Part of the debate – Senedd Cymru am 3:18 pm ar 14 Mawrth 2018.
Diolch yn fawr, Llywydd. Fel y bydd Aelodau yn gwybod, mae'n siwr, penodiad y Goron yw Archwilydd Cyffredinol Cymru, yn dilyn enwebiad gan y Cynulliad cyfan o dan adran 2 o Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013. Fel y pwyllgor sydd â chyfrifoldeb dirprwyedig dros oruchwylio trefniadau yn ymwneud â Swyddfa Archwilio Cymru ac Archwilydd Cyffredinol Cymru, mae’r Pwyllgor Cyllid wedi chwarae rhan lawn yn y broses o recriwtio archwilydd cyffredinol newydd. Mae manylion llawn y broses recriwtio yn adroddiad y pwyllgor. Rwyf yn falch, felly, o wneud y cynnig hwn heddiw, ar ran y Pwyllgor Cyllid, i enwebu Adrian Crompton i’w Mawrhydi ei benodi yn Archwilydd Cyffredinol Cymru.
Hoffwn ddiolch i’r archwilydd cyffredinol presennol, Huw Vaughan Thomas, am ei gyfraniad gwerthfawr yn ystod y saith mlynedd y mae wedi bod yn y swydd. Cafodd Huw ei benodi ar adeg anodd i Swyddfa Archwilio Cymru, ond mae wedi gweithio i wneud gwahaniaeth sylfaenol i ddiwylliant y sefydliad ac i adfer hyder y cyhoedd yn y swydd. Yn y sector cyhoeddus yng Nghymru, mae gan yr archwilydd cyffredinol rôl hanfodol, gan sicrhau bod sefydliadau’n rheoli arian cyhoeddus mewn modd effeithlon a bod ganddynt drefniadau gweithredu cadarn ar waith i sicrhau eu bod o’r radd flaenaf o ran uniondeb a llywodraethu.
Fel yr amlinellwyd yn adroddiad y pwyllgor, roedd yn hanfodol bod y broses ar gyfer recriwtio archwilydd cyffredinol yn cael ei chynnal mewn modd a fyddai’n dileu yr awgrym lleiaf o ymyrraeth wleidyddol. Yn hynny o beth, gwnaethom sicrhau bod dwy blaid yn cael eu cynrychioli ar y panel penodi. Cynrychiolodd Nick Ramsay a minnau’r pwyllgorau yr ydym yn eu cadeirio, gyda chadeirydd bwrdd Swyddfa Archwilio Cymru ac Archwilydd Cyffredinol yr Alban hefyd ar y panel. Ar ôl y cyfweliadau, aeth yr ymgeisydd a ffafriwyd gerbron y Pwyllgor Cyllid trawsbleidiol ar gyfer gwrandawiad cyhoeddus cyn enwebu. Mae’r pwyllgor o’r farn bod gwrandawiad cyn enwebu yn sicrhau craffu agored a thryloyw ar yr ymgeisydd a ddetholwyd. Ddaeth Adrian Crompton, felly, gerbron gwrandawiad cyn enwebu y pwyllgor ar 31 Ionawr. Yn ystod y gwrandawiad, gwnaethom archwilio cymhwysedd proffesiynol Mr Crompton, sut y mae’n bwriadu ymgymryd â rôl yr archwilydd cyffredinol, a’r profiad a’r arbenigedd sydd ganddo a fydd yn berthnasol i’r swydd.
Felly, dyma ofyn i’r Cynulliad dderbyn y cynnig hwn i enwebu Adrian Crompton i’w Mawrhydi ei benodi’n Archwilydd Cyffredinol Cymru.