Part of the debate – Senedd Cymru am 3:56 pm ar 7 Mawrth 2018.
Diolch i'r Cadeirydd am ei datganiad y prynhawn yma. Hoffwn hefyd ddiolch i staff y pwyllgor am helpu i drefnu'r ymchwiliad a'r tystion sydd wedi ymddangos ger ein bron hyd yn hyn. Credaf ein bod i gyd yn weddol gytûn ein bod eisiau i'r Cynulliad fod yn amgylchedd croesawgar i bawb sydd eisiau gweithio yma. Mae hynny'n cynnwys pobl o wahanol rywiau, gwahanol gefndiroedd ethnig a gwahanol gyfeiriadedd rhywiol. Yng ngrŵp UKIP, mae gennym amrywiaeth eang o bobl yn gweithio i ni a gobeithio bod ein hystafell grŵp a swyddfeydd yr Aelodau wedi bod, ac yn parhau i fod, yn amgylchedd gwaith croesawgar iddynt.
Wrth gwrs, rydym yn cydnabod y gall problemau godi. Gall problemau godi yn y berthynas rhwng pobl sy'n gweithio yn y Cynulliad ac mae'n hanfodol fod llwybr clir i bobl sy'n teimlo eu bod yn dioddef aflonyddu, gormesu, erlid, bwlio neu fygythiad. Mae'n rhaid cael canllawiau clir ar sut i fwrw ymlaen â chwyn. Ac mae'n rhaid i'r sawl sy'n cwyno fod yn sicr yr eir i'r afael â'r gŵyn yn drylwyr ac na fydd y gŵyn yn effeithio'n andwyol ar eu gyrfa.
Hefyd, mae angen eglurder ynghylch y prosesau ac rwy'n credu bod y ddau siaradwr blaenorol wedi crybwyll nifer o faterion mewn perthynas â hynny. Dywedodd Paul Davies fod y rhan fwyaf o ACau hefyd yn aelodau o bleidiau gwleidyddol, felly i ryw raddau mae'n rhaid i chi gynnwys y pleidiau gwleidyddol ac mae'n rhaid i'w prosesau asio gydag unrhyw broses yn y Cynulliad. Felly, roeddwn yn falch o glywed bod y comisiynydd yn gweithio gyda'r gwahanol bleidiau. Gobeithio y byddwn yn clywed canlyniad hynny cyn hir.
Nododd Llyr y pwynt hynod berthnasol arall sef bod perygl y bydd gwahanol brosesau cyfochrog yn creu dryswch. Er enghraifft, mae gennych y pleidiau gwleidyddol, sy'n gallu cynnal eu hymchwiliad eu hunain, mae gennych ymchwiliad y Cynulliad, ac yna, wrth gwrs, y pwynt a grybwyllodd Llyr: os yw'r AC hefyd yn Weinidog, mae gennych god y Gweinidogion hefyd. Credaf y gall fod yn ddryslyd gyda'r holl brosesau gwahanol hyn. Nawr, gwn eich bod newydd ddweud nad yw cod y Gweinidogion o fewn ein cylch gwaith ni fel y pwyllgor safonau, felly tybed a ydych yn credu bod hynny'n peri problem yn ein hymdrechion i gael un cod clir a thryloyw ar gyfer y Cynulliad. A oes achos dros ddweud y bydd yn rhaid i'n polisi gwmpasu cod y Gweinidogion i ryw raddau, ac asio gyda hwnnw?