer o amser ers y Papur Gwyn hwnnw a ddatblygwyd rhwng Llywodraeth Cymru a Phlaid Cymru wrth gwrs. Roedd yn amlwg iawn bryd hynny fod angen set newydd o gysylltiadau cadarn, tryloyw ac atebol ar lefel y DU. A Chyngor y Gweinidogion, wrth gwrs, yw'r ffordd ymlaen, ac wrth gwrs roedd ein Prif Weinidog eisoes wedi awgrymu y dylem gael y trefniant hwnnw, y trefniant rhynglywodraethol hwnnw.

Felly, hoffwn ddweud heddiw mai adroddiad trawsbleidiol yw hwn, ac rwy'n siŵr y byddwn yn ei gymeradwyo ac y bydd cefnogaeth gref gan Lywodraeth Cymru. Rydym wedi ymrwymo iddo; beth am Lywodraeth y DU? Ble roedd Ysgrifennydd Gwladol Cymru? Sut rydych chi am—? Sut rydym ni—? Nid chi'n unig; nid Llywodraeth Cymru yn unig. Sut rydym ni fel Cynulliad, fel Senedd, yn mynd i sicrhau bod symud ymlaen ar hyn? Wrth gwrs, gallwn wneud y cam cyntaf drwy sicrhau cynhadledd y Llefaryddion i fwrw ymlaen â'r argymhellion pwysig yn yr adroddiad hwn.