Part of the debate – Senedd Cymru am 4:10 pm ar 14 Mawrth 2018.
Mae addysgu'n broffesiwn pwysig iawn sy'n haeddu llawer iawn o ddatblygiad proffesiynol parhaus, ac eto canfu'r pwyllgor mai ychydig iawn o gyfleoedd hyfforddiant parhaus sydd ar gael ac mai ychydig iawn sy'n manteisio arno, ac mae nifer o siaradwyr heddiw wedi egluro'r rhesymau am hynny. Mae'n rhaid bod hynny'n destun pryder, y gallai fod yn bosibl i rywun, i bob pwrpas, gael swydd fel athro yn 23 oed a bod yn athro am 40 mlynedd gydag ychydig iawn o hyfforddiant ychwanegol dros y cyfnod hwnnw.
Wrth i'n gwybodaeth am arferion gorau wella ac wrth i addysg newid ochr yn ochr â chymdeithas newidiol, mae'n annirnadwy y bydd cwrs tair neu bedair blynedd cyn mynd yn athro yn ddigon i gynnal gyrfa gydol oes fuddiol i'r athro a'r myfyrwyr. Felly, mae'n hanfodol fod athrawon yn cael amser ar gyfer datblygiad proffesiynol parhaus. Diben datblygiad proffesiynol parhaus yw codi a chynnal safonau addysgu. Felly, er ein bod yn croesawu'r ffaith bod Ysgrifennydd y Cabinet wedi derbyn, mewn egwyddor o leiaf, bron bob un o argymhellion yr adroddiad, mae'n siomedig iawn ei bod wedi gwrthod argymhellion 19 a 20, sydd, yn eu hanfod, yn ymwneud â diffinio ac egluro safonau addysgu derbyniol.
Sut y gallwn dawelu meddyliau rhieni fod anghenion addysgol eu plant yn ganolog i'n gwaith pan fo'r pennaeth addysg yng Nghymru yn gwrthod argymhellion y pwyllgor i helpu i ddiffinio'r hyn a ddisgwyliwn gan ein hathrawon? Gofyn iddi ystyried y syniad yn unig a wnaeth y pwyllgor—syniad a fyddai'n sicrhau llinell sylfaen o safonau derbyniol—ond fe wrthododd; gwrthododd ei ystyried hyd yn oed. Beth sy'n peri'r fath bryder iddi ynglŷn â gweithredu safonau gofynnol ar gyfer athrawon? Ceir safonau gofynnol mewn llawer o broffesiynau, ac o ystyried nad yw Ysgrifennydd y Cabinet yn blino dweud wrthym pa mor bwysig yw'r proffesiwn addysgu yn ei barn hi, mae'n ymddangos yn rhyfedd iawn nad yw'n barod i gyflwyno safonau gofynnol swyddogol mesuradwy y gellir eu gwirio er mwyn inni allu bod yn sicr fod plant Cymru yn cael addysg dda.
Felly, i gloi, rwy'n cefnogi'r adroddiad a'r argymhellion gant y cant. Rwy'n croesawu'r ffaith bod Ysgrifennydd y Cabinet yn derbyn, o leiaf mewn egwyddor, bron bob un o'r argymhellion. Ac yn hytrach na'u derbyn mewn egwyddor yn unig, buaswn yn gofyn iddi ddangos y penderfyniad y mae'n honni sydd ganddi a'u gweithredu i gyd cyn gynted â phosibl. Ac rwy'n ei hannog i dderbyn argymhellion 19 a 20. Mae'n amlwg ei bod yn credu bod rhinweddau'n perthyn i'r adroddiad ym mhob ffordd arall, ond mae'r ffaith ei bod yn gwrthod y cynnig i sefydlu safonau gofynnol go iawn drwy gydol gyrfa athro yn peri pryder ac ni fydd yn gwneud dim i dawelu meddyliau rhieni Cymru ei bod hi'n poeni go iawn am safonau addysgu yn ysgolion Cymru. Diolch.